Không phải hiển nhiên mà chị đi đến quyết định này, bởi nhiều năm về trước chị Nguyễn Hồng Dịu (40 tuổi, trú tại tổ 3, thị trấn Kon Dơng, huyện Mang Yang) đã ấp ủ ý tưởng phát triển các mô hình trồng dược liệu, chế biến các sản phẩm từ dược liệu.

Ngày ấy, chị nhận thấy phần lớn nông dân ở huyện nhà đều phải lam lũ với dòng cây chủ lực như cà phê, hồ tiêu song giá cả bấp bênh, dịch bệnh tràn lan hiệu quả kinh tế mang lại thấp nên chị đã lên mạng tìm tòi các loại cây trồng mới.

Sau quá trình tìm tòi và nghiên cứu, chị Nguyễn Hồng Dịu đã “bén duyên” với cây đan sâm - “thần dược” trị huyết bệnh. Để có nhiều thời gian nghiên cứu loại cây này, chị Dịu đã xin nghỉ việc tìm đến những người bạn làm trong lĩnh vực đông y và Viện dược liệu để tìm hiểu giá trị, đầu ra, quy trình sinh trưởng của cây đan sâm.

Ngay khi sở hữu những kinh nghiệm học hỏi được, đầu năm 2019, chị Dịu mạnh dạn đầu tư trồng hơn 6 sào đan sâm. Với phương châm lấy ngắn nuôi dài, trên diện tích trồng đan sâm chị Dịu xen canh thêm một số dược liệu khác như: Thiên môn đông, sâm đương quy, kim ngân hoa, hồng hoa...

Chia sẻ với PV, chị Dịu cho hay: “ Cây đan sâm rất dễ trồng và chăm sóc. Khí hậu và thổ nhưỡng ở Mang Yang cũng khá phù hợp để đan sâm phát triển. Người nông dân chỉ cần trồng sau khoảng 1 năm là có thể thu hoạch. Trung bình, 1 ha đan sâm thu hoạch được khoảng 10 tấn tươi và chế biến được thành 2,5 tấn khô. 1kg đan sâm tươi có giá dao động từ 40.000 - 60.000 đồng, loại khô từ 250.000 - 350.000 đồng/kg”.

Sau một năm xuống giống, chị Dịu đã thu về những kg đan sâm đầu tiên. Tuy nhiên, người phụ nữ này lại không bán mà tiếp tục đầu tư chế biến sâu nhằm tạo ra các sản phẩm có giá trị lớn như cao đan sâm. Thu về gần 200 triệu đồng nhờ những sản phẩm được chế biến từ “thần dược” đan sâm, chị Dịu tiếp tục đầu tư, liên kết bà con trong huyện mở rộng diện tích vùng trồng.

Trước những thành công ban đầu, chị Dịu đã mạnh dạn xây dựng hợp tác xã (HTX) Dược liệu xanh Mang Yang để đảm bảo đầu ra, vào. Nhằm đảm bảo nguồn giống đan sâm chất lượng, chị Dịu đã liên hệ với Viện dược liệu Trung ương để mua. Hiện HTX đang phối hợp cùng 2 hộ dân trên địa bàn để trồng gần 3ha cây đan sâm.

Khi đã có vùng nguyên liệu, HTX Dược liệu xanh Mang Yang của chị Dịu bắt đầu triển khai chế biến sâu các sản phẩn từ đan sâm gồm rượu đan sâm, đan sâm sấy khô và cao đan sâm. Đến năm 2021, hai sản phẩm của HTX gồm rượu đan sâm và đan sâm sấy khô được công nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Anh Bùi Công Thắng (trú tại xã Đăk Ya, huyện Mang Yang) là một trong những hộ dân liên kết trồng đan sâm với HTX của chị Dịu. Trên diện tích 1ha tiêu chết trắng đã được anh Thắng phủ xanh bằng cây đan sâm. Sau 7 tháng xuống giống, hiện vườn đan sâm của anh Thắng đang phát triển khá tốt, dự kiến sẽ thu hoạch vào tháng 5/2023.

Nhận thấy những tiềm năng về phát triển cây dược liệu và hiệu quả từ mô hình trồng đan sâm, năm 2022 từ nguồn vốn sự nghiệp khoa học và công nghệ, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Mang Yang đã triển khai mô hình ứng dụng KH&CN liên kết sản xuất và tiêu thụ cây dược liệu. Cụ thể, Nhà nước hỗ trợ giống, phân bón, vật tư nông nghiệp, tập huấn chuyển giao tiến bộ KH&CN với kinh phí khoảng 400 triệu đồng; vốn đối ứng của người dân 120 triệu đồng.

Nhận xét về mô hình dược liệu trên, ông Võ Minh Quang - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mang Yang cho biết: "Huyện đang nghiên cứu, đẩy mạnh việc phát triển cây dược liệu. Đối với mô hình cây đan sâm, đây là một cây trồng mới, được người dân trồng và mở rộng ở xã Đăk Ya. Nhận thấy giá trị từ loại cây này nên các hộ dân cũng đang nghiên cứu để cho ra các sản phẩm chế biến sâu và được công nhận là sản phẩm OCOP cấp tỉnh”.

Bài và ảnh: Trần Hiền