Mục tiêu phổ cập giáo dục cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi

Ngày 9/10, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức Hội thảo tham vấn thực hiện nhiệm vụ phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thị Kim Chi và Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Đinh Công Sỹ đồng chủ trì hội thảo.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thị Kim Chi chia sẻ với các địa phương về những mát mát, vất vả mà các cơ sở giáo dục, giáo viên, học sinh, gia đình học sinh cấp học mầm non vừa trải qua do cơn bão Yagi và mong muốn các địa phương tiếp tục nỗ lực khắc phục hậu quả, nhanh chóng ổn định để tổ chức dạy học, hoàn thành khung nhiệm vụ năm học 2024-2025. 

Thứ trưởng nhấn mạnh, trong thời gian gần đây, nhiệm vụ phổ cập giáo giáo dục mầm non cho trẻ 3 đến 5 tuổi được đề cập, nêu rõ, quán triệt ở Nghị quyết số 42 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 68 của Chính phủ và gần nhất là Kết luận số 91 của Bộ Chính trị. Điều đó khẳng định Đảng, Nhà nước, Chính phủ rất quan tâm đến việc thực hiện nhiệm vụ này.

Đến thời điểm này, ở bậc học mầm non đã hoàn thành phổ cập cho trẻ 5 tuổi từ năm 2010. Từ đó, tạo nền tảng cơ bản, những bước đi, kinh nghiệm cùng với sự huy động, vào cuộc của các bộ, ban, ngành, chỉ đạo tích cực triển khai tại các địa phương đã mang lại những thay đổi, phát triển cho bậc học mầm non về quản lý, chỉ đạo, mạng lưới và quy mô.

“Tuy nhiên, cần tập trung, quan tâm hơn nữa để đáp ứng được nhu cầu, đòi hỏi thực tế và quan trọng hơn là phải làm hết sức phát triển thế hệ măng non của đất nước. Nếu ví giáo dục như một ngôi nhà thì bậc mầm non chính là nền móng. Do đó, cần tập trung và ưu tiên cho việc xây dựng nền móng thật vững chắc”, Thứ trưởng nói.

Về nhiệm vụ xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi, Thứ trưởng cho biết, mặc dù đã có sự chuẩn bị tích cực song quan trọng nhất là phải tham mưu, xây dựng Nghị quyết như thế nào để sau khi đi vào thực tế triển khai, các địa phương có thể tham mưu, ban hành nhiều chính sách, đưa ra các giải pháp, tạo nguồn lực đổi mới giáo dục mầm non.

Cần có chính sách để phát triển giáo dục mầm non ở các địa bàn khó khăn

Báo cáo đánh giá tác động chính sách xây dựng Nghị quyết Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi, Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non, Bộ GD&ĐT Nguyễn Bá Minh cho biết: Hằng năm, có trên 5,1 triệu trẻ mầm non được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục tại 15.256 trường mầm non và 17.444 cơ sở giáo dục mầm non độc lập; tỷ lệ huy động trẻ em nhà trẻ đạt 34,6%, tỷ lệ huy động trẻ em mẫu giáo đạt 93,6%.

Giáo dục mầm non đã từng bước vượt qua khó khăn, phát triển khá toàn diện về quy mô, mạng lưới trường lớp, các điều kiện chăm sóc, giáo dục trẻ; chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ được nâng lên; trẻ em vùng miền núi, dân tộc thiểu số được chuẩn bị về tiếng Việt và được hỗ trợ ăn trưa nên tỷ lệ ra lớp cao hơn, bảo đảm chuyên cần; trẻ em mẫu giáo 5 tuổi đã được chuẩn bị tốt các điều kiện sẵn sàng vào học lớp một; việc thực hiện công bằng trong giáo dục từng bước được bảo đảm.

Đặc biệt, việc thực hiện thành công các mục tiêu cơ bản của Đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi đã góp phần nâng cao tỷ lệ trẻ em được tới trường/lớp; thu hút được một nguồn lực lớn để đầu tư cơ sở vật chất theo yêu cầu kiên cố hóa, chuẩn hóa phục vụ công tác chăm sóc và giáo dục trẻ ở các địa phương.

Kết quả thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi có tác dụng tốt đối với sự phát triển của trẻ 5 tuổi, đồng thời tạo sự an tâm, tin tưởng của cha mẹ trẻ và cộng đồng đối với giáo dục mầm non.

Tuy nhiên, giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn. Còn một số lượng khá lớn trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 4 tuổi chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non tạo sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục. Hiện nay, có gần 300.000 trẻ em mẫu giáo chưa được đến trường, tập trung tại những nơi khó khăn, đặc biệt khó khăn, vùng cao, miền núi, biên giới, hải đảo, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, các điều kiện đảm bảo chất lượng, công tác xã hội hóa, đa dạng hóa các loại hình trường giáo dục mầm non còn hạn chế dẫn tới gánh nặng vẫn được đặt lên các cơ sở giáo dục mầm non công lập.

Việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi nhằm đảm bảo việc triển khai chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển kinh tế - xã hội, chỉ đạo của Chính phủ về phổ cập giáo dục mẫu giáo trên phạm vi cả nước.

 Xây dựng hành lang pháp lý để huy động nguồn lực đầu tư đảm bảo các điều kiện thực hiện phổ cập giáo dục mẫu giáo. Đảm bảo trẻ em mẫu giáo được tiếp cận giáo dục mầm non có chất lượng; chuẩn bị tốt về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ, ngôn ngữ và tâm lý sẵn sàng đi học, bảo đảm chất lượng để vào lớp một, góp phần vào thực hiện quyền của trẻ em.

Nghị quyết sẽ tập trung giải quyết ba nhóm chính sách: Hoàn thiện chính sách ưu đãi đối với trẻ em mẫu giáo trong độ tuổi thực hiện phổ cập, đảm bảo tỷ lệ trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo được huy động đến cơ sở giáo dục mầm non để được nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục theo Chương trình Giáo dục mầm non; chính sách thu hút đội ngũ, ưu đãi đối với cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cấp học mầm non thực hiện phổ cập giáo dục mẫu giáo; đầu tư phát triển mạng lưới trường, lớp giáo dục mầm non, bổ sung cơ chế, chính sách phát triển mạng lưới trường lớp đáp ứng nhu cầu tới trường của trẻ em mẫu giáo.

Tại hội thảo, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bắc Giang Nguyễn Văn Thêm nhấn mạnh sự phù hợp và cần thiết của Nghị quyết trước đòi hỏi từ thực tế. Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bắc Giang đề xuất ban soạn thảo cần quy định rõ hơn về các tiêu chuẩn của các mức độ đạt chuẩn và có sự thống nhất, đồng bộ giữa các văn bản; cần thêm đối tượng trẻ mầm non được thụ hưởng các chính sách dành là con công nhân tại các khu công nghiệp.

Là địa phương còn nhiều khó khăn, tỉnh Đắk Lắk hiện nay có 237 trường mầm non, 3269 phòng học mầm non, trong đó có 28 phòng nhà mượn tạm và 25 phòng học tạm. Theo Phó Trưởng Phòng Giáo dục Tiểu học - Giáo dục Mầm non, Sở GD&ĐT Đắk Lắk Võ Thị Phượng, cần có những cơ chế đặc thù vùng khó vì chỉ tiêu huy động trẻ ra lớp ở những địa phương này rất khó khăn.

Ngoài ra, cần có những chính sách để thu hút, tuyển dụng giáo viên mầm non gắn bó để tạo điều kiện thay đổi giáo dục bậc mầm non ở những các địa phương khó khăn.

Phó Trưởng Phòng Giáo dục Tiểu học - Giáo dục mầm non, Sở GD&ĐT Lạng Sơn Nguyễn Ngọc cho biết: Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng Lạng Sơn quyết tâm thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3 đến 5 tuổi. Hiện nay tỉ lệ huy động trẻ ra lớp trên địa bàn đạt gần 99%. Nhằm khắc phục khó khăn, ngành Giáo dục tỉnh đã thực hiện đồng bộ các giải pháp để đảm bảo thực hiện phổ cập giáo dục bậc mầm non trên địa bàn.

Nhấn mạnh về những yếu tố đảm bảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Đinh Công Sỹ cho rằng, con người và cơ sở vật chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình triển khai tại các địa phương. Do đó, cần tập trung nguồn lực, đảm bảo các yếu tố để khi ban hành, chính sách được thực hiện thành công, hiệu quả.

Ông Đinh Công Sỹ cho biết, tại Kỳ họp thứ 8 sắp tới, dự thảo Luật Nhà giáo sẽ được trình để Quốc hội thảo luận cho ý kiến lần đầu; dự kiến sẽ thông qua vào cuối năm 2025. Từ đó, nhiều chính sách về giáo viên mầm non cũng được điều chỉnh tích cực.