Phát biểu tại buổi họp báo, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi cho biết, Giải báo chí Quốc gia lần thứ XV - năm 2020 có 114 đơn vị cấp hội và 190 tác giả không phải là hội viên (cộng tác viên), tham dự 11 loại giải. Đặc biệt, năm nay có 63/63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố tham dự. Điều này cho thấy các cấp Hội và hội viên trong cả nước ngày càng quan tâm đến Giải báo chí Quốc gia.

Theo nhà báo Hồ Quang Lợi, các tác phẩm tham dự giải đã phản ảnh kịp thời, đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm 2020 như: Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, Đại hội các cấp, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII; thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt năm 2020 kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng, 75 năm ngày thành lập nước và nhiều sự kiện, chủ đề lớn khác trong năm 2020.

Nhiều tác phẩm được đầu tư công phu, tiếp tục đi sâu phản ánh các lĩnh vực xây dựng Đảng, xây dựng và củng cố hệ thống chính trị, xây dựng nông thôn mới và cơ cấu lại ngành nông nghiệp, công cuộc giảm nghèo bền vững, an ninh năng lượng, kinh tế xanh. Các tác phẩm dự giải có đề tài phong phú, phản ánh trung thực, kịp thời, toàn diện các sự kiện thời sự của đất nước như: Đại dịch Covid-19, lũ lụt thiên tai ở các tỉnh miền Trung…

Nói về những điểm mới của Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XV, nhà báo Hồ Quang Lợi cho rằng, đây là lần đầu tiên sau 15 năm tổ chức, Hội đồng giải báo chí Quốc gia quyết định trao giải đặc biệt, đó là tác phẩm “Việt Nam – Thời đại Hồ Chí Minh, Biên niên sử truyền hình” của báo Nhân dân. “Đây là tác phẩm đặc biệt, công phu cả về nội dung và hình thức thể hiện, trong đó có nhiều tư liệu mới lần đầu tiên công bố”, nhà báo Hồ Quang Lợi nhận xét.

Ngoài ra, Hội đồng chung khảo Giải báo chí quốc gia đánh giá, các tác phẩm dự giải năm nay có chất lượng đồng đều, giảm dần sự cách biệt lớn giữa các tác phẩm của cơ quan báo chí trung ương và địa phương. Nhiều bài báo có tính phát hiện tốt, thể hiện sự dấn thân của nhà báo, đặc biệt là những bài viết chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, những sai phạm trong quản lý đất đai, nạn xã hội đen… Nhiều tác phẩm có hình thức thể hiện hiện hiện đại với các thể loại mới như: Megastory, E-magazine, Longform, Infographic…

Bên cạnh những ưu điểm, Giải báo chí Quốc gia năm nay vẫn còn những hạn chế như các tác phẩm báo in chưa có nhiều sáng tạo, đột phá, thiếu vắng những tác phẩm phóng sự viết về văn hoá…

Năm nay, Hội đồng Giải tiếp tục có cơ chế riêng đối với ảnh báo chí. Tuy nhiên, số lượng tác giả và số lượng tác phẩm ảnh báo chí năm nay vẫn chỉ đạt hơn 100 tác phẩm.

Hội đồng giải Báo chí Quốc gia cho biết, do điều kiện dịch Covid-19, năm nay Lễ tổng kết và trao giải Báo chí Quốc gia lần thứ XV - năm 2020 không trao vào Ngày báo chí cách mạng Việt Nam (21/6) như hằng năm và sẽ được tổ chức vào dịp Đại hội lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam tại Hà Nội, được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam, VOV1 Đài Tiếng nói Việt Nam.

Tại buổi họp báo, lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam và các đơn vị thuộc hội đã trả lời nhiều câu hỏi của các nhà báo, phóng viên về những nét, điểm đặc biệt của năm nay; câu hỏi về chủ đề những tác phẩm đạt giải đặc biệt, giải A, B, C, sự vươn lên của các cơ quan báo chí địa phương như thế; ảnh hưởng của dịch bệnh đến chất lượng giải cũng như nội dung các tác phẩm dụ giải năm nay... tất cả đều được trao đổi và chia sẻ thẳng thắn.

Trả lời câu hỏi về Lễ trao giải năm nay, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi nhấn mạnh: “Năm nay do liên quan đến diễn biến dịch COVID-19 nên hoạt động trao giải sẽ không đúng ngày như mọi năm, nhưng tôi nghĩ niềm vinh dự tự hào luôn ở trong tim chúng ta. Ý nghĩa về Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam vẫn ngời sáng trong mỗi người làm báo chúng ta".

Chia sẻ về những điểm nổi bật tại Giải báo chí Quốc gia lần thứ XV - năm 2020, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi khẳng định: 

1. Năm nay Hội đồng chung khảo đều thống nhất cao là trao một giải đặc biệt, đây là tác phẩm có một ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc được làm hết sức công phu. Có những tư liệu lần đầu tiên công bố, để có những tư liệu này, nhóm tác giả không chỉ khai thác ở trong nước mà còn khai thác ở các nước khác trên thế giới. Trên cơ sở đánh giá cả về thể thức và chất lượng nội dung, hình thức thể hiện cũng như là ý nghĩa, tác động, độ lan tỏa sâu và rộng trong đời sống xã hội. Hội đồng Chung khảo Giải Báo chí quốc gia lần thứ XV năm 2020 đã đề nghị lên Hội đồng Giải báo chí Quốc gia trao giải đặc biệt cho tác phẩm này.

2. Điểm nổi bật tiếp theo là các tác phẩm báo chí của chúng ta đã bám sát diễn biến hoạt động của đất nước trong năm 2020, đây là một năm rất đặc biệt, ngoài hoạt động Đại hội Đảng các cấp có thể nói là một năm nhiều thử thách cho chúng ta, chúng ta không những kiểm soát được dịch bệnh mà còn khôi phục phát triển kinh tế, ổn định đời sống xã hội… Số lượng bài được đưa vào chung khảo liên quan đến đại dịch có xuất hiện nhiều, các tác phẩm này nói về thách thức, cơ hội cũng như đưa ra những chính sách, giải pháp… tất cả đã được báo chí phản ánh sâu sắc.

3. Báo chí vẫn tích cực duy trì và nêu cao tinh thần chiến đấu, tham gia có hiệu quả và công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng láng phí và tiêu cực. Đây là mặt trận gian khổ, nhưng những nhà báo thể hiện tinh thần dấn thân, quả cảm của người làm báo. Số lượng được trao giải nói về đề tài chống tham nhũng và tiêu cực là tương đối khá, trong đó có những giải cao ở cả truyền hình, báo in, báo điện tử.

4. Bên cạnh đó, nhiều tác phẩm có giá trị lớn về nêu gương tốt, nêu việc tốt, các gương điển hình tiên tiến, những nỗ lực vượt khó của tổ chức cá nhân. Các tác phẩm tham dự giải đã phát hiện tôn vinh những tấm gương cao quý này, giúp lan tỏa những năng lượng tích cực trong xã hội.

5. Ngoài ra báo chí cũng tích cực phản ánh hiệu quả hoạt động đối ngoại của Đảng và nhà nước, năm nay là “Năm Chủ tịch ASEAN 2020”, thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam lần thứ 3 cử lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình LHQ… tất cả các hoạt động này đều được báo chí quan tâm phản ánh chân thực sâu sắc. Nhờ đó, vị thế Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế.

6. Nét nổi bật nữa là công tác chấm giải có nhiều đổi mới, với một tinh thần khách quan công tâm, Hội đồng sơ khảo Giải báo chí quốc gia và chung khảo đã đánh giá chính xác chất lượng các tác phẩm. Liên tục đổi mới cải tiến cách chấm, thành viên hội đồng sơ khảo tận dụng tối đa thời gian để thực hiện nhiệm vụ của mình, trong đó ứng dụng công nghệ thông tin vào để phục vụ hoạt động để đạt hiệu quả cao nhất.

Lê Tâm - Sơn Hải