Vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh Bất động sản (sửa đổi). Cả hai Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.

So với quy định trước đó, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản mới có nhiều quy định mới và chấm dứt một số tranh cãi trong thời gian qua.

Không bắt buộc giao dịch bất động sản phải thông qua sàn

Đơn cử, trong Luật Kinh doanh bất động sản đã không bắt buộc giao dịch bất động sản phải thông qua sàn như quy định trong các dự thảo lấy ý kiến trước đây.

Ông Nguyễn Hồng Chung, Chủ tịch DVL Ventures cho rằng, đây là một quy định không mới khi đã có quy định tại Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2007 và đến 2014 đã bỏ ra.

Trong quá trình xây dựng dự thảo Luật, Bộ Xây dựng tiếp tục đề xuất quy định các giao dịch bất động sản bắt buộc phải qua sàn nhằm mục đích quản lý hoạt động giao dịch bất động sản.

“Sở dĩ Bộ Xây dựng đưa ra đề xuất này là do quá trình từ năm 2014 đến trước 2022, thị trường bất động sản phát triển nóng phát sinh nhiều hệ luỵ, mặc dù vậy nếu giao dịch bắt buộc qua sàn sẽ phát sinh nhiều thủ tục hành chính. Vì vậy, tôi cho rằng, Luật mới bỏ quy định, thay vào đó là để thị trường điều tiết này là hợp lý”, ông Chung nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Anh Quê, ủy viên Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, đối với các nước phát triển về mặt Luật pháp và kinh tế, đã có những quy định cụ thể về việc giao dịch bất động sản phải qua sàn.

“Cá nhân tôi ủng hộ việc giao dịch phải qua sàn, nhưng việc ban hành và thực thi chính sách pháp luật của Việt Nam vẫn phải cần thời gian từng bước hoàn thiện luật và từng bước tiếp cận người dân”, ông Quê nói.

Siết quản lý hoạt động sàn giao dịch bất động sản

Bên cạnh quy định nêu trên, Luật Kinh doanh bất động sản mới còn siết quản lý hoạt động sàn giao dịch bất động sản, trong đó quy định điều kiện đối với người quản lý điều hành sàn giao dịch bất động sản.

Bình luận về việc này các chuyên gia cho rằng quy định như vậy nhằm khắc phục những hạn chế trong thời gian qua về hoạt động kinh doanh sàn giao dịch bất động sản bị thả nổi, không có thông tin, người quản lý sàn không có kiến thức dẫn đến cơ quan nhà nước không quản lý được hoạt động giao dịch, phát sinh nhiều vụ việc lừa đảo gây ảnh hưởng đến thị trường…

Về điều kiện thành lập sàn giao dịch bất động sản luật 2013 quy định phải đảm bảo tối thiểu phải có hai cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động hiện nay theo luật sửa đổi chỉ cần đảm bảo tối thiểu một cá nhân có chứng chỉ môi giới bất động đồng thời quy định cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng một số điều kiện.

Quy định này đồng nghĩa với việc cá nhân môi giới bất động sản không được hành nghề tự do.

Ngoài ra, cá nhân để được cấp chứng chỉ môi giới bất động sản phải hoàn thành và có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học quản lý đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới bất động sản do cơ sở đào tạo cấp, đây cũng là nội dung được mới bổ sung so với quy định tại Luật kinh doanh bất động sản năm 2013.

Đa phần, các ý kiến nhất trí quy định như vậy là rất phù hợp với thực tiễn hiện nay và nhằm quản lý tốt hoạt động môi giới bất động sản, gắn trách nhiệm của môi giới trong các giao dịch, hạn chế việc các vụ việc lừa đảo qua giao dịch bất động sản như thời gian vừa qua. 

Đặc biệt là điều kiện đối với cá nhân đủ điều kiện thi sát hạch chứng chỉ hành nghề môi giới phải có chứng nhận hoàn thành khóa đào tạo bắt buộc sẽ giúp họ có đủ những kiến thức cơ bản và các quy định của pháp luật cũng như đạo đức nghề nghiệp qua đó giúp họ trở thành một môi giới bất động sản chuyên nghiệp.   

Theo ông Nguyễn Anh Quê, việc giảm từ 2 cá nhân thành 1 là hướng mở cho các công ty  có chức năng môi giới, và tạo điều kiện cho việc hạn chế việc môi giới độc lập không qua tổ chức, ông dự đoán sẽ có một giai đoạn từ 2025 sẽ bùng nổ việc thành lập doanh nghiệp có chức năng môi giới Bất động sản và 2024 sẽ là năm việc đào tạo chứng chỉ môi giới được chú ý. 

“Điều này làm tính chuyên nghiệp của môi giới bất động sản và đạo đức, chuyên môn của ngành nghề này sẽ tốt hơn. Tuy nhiên, việc này vẫn còn hạn chế và phải được làm rõ, minh bạch bằng biện pháp tuyên truyền pháp luật nhằm đưa vào khuôn khổ”, ông Quê nói.