Giấy dó trở lại...

Thứ sáu, 09/02/2024 09:41 AM - 0 Trả lời

(NB&CL) Giấy dó đang trở lại cùng với sự sáng tạo của những bạn trẻ. Họ đã đem đến cho giấy cổ truyền Việt một khuôn mặt mới…

Nghề làm giấy thủ công của Việt Nam như giấy dó, giấy dướng từng có những quãng thời gian đứng trước nguy cơ thất truyền bởi sự lấn át của những loại giấy công nghiệp giá rẻ. Nhưng giờ đây, giấy dó đang trở lại cùng với sự sáng tạo của những bạn trẻ. Họ đã đem đến cho giấy cổ truyền Việt một khuôn mặt mới…

Tìm lại những mảnh nhỏ của truyền thống

Những ngày cuối năm, Đoàn Thái Cúc Hương rất bận rộn. Ngoài công việc dạy tiếng Anh ở trường thì hầu như đêm nào cô cũng làm việc đến quá nửa đêm để hoàn trả các đơn hàng từ khắp nơi trong và ngoài nước. Căn nhà nhỏ của cô ở một con ngõ nhỏ trên phố Đông Tác ngày thường đã bộn bề những đèn, những quạt, những sổ sách thì những ngày này càng bộn bề hơn với lịch, với thiệp mừng, với những bao lì xì xinh xắn bằng giấy dó, giấy dướng. Nhà chật đến nỗi, mỗi khi tiếp khách, cô phải “chuyển địa điểm” sang quán café.

Hương chia sẻ rằng, cơ duyên đưa cô đến với giấy dó là trong một lần đi học làm ép hoa khô, cô được người hướng dẫn đưa cho tờ giấy dó. Cầm tờ giấy ram ráp, màu trầm ấm và những đường vân lạ mắt, Hương bất giác thốt lên: “Ồ, sao lại có loại giấy đẹp như thế này được nhỉ?”.

giay do tro lai hinh 1

Bao lì xì chất liệu giấy dó được Đoàn Thái Cúc Hương trang trí bằng tranh dân gian, đậm nét văn hoá Việt.

Hôm đó cũng là lần đầu Hương được biết đến một loại giấy cổ truyền của Việt Nam, được nghe những cái tên “giấy dó”, “giấy dướng”. Những loại giấy đậm bản sắc Việt đối với Hương như là một khám phá mới và cô lập tức bị cuốn hút.

“Lúc đó, tôi chưa có một ý niệm gì về giấy dó, chỉ nghe đâu đó về giấy điệp dùng để vẽ tranh Đông Hồ. Thậm chí, tôi cũng không biết rằng, giấy điệp chính là giấy dó được bồi điệp lên” - Hương nói.

Bỏ công tìm hiểu, Hương thấy rằng, việc khai thác các sản phẩm từ giấy cổ truyền vẫn còn ít và chưa triệt để. Ngoài số ít hoạ sĩ làm chất liệu vẽ tranh thì cũng có một vài bạn trẻ ở lứa 9X như mình dùng giấy dó làm nguyên liệu sản xuất đồ thủ công. Nhưng việc tiếp cận giấy dó như vậy chỉ ở mức “tiêu dùng cơ bản nhất” như làm sổ ghi chép, tờ lịch hay gấp giấy theo phong cách origami Nhật Bản. Trong khi đó, ở Nhật Bản, Hàn Quốc hay Thái Lan, Indonesia họ cũng có giấy cổ truyền và khai thác nó rất tốt. Tại sao Việt Nam có một tờ giấy đẹp như vậy mà lại chưa được khai thác, hay nói đúng hơn là khai thác chưa “đã”, chưa tới như vậy?

Trăn trở với suy nghĩ ấy, năm 2021 Hương đã bỏ ra 5 tháng trời để suy nghĩ, thử nghiệm “làm cái gì, làm thế nào” với giấy dó. Càng tìm hiểu, Hương càng phát hiện ra những điều không ngờ tới và có thêm những ý tưởng mới. Cho đến bây giờ, Hương đã thử sức với giấy dó bằng những sản phẩm mang hơi thở văn hóa Việt truyền thống như quạt giấy, đèn trang trí, đèn kéo quân, sổ dát xương lá bồ đề…

Hương bộc bạch rằng, cô rất yêu lịch sử, từng có ý định học lịch sử từ thời còn là học sinh phổ thông. Nhưng vì vài lý do, cô rẽ sang công việc của một giáo viên tiếng Anh. Giờ đây, nhờ giấy dó, cô đã được trở về với lịch sử, có thể đưa những loại hình nghệ thuật dân gian, những thứ đang dần bị mai một trở lại. Như trong chiếc đèn kéo quân, Hương chọn các chủ đề trong tranh dân gian Đông Hồ như Vinh quy bái tổ, Đám cưới chuột, những tích tuồng chèo hay những hoạ tiết trên mặt trống đồng… Có những chiếc chao đèn bằng giấy cô làm, nổi bật hình hoa và lá sen được trang trí bằng kỹ thuật chạm giấy. Một chiếc chao đèn khác trong bộ sưu tập được gắn hoa khô, vẽ lá màu chàm và nền vàng nhạt của chất liệu làm từ cây dành dành. Hay như bộ lịch “Lục miêu diễu dó” của năm Mão, các chú mèo được khắc họa rất sinh động, đáng yêu đùa chơi bên những bông hoa dó, lá dướng hay búi xơ chuối.

Tôi không cho rằng đó là việc gì quá quan trọng hay thông điệp gì to lớn đâu. Chỉ là những mảnh nhỏ của truyền thống được đưa đến trong một món đồ, rồi những thứ nhỏ nhặt ấy ít nhiều đọng lại, để có lúc, người ta ngẫm ngợi và nhận ra rằng, à, hình như cái đó mình đã nhìn thấy ở đâu đó rồi”, Hương bộc bạch.

Bán câu chuyện, “khuyến mãi” sản phẩm

Khác với phần đông mọi người, mỗi sản phẩm làm ra, Hương đều có “công thức” chung là lên ý tưởng, định hình mọi thứ trong đầu từ hình dáng, kích thước đến việc phối hợp các chất liệu rồi bắt tay vào làm. Cô hoàn toàn không phác thảo trước bằng bản vẽ, vì thế, công đoạn nghiền ngẫm ý tưởng là quan trọng nhất. Hương nói rằng, có nhiều lúc cô ngồi không thẫn thờ hàng nửa buổi, mọi người nhìn vào tưởng cô không làm gì nhưng thực ra lúc đó cô để đầu óc reset lại và hình thành những ý tưởng mới. “Đó mới là lúc tôi bị tiêu tốn năng lượng nhất, ngồi không nhưng rất căng thẳng, rất mệt” - Hương chia sẻ.

giay do tro lai hinh 2

Đoàn Thái Cúc Hương hướng dẫn các em nhỏ “chơi” với giấy trong một workshop. Ảnh: Đình Trung

Chính vì có sự “đầu tư” rất lớn như vậy, những sản phẩm mà cô gái trẻ làm ra đều rất chỉn chu, đạt độ tinh xảo và thường là độc bản, xứng đáng là những tác phẩm nghệ thuật. Hương kể rằng, có khách hàng khi cầm trên tay quyển sổ giấy dó đã thốt lên rằng, nó đẹp quá, họ không nỡ ghi chép lên đó. Hương lại phải “trấn an” khách rằng, họ xứng đáng được sử dụng sổ, có thể ghi nhật ký và sau khi sử dụng xong sẽ giữ nó như một món đồ kỷ niệm.

Gần đây, Hương không chỉ làm các món đồ thủ công mà còn thử nghiệm “làm mới” các loại giấy dó, giấy dướng. Tự nhận mình là người khó tính, quan tâm đến chi tiết, Hương đến tận nơi sản xuất giấy, cùng làm với người thợ để có những tờ giấy đáp ứng yêu cầu riêng của mình. Cô gái trẻ đã thử nghiệm bỏ thêm vỏ dó, vỏ trấu hay xơ chuối vào giấy để tạo nên những tờ giấy rất đặc biệt, những biến tấu lạ mắt, mà cô gọi là giấy “dó vân”. Cô cũng táo bạo thử nghiệm xử lý màu cho giấy bằng cách đem đất lấy về từ một vùng quê ở Hoà Bình làm chất liệu tạo màu. Những chiếc chao đèn phủ màu bằng “sơn đất” rất khác biệt, khi xuống màu càng trầm, càng cổ, rất cuốn hút.

Hương thẳng thắn cho biết, đối với cô tiền bạc rất quan trọng vì cô đã trải qua thời gian khởi nghiệp phải hoàn toàn tự thân. Dẫu vậy, khi sáng tạo tác phẩm, cô dường như quên hết tất cả những vướng bận. Lúc đó, cô làm việc như một sự hành xác, có khi cả ngày không ăn gì, tất cả chỉ để thoả mãn đam mê của bản thân. Chỉ khi hoàn thành, nhìn sản phẩm làm ra thấy ưng ý, thấy “đã”, cô mới cho phép mình được nghỉ ngơi, thư giãn.

Chia sẻ thêm, tự nhận sản phẩm mình bán ra “không rẻ” nhưng cô gái trẻ vẫn tự tin rằng có rất nhiều người chờ đợi bởi cứ vài bữa lại có người nhắn tin hỏi cô “bao giờ có sản phẩm mới?”. Cô gái trẻ đầy cá tính cũng từ chối tất cả những gợi ý mở rộng quy mô sản xuất. Cô muốn tự mình kiểm soát tất cả các khâu, từ việc lên ý tưởng, tự tay làm ra sản phẩm và tự tay đưa sản phẩm đến với khách hàng.

Có không ít lời mời tôi đưa sản phẩm lên bán ở khu phố cổ hoàn toàn miễn phí. Tôi biết lên đó sẽ có nhiều khách hàng, nhiều người ngoại quốc rất hợp với gu sản phẩm của tôi. Nhưng ở đó chỉ có một vài bạn bán hàng, họ đơn thuần làm công việc đưa sản phẩm cho khách hàng và thu tiền. Còn đối với tôi, bán sản phẩm là phụ, bán câu chuyện mới là chính. Mỗi sản phẩm tôi làm ra đều có một câu chuyện phía sau, điều mà chỉ có tôi hiểu và kể lại. Tôi không chỉ bán sản phẩm mà bán những câu chuyện kèm theo nó” - Hương chốt lại.

Thế Vũ

Tin mới

Hơn 1.000 vận động viên dự giải đua ghe Ngo tỉnh Trà Vinh mở rộng

Hơn 1.000 vận động viên dự giải đua ghe Ngo tỉnh Trà Vinh mở rộng

(CLO) Giải đua ghe Ngo Trà Vinh mở rộng 2024 quy tụ hơn 1.000 vận động viên của 17 đội trong tỉnh và huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long.

Thể thao
Chủ tịch xã ở Nghệ An tử vong trong tư thế treo cổ tại nhà riêng

Chủ tịch xã ở Nghệ An tử vong trong tư thế treo cổ tại nhà riêng

(CLO) Theo người nhà, gần đây ông H. phát hiện mình mắc bệnh liên quan đến tuyến giáp. Trước khi mất, ông H. có để lại lá thư, nói rằng ông không muốn trở thành gánh nặng cho gia đình.

Đời sống
Bắc Ninh trưng bày tư liệu 15 năm UNESCO vinh danh dân ca Quan họ

Bắc Ninh trưng bày tư liệu 15 năm UNESCO vinh danh dân ca Quan họ

(CLO) Sau 15 năm được UNESCO ghi danh, dân ca Quan họ đã có một sức sống mới trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân Bắc Ninh - Kinh Bắc.

Đời sống văn hóa
Ngắm tranh 'Thuỷ Sắc' của 10 hoạ sĩ tài hoa

Ngắm tranh 'Thuỷ Sắc' của 10 hoạ sĩ tài hoa

(CLO) Từ ngày 30/11 đến 8/12 tại số 45 Tràng Tiền (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) sẽ diễn ra sự kiện Triển lãm “ Thuỷ Sắc” của nhóm 10 hoạ sĩ tài hoa, qua đó lan tỏa tình yêu nghệ thuật đến với cộng đồng, sống và theo đuổi đam mê dù bạn là ai, lứa tuổi nào .

Đời sống văn hóa
Thanh Hóa hấp dẫn nhà đầu tư bằng chiến lược đột phá

Thanh Hóa hấp dẫn nhà đầu tư bằng chiến lược đột phá

(CLO) Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn tại Đông Nam Á, Thanh Hóa đang khẳng định mình như một "điểm sáng" với những bước tiến vượt bậc. Bằng chiến lược đổi mới, Thanh Hóa không chỉ đang trở thành một trung tâm kinh tế phát triển mà còn là "bệ phóng" cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Đời sống
Nhiều tờ báo Pháp kiện mạng xã hội X vì sử dụng nội dung mà không trả tiền

Nhiều tờ báo Pháp kiện mạng xã hội X vì sử dụng nội dung mà không trả tiền

(CLO) Ngày 12/11, các tờ báo lớn của Pháp, bao gồm Le Monde, Le Figaro và Le Parisien, cho biết họ đang có hành động pháp lý chống lại mạng hội X, cáo buộc nền tảng này sử dụng nội dung của họ mà không trả tiền.

Báo chí - Công nghệ
Ngân hàng Nhà nước liên tục hỗ trợ thanh khoản, lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh

Ngân hàng Nhà nước liên tục hỗ trợ thanh khoản, lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh

(CLO) Nhờ các biện pháp hỗ trợ thanh khoản thị trường của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất liên ngân hàng đã giảm đáng kể so với đầu tháng 11 vừa qua.

Kinh doanh - Tài chính
Kinh doanh khởi sắc, SAM Holdings (SAM) vẫn thay vị trí Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc

Kinh doanh khởi sắc, SAM Holdings (SAM) vẫn thay vị trí Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc

(CLO) Dù kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm 2024 tương đối khởi sắc, SAM Holdings (Mã: SAM) vẫn thay thế vị trí Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc.

Kinh doanh - Tài chính
Đối thủ đáng gờm mới của Tesla và BYD

Đối thủ đáng gờm mới của Tesla và BYD

(CLO) Một nhà sản xuất ô tô mới nổi đã vượt qua những tên tuổi lớn như Tesla, Toyota và BYD để tạo ra bước ngoặt trong cách nhìn và sử dụng xe điện.

Xe
Quận, huyện ở Hà Nội được ủy quyền loạt nhiệm vụ để xây dựng, cải tạo lại nhà chung cư

Quận, huyện ở Hà Nội được ủy quyền loạt nhiệm vụ để xây dựng, cải tạo lại nhà chung cư

(CLO) UBND quận, huyện, thị xã ở Hà Nội sẽ có thẩm quyền: Tổ chức lập, phê duyệt phương án bồi thường, di dời khẩn cấp, xác định hệ số k, phê duyệt kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

Công luận 24H
6 tiêu chuẩn quan trắc môi trường mới: Lời giải cho bài toán ô nhiễm môi trường

6 tiêu chuẩn quan trắc môi trường mới: Lời giải cho bài toán ô nhiễm môi trường

(CLO) Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo 6 tiêu chuẩn quốc gia về môi trường, bao gồm các phương pháp quan trắc, phân tích môi trường không khí, nước, đất và trầm tích.

Biến đổi khí hậu
Chính phủ đề xuất lùi thời hạn, sân bay Long Thành có thể trễ hẹn một năm

Chính phủ đề xuất lùi thời hạn, sân bay Long Thành có thể trễ hẹn một năm

(CLO) Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh thời gian hoàn thành sân bay Long Thành từ năm 2025 sang cuối năm 2026.

Công luận 24H
VN-Index đảo chiều tăng nhẹ vào cuối phiên

VN-Index đảo chiều tăng nhẹ vào cuối phiên

(CLO) Vào những phút giao dịch cuối phiên hôm nay (13/11), chỉ số VN-Index đảo chiều tăng hơn 1 điểm, chấm dứt chuỗi 4 phiên liên tiếp đi xuống.

Kinh doanh - Tài chính
Du lịch Hà Nội đón hơn 23 triệu lượt khách

Du lịch Hà Nội đón hơn 23 triệu lượt khách

(CLO) Sở Du lịch Hà Nội thông tin, trong tháng 10/2024 ngành du lịch đã đón được 2,05 triệu lượt khách, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2023.

Công luận 24H
Hà Nội: Tích hợp các giải pháp 'số' để tránh lãng phí trong cải cách hành chính

Hà Nội: Tích hợp các giải pháp 'số' để tránh lãng phí trong cải cách hành chính

(CLO) Ngày 13/11, Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính, Chuyển đổi số và thực hiện Đề án 06 Thành phố đã tổ chức Hội nghị giao ban tháng 11/2024.

Tin tức
Ngày đầu của ông Trump: Trục xuất, xây tường biên giới, hủy bỏ các chương trình nhân đạo

Ngày đầu của ông Trump: Trục xuất, xây tường biên giới, hủy bỏ các chương trình nhân đạo

(CLO) Ông Donald Trump dự kiến ​​thực hiện một loạt hoạt động hành pháp ngay trong ngày đầu nhậm chức tổng thống Mỹ, bao gồm trục xuất số lượng kỷ lục người nhập cư bất hợp pháp, xây tường biên giới và hủy bỏ các chương trình nhập cảnh nhân đạo của ông Joe Biden.

Thế giới 24h
Bình Luận

Tin khác

Bắc Ninh trưng bày tư liệu 15 năm UNESCO vinh danh dân ca Quan họ

Bắc Ninh trưng bày tư liệu 15 năm UNESCO vinh danh dân ca Quan họ

(CLO) Sau 15 năm được UNESCO ghi danh, dân ca Quan họ đã có một sức sống mới trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân Bắc Ninh - Kinh Bắc.

Đời sống văn hóa
Ngắm tranh 'Thuỷ Sắc' của 10 hoạ sĩ tài hoa

Ngắm tranh 'Thuỷ Sắc' của 10 hoạ sĩ tài hoa

(CLO) Từ ngày 30/11 đến 8/12 tại số 45 Tràng Tiền (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) sẽ diễn ra sự kiện Triển lãm “ Thuỷ Sắc” của nhóm 10 hoạ sĩ tài hoa, qua đó lan tỏa tình yêu nghệ thuật đến với cộng đồng, sống và theo đuổi đam mê dù bạn là ai, lứa tuổi nào .

Đời sống văn hóa
Bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, Nùng

Bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, Nùng

(CLO) Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh Lạng Sơn, Thái Nguyên tổ chức hội thảo khoa học “Bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, Nùng trên địa bàn 3 tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn, Thái Nguyên”.

Đời sống văn hóa
Phát hiện hơn 2000 tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng làm giả tinh vi, ước tính 5.500 tỉ đồng

Phát hiện hơn 2000 tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng làm giả tinh vi, ước tính 5.500 tỉ đồng

(CLO) Cơ quan chức năng của Ý vừa thu giữ hơn 2.100 tác phẩm giả của Banksy, Pablo Picasso, với giá trị thị trường ước tính lên tới 200 triệu euro (khoảng 5.500 tỉ đồng).

Đời sống văn hóa
Bảo tồn, phát huy giá trị kiến trúc truyền thống Việt Nam trong thời đại mới

Bảo tồn, phát huy giá trị kiến trúc truyền thống Việt Nam trong thời đại mới

(CLO) Trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội năm 2024, chiều ngày 12/11, tại Hà Nội, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Truyền thống từ góc nhìn kiến trúc đương đại”.

Đời sống văn hóa
Ngắm 'Thu Hà Nội' qua ống kính của chàng trai đam mê nhiếp ảnh

Ngắm 'Thu Hà Nội' qua ống kính của chàng trai đam mê nhiếp ảnh

(CLO) Bộ ảnh "Thu Hà Nội" của chàng trai 9X Phạm Tú (sinh năm 1994, Thái Bình) ngay sau khi đăng tải nhận được cơn mưa lời khen từ cộng đồng mạng như: "Hà Nội đẹp và tình quá", "Nhớ Hà Nội thật", "Hà Nội luôn trong tim tôi" …

Đời sống văn hóa
30 nghìn người tham dự Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 sau hai ngày đầu tiên

30 nghìn người tham dự Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 sau hai ngày đầu tiên

(CLO) Ban tổ chức cho biết, ước tính có khoảng 30 nghìn người dân và du khách tham dự Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 tại các địa điểm sau hai ngày đầu tiên. Tuy nhiên, số lượng này chỉ mới ước tính tại các điểm có cổng ra vào, còn các không gian mở khác hiện chưa thống kê được.

Đời sống văn hóa
Tài năng trẻ là nguồn lực sáng tạo và phát triển văn hoá, nghệ thuật

Tài năng trẻ là nguồn lực sáng tạo và phát triển văn hoá, nghệ thuật

(CLO) Ngày 12/11, tại Hà Nội, Tạp chí Văn hoá Nghệ thuật (Bộ VHTT&DL) tổ chức Hội thảo với chủ đề: Tài năng trẻ - Nguồn lực sáng tạo và phát triển văn hoá, nghệ thuật”.

Đời sống văn hóa
Trao giải và Triển lãm Cuộc thi tuyển ý tưởng quy hoạch Công viên văn hoá đa chức năng

Trao giải và Triển lãm Cuộc thi tuyển ý tưởng quy hoạch Công viên văn hoá đa chức năng

(CLO) Trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024, ngày 12/11/2024, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ trao giải Cuộc thi tuyển ý tưởng quy hoạch Công viên văn hóa đa chức năng tại Khu vực bãi nổi giữa và bãi ven sông Hồng.

Đời sống văn hóa
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiếp nhận tác phẩm hội hoạ của vua Hàm Nghi

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiếp nhận tác phẩm hội hoạ của vua Hàm Nghi

(CLO) Sáng 12/11, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội đã diễn ra sự kiện Lễ tiếp nhận tác phẩm hội họa của vua Hàm Nghi: “Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers)”.

Đời sống văn hóa