Giá năng lượng tăng cao có bền vững?

Giá năng lượng tăng cao đang tạo động lực khuyến khích các nhà đầu tư bán lẻ mua cổ phiếu trong các công ty năng lượng. Các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Năng lượng NUS cho biết, các yếu tố tài chính và chính trị có thể “gây nguy hiểm” cho sự tăng giá bền vững của các kho dự trữ dầu và khí đốt.

Trong năm 2022, nhiều công ty dầu khí đã thu về thu nhập lớn, có thể tăng gấp đôi lên 4 nghìn tỷ USD. Với việc các nền kinh tế phương Tây “tránh xa” dầu mỏ của Nga, cùng với việc khan hiếm nguồn cung, một số quốc gia đã giảm tiêu thụ để đáp ứng năng lượng yêu cầu. Nhiều quốc gia đã thở phào nhẹ nhõm khi áp lực cân bằng an ninh năng lượng tưởng chừng đã “phai nhạt” vào mùa hè, tuy nhiên khi mùa đông “chạm” Bắc bán cầu, giá năng lượng sẽ ở mức cao hoặc có thể tăng vọt trong những tháng tới.

Tuy nhiên, nhu cầu đạt trung hoà carbon ở một số nước vẫn là cấp thiết hơn bao giờ hết, chắc chắn sẽ được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP27) sắp tới ở Sharm El Sheikh, Ai Cập. Vậy mua cổ phiếu ở nhóm ngành năng lượng có thực sự an toàn?

Theo dữ liệu của Refinitiv, các quỹ ESG đã chứng kiến dòng tiền chảy ra lớn nhất kể từ tháng 3 năm 2020 vào tháng 9 năm nay; sự đảo ngược của sự gia tăng đầu tư có trách nhiệm bắt đầu trong đại dịch.

Có trường hợp nào để ESG đầu tư trong bối cảnh giá nhiên liệu cao ngất trời không? Chẳng phải bây giờ một nhà đầu tư đang tìm cách tối đa hóa lợi nhuận sẽ chọn nhiên liệu hóa thạch thay vì cổ phiếu ESG sao?

Tăng trưởng giá dầu không có nghĩa không tái tạo đầu tư

Các nhà đầu tư nhỏ lẻ cần lưu ý một số điểm trước khi điều chỉnh danh mục đầu tư của mình. Có những yếu tố tài chính và chính trị có thể gây nguy hiểm cho sự tăng trưởng giá của các cổ phiếu dầu khí.

Trong khi các công ty năng lượng đạt doanh thu kỷ lục từ giá dầu cao, chưa có gì đảm bảo xu hướng đó sẽ tồn tại dài hạn, cũng như không được chắc chắn rằng lợi nhuận thu được sẽ được các công ty giữ lại và phân phối cho các cổ đông.

Giá năng lượng luôn “nhảy múa” và rất nhạy cảm dựa theo các yếu tố khách quan của thị trường. Trong vài tuần nay, giá dầu đã dao động ở mức khá ổn định so với những tháng đầu năm 2022 biến động không ngừng, trong khi đó, giá xăng đã “đi lùi” với mức cao kỷ lục ghi nhận vào cuối tháng Tám. Mặc dù, khi vào mùa đông, giá các loại năng lượng sẽ tăng đột biến (đặc biệt là giá xăng), nhưng điều này sẽ giảm dần khi mùa đông qua đi.

Trong khi đó, áp lực từ các chính phủ và cộng đồng đầu tư có trách nhiệm sẽ có thể làm giảm lợi nhuận của nhóm Big Oil - nhóm 5 công ty dầu khí lớn nhất thế giới. Vào ngày 20/9, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi các nền kinh tế đang phát triển đánh thuế lợi nhuận thu được từ các công ty nhiên liệu hóa thạch, đề xuất doanh thu được trao cho các quốc gia chịu tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu và những người dân đang vật lộn với giá thực phẩm và năng lượng tăng.

Vào ngày 19/10, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kêu gọi các công ty dầu mỏ không nên làm “giàu thêm” cho các cổ đông bằng lợi nhuận của họ, mà hãy tăng sản lượng để giảm giá nhiên liệu cho người dân Mỹ hàng ngày. Điều đó cho thấy, chỉ cần bất kỳ hành động can thiệp nào của các công ty nhiên liệu hóa sẽ làm lung lay giá dầu và vị thế của các cổ đông.

Hiệu ứng tích cực cho các cổ đông

Hoạt động đầu tư kinh doanh đang chuyển đổi theo hướng theo đuổi lợi nhuận đi kèm với mong muốn đóng góp vào “lợi ích lớn lao hơn” mà vẫn thu lời được từ đó. Sự kết hợp giữa mong muốn tạo nên tác động xã hội của cá nhân với hiệu suất đầu tư được gọi là "giá trị chung" và là một trong nhiều xu hướng đổi mới trong thế giới đầu tư. Hơn nữa, ngày nay câu chuyện “hành động vì trái đất xanh” đang lan toả khắp toàn cầu.

Một cân nhắc tài chính bổ sung là khi các nhà đầu tư tích cực theo đuổi dầu khí để thu lợi nhuận ngắn hạn, thì cơ hội đầu tư vào năng lượng sạch và tái tạo có thể trở nên rẻ hơn tương đối.

Giá dầu, khí đốt và than leo dốc đang tạo ra hiệu ứng gợn sóng tích cực cho năng lượng tái tạo. Tái tổ chức thị trường không đòi hỏi năng lượng tái tạo trở nên rẻ hơn về mặt tuyệt đối, chỉ cần tương đối hấp dẫn, phù hợp với hoàn cảnh kinh tế - xã hội.

Giá năng lượng tái tạo có thể tăng, nhưng các giá năng lượng “truyền thống” khác đang tăng nhanh hơn và xa hơn. Do đó, năng lượng tái tạo ngày càng được ưa chuộng hơn so với nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là để phát điện mới. Có thể có cơ hội mua cổ phiếu ESG tốt với mức chiết khấu - một cơ hội đáng để mắt đến.

Nhìn chung, ESG là thuật ngữ viết tắt (Environmental, Social and corporate Governance), chỉ nhóm các yếu tố Môi trường, Xã hội và Quản trị công ty trong đánh giá doanh nghiệp. ESG đang dần trở thành một công cụ quan trọng để các tổ chức ra quyết định liệu có đầu tư vào một doanh nghiệp hay không.

Đầu tư vào “chỉ số xanh” ESG dựa trên các nguyên tắc về trách nhiệm xã hội và quản lý, nghĩa là hướng tới các khoản đầu tư mang lại lợi ích về môi trường hoặc xã hội. Những nguyên tắc như vậy là cơ sở để các nhà đầu tư tổ chức thoái vốn khỏi các công ty dầu khí ngay cả khi chúng mang lại lợi nhuận tài chính dương mạnh mẽ.

Theo Bloomberg Intelligence, ước tính tổng tài sản ESG toàn cầu sẽ đạt mức 50 nghìn tỷ USD vào năm 2025 tương đương 1/3 tài sản đang được quản lý trên toàn thế giới. Xu hướng này vẫn đang tiếp diễn tăng đều đặn kể từ khi con số này vượt 35 nghìn tỷ USD từ năm 2020.

Các nhà đầu tư bán lẻ có thể cảm thấy ít bắt buộc phải tuân thủ các nguyên tắc ESG hoặc ít nhất họ sẽ cảm thấy không quá rằng buộc khi bị gây áp lực buộc họ phải làm như vậy. Nhưng cần nhớ rằng việc theo đuổi các cổ phiếu dầu khí để thu lợi nhuận ngắn hạn đòi hỏi sự thỏa hiệp về các giá trị phi tài chính chi phối các quyết định đầu tư có trách nhiệm.

Giữ chỗ đầu tư tập trung cho ESG

Cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay đang vô tình tạo ra động lực cho các nhà đầu tư bán lẻ mua cổ phần trong các công ty sử dụng nhiều carbon. Một cam kết mới đối với các nguyên tắc đầu tư của ESG được đảm bảo.

Giải quyết chi phí năng lượng ngày càng tăng, đảm bảo an ninh và khả năng phục hồi của nguồn cung cấp năng lượng, đáp ứng các mục tiêu không ròng và quan trọng nhất, đảm bảo lợi nhuận tốt hơn cho các nhà đầu tư sẽ đòi hỏi sự cân bằng có hệ thống giữa đầu tư vào năng lượng sạch cùng với các khoản đầu tư cho phép chuyển đổi suôn sẻ các lĩnh vực gây ô nhiễm.

Tỷ phú Warren Buffett có câu nói nổi tiếng “đừng bao giờ đầu tư vào một lĩnh vực kinh doanh mà bạn không thể hiểu được”. Đầu tư vào các công ty chất lượng cao với hiệu quả hoạt động xã hội và môi trường mạnh mẽ, và cơ cấu quản trị được phát triển tốt đảm bảo giảm thiểu rủi ro và do đó, lợi nhuận tốt hơn.

Đầu tư vào ESG đã trở thành một thông lệ chính. Chừng nào ý chí chống biến đổi khí hậu vẫn tồn tại, thì cần phải có sự đầu tư của ESG.

Lê Na (Theo CNA)