Dự kiến, ngày 1/4, Thủ tướng sẽ ký Nghị quyết để dự án Giải quyết ngập do triều có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu - giai đoạn 1 được tiếp tục triển khai.

Dự án này do Công ty TNHH Trung Nam BT 1547 đầu tư, được khởi công giữa năm 2016 nhằm kiểm soát ngập do triều, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu cho diện tích 750km2 với khoảng 6,5 triệu dân thuộc khu bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm thành phố.

Công trình gồm 6 cống ngăn triều lớn (khẩu độ 40-160m) là Bến Nghé, Tân Thuận, Phú Xuân, Mương Chuối, Cây Khô, Phú Định và 7,8 km đê kè ven sông Sài Gòn từ Vàm Thuật đến Sông Kinh với các cống nhỏ khẩu độ dưới 10m. Địa điểm xây dựng thuộc quận 1, 4, 7, 8, huyện Nhà Bè và Bình Chánh.

Sau lần phải dừng thi công tháng 4/2018, giữa tháng 11/2020 dự án tiếp tục phải ngưng thi công do UBND TP chưa ký phụ lục hợp đồng gia hạn thời gian hoàn thành (hợp đồng đã hết hạn từ tháng 6/2020). Chủ đầu tư cho biết dự án thiệt hại hơn 45 tỷ đồng ở tháng đầu tiên.

Tại phiên họp thường kỳ của Chính phủ chiều qua (31/1), kết luận về phương hướng tháo gỡ khó khăn cho "siêu" dự án này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết sẽ xem xét, xử lý trách nhiệm cá nhân, tổ chức có liên quan dự án. Ngoài ra, TP. HCM phải thanh toán, quyết toán đối với toàn bộ dự án để loại bỏ những bất hợp lý, chống thất thoát, lãng phí.

"Đừng đổ lỗi cho Chính phủ nếu dự án này không phát huy hiệu quả vì thành phố đã phê duyệt dự án này. Chính phủ sẽ tháo gỡ khó khăn nhưng TP. HCM phải thực hiện thanh toán, quyết toán đúng quy định pháp luật",  Thủ tướng chỉ đạo. 

Nêu tại cuộc họp, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, dự án Giải quyết ngập do triều có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu - giai đoạn 1 được hình thành trong bối cảnh nhu cầu về giải quyết triều cường, ngập úng tại TP. HCM rất cấp thiết.

Do nhu cầu về vốn đầu tiên là quá lớn, gần 10.000 tỷ đồng nhưng nguồn vốn nhà nước không đủ đáp ứng nên dự án được áp dụng hợp đồng BT.

Tại thông báo số 285 ngày 20/8/2015, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý áp dụng hình thức BT thanh toán bằng quỹ đất. Trường hợp giá trị thanh toán bằng quỹ đất nhỏ hơn giá trị hợp đồng BT thì TP. HCM được thanh toán bằng ngân sách của TP phần chênh lệch.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng chỉ ra vướng mắc chính của dự án liên quan đến phương án thanh toán cho nhà đầu tư. Cụ thể, tại Nghị định 15/2015 và Quyết định 23/2015 quy định thực hiện thanh toán dự án BT bằng quỹ đất theo nguyên tắc ngang giá, bù trừ chênh lệch giữa giá trị dự án BT và quỹ đất thanh toán.

Dù Nghị định 15 và Quyết định 23, Thông báo 285 không quy định cụ thể tỷ lệ thanh toán bằng quỹ đất và bằng tiền nhưng việc UBND TP. HCM kí hợp đồng BT với nhà đầu tư với tỷ lệ giá trị quỹ đất chỉ bằng 16% giá trị dự án BT là “chưa hoàn toàn phù hợp”.

Nghị định 15 quy định phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền quy định của pháp luật về đầu tư công để quyết định chủ trương sử dụng vốn nhà nước trước khi phê duyệt đề xuất dự án PPP. Nhưng tại thời điểm đó, UBND TP. HCM có báo cáo và được HĐND TP chấp thuận nhưng chưa được Thủ tướng đồng ý.

Ông Mai Tiến Dũng cho biết, để tháo gỡ vướng mắc dự án, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết của Chính phủ để cho phép tiếp tục triển khai thực hiện dự án theo kiến nghị của UBND TP. HCM.

“Đây là dự án cấp bách của TP. HCM và đã thực hiện trên 96% khối lượng công việc, nếu để chậm có thể ảnh hưởng tiêu cực kinh tế xã hội, nhất là môi trường, lãng phí nguồn lực xã hội đầu tư”, ông Dũng nhấn mạnh.

Kỳ Hoa