Vụ kiện của Bộ Tư pháp có thể dẫn đến sự tan rã của một công ty mang tính biểu tượng và đảm nhận vai trò trung tâm trong cuộc sống hàng ngày của hàng tỷ người trên toàn cầu.

Tuy nhiên, một kết quả như vậy khó có thể thành hiện thực và vụ việc có thể mất nhiều năm để giải quyết.

Vụ kiện đánh dấu lần đầu tiên Hoa Kỳ thẳng tay đàn áp một công ty công nghệ lớn kể từ khi họ kiện Microsoft Corp vì các hành vi chống cạnh tranh vào năm 1998. 

Đơn kiện của chính phủ liên bang chống lại Alphabet Inc. (công ty mẹ của Google), cáo buộc rằng Google đã hành động bất hợp pháp để duy trì vị thế của mình trong lĩnh vực tìm kiếm và quảng cáo tìm kiếm trên internet, đã được 11 bang tham gia.

"Nếu không có lệnh tòa án, Google sẽ tiếp tục thực hiện chiến lược phi cạnh tranh, làm tê liệt quy trình cạnh tranh, giảm sự lựa chọn của người tiêu dùng và kìm hãm sự đổi mới", đơn kiện nêu rõ.

Chính phủ cho biết Google chiếm gần 90% các truy vấn công cụ tìm kiếm nói chung ở Hoa Kỳ và gần 95% tìm kiếm trên điện thoại di động.

Bộ trưởng Tư pháp Bill Barr cho biết các nhà điều tra của ông đã phát hiện ra Google không cạnh tranh về chất lượng kết quả tìm kiếm mà thay vào đó họ đã thanh toán cho các nhà sản xuất điện thoại di động và những bên khác để đưa Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên trình duyệt, thiết bị.

“Kết quả cuối cùng là không ai có thể thách thức sự thống trị của Google trong lĩnh vực tìm kiếm và quảng cáo tìm kiếm”, Barr nói.

Khi được hỏi trong một cuộc họp hội nghị rằng liệu Bộ này có đang tìm kiếm biện pháp nào để xử lý vấn đề của Google, Ryan Shores, một quan chức Bộ Tư pháp, cho biết: "Không có gì đáng bàn, nhưng câu hỏi về biện pháp tốt nhất nên được giải quyết bởi tòa án sau khi nghe tất cả các bằng chứng. "

Trong đơn khiếu nại của mình, Bộ Tư pháp nói rằng người Mỹ đã bị tổn thương bởi hành động của Google. 

"Cuối cùng thì người tiêu dùng và nhà quảng cáo phải chịu ít lựa chọn hơn, ít đổi mới hơn và giá quảng cáo kém cạnh tranh hơn", đơn kiện nêu rõ. "Vì vậy, chúng tôi đang yêu cầu tòa án phá bỏ sự kìm kẹp của Google đối với việc phân phối tìm kiếm để sự cạnh tranh và đổi mới có thể được duy trì."

Google gọi vụ kiện là "thiếu sót sâu sắc", nói thêm rằng mọi người "sử dụng Google vì họ chọn - không phải vì họ bị ép buộc hoặc vì họ không thể tìm thấy giải pháp thay thế."

Các nhà đầu tư dường như phủ nhận tin tức về vụ kiện, khiến cổ phiếu Alphabet tăng 1,9% lên 1.563,51 USD vào chiều thứ Ba.

Vụ kiện liên bang hôm thứ Ba đánh dấu thời điểm thống nhất hiếm hoi giữa chính quyền Trump và các đảng viên Đảng Dân chủ tiến bộ. Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Elizabeth Warren đã tweet vào ngày 10 tháng 9, sử dụng thẻ bắt đầu bằng #BreakUpBigTech, rằng bà muốn "hành động nhanh chóng, tích cực".

Tuy nhiên, chỉ vài ngày trước cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ, thời gian nộp hồ sơ có thể được coi là một cử chỉ chính trị vì nó thực hiện lời hứa của Tổng thống Donald Trump với những người ủng hộ ông là nắm giữ một số công ty nhất định để giải quyết những tiếng nói được coi là bảo thủ.

Đảng Cộng hòa thường phàn nàn rằng các công ty truyền thông xã hội bao gồm Google phải hành động để giảm sự lan truyền của các quan điểm bảo thủ trên nền tảng của họ. Các nhà lập pháp đã tìm cách sử dụng luật chống độc quyền mà không giải thích bằng cách nào để buộc những công ty công nghệ khổng lồ (Big Tech) dừng những hạn chế bị cáo buộc này.

Đơn khiếu nại chỉ ra hàng tỷ đô la mà Google trả cho các nhà sản xuất điện thoại thông minh như Apple Inc, Samsung và những người khác để đặt công cụ tìm kiếm của Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên thiết bị của họ.

Điều này có nghĩa là các công cụ tìm kiếm của đối thủ không bao giờ có được quy mô mà họ cần để cải thiện các thuật toán của mình và phát triển, đơn kiện cho biết.

"Các dịch vụ tìm kiếm, quảng cáo tìm kiếm và quảng cáo văn bản tìm kiếm nói chung yêu cầu các thuật toán phức tạp liên tục tìm hiểu kết quả không phải trả tiền và quảng cáo nào đáp ứng tốt nhất các truy vấn của người dùng", chính phủ cho biết trong đơn khiếu nại.

Google đã thành công trong việc bảo vệ lợi nhuận thu được từ hệ điều hành di động Android, hệ điều hành chính thức là nguồn mở nhưng các công ty thay đổi hệ điều hành này bị cấm tham gia các thỏa thuận chia sẻ doanh thu béo bở.

Các nhà điều tra của Bộ Tư pháp đã tìm thấy một phân tích nội bộ của Google về các thỏa thuận hạn chế xác định rằng chỉ 1% doanh thu từ tìm kiếm Android trên toàn thế giới của Google có nguy cơ bị mất vào tay đối thủ cạnh tranh.

"Phân tích này lưu ý rằng sự tăng trưởng trong doanh thu quảng cáo tìm kiếm của Google từ Android được thúc đẩy bởi các nỗ lực và thỏa thuận bảo vệ nền tảng ngày càng tăng", đơn khiếu nại cho biết.

11 bang tham gia vụ kiện đều có tổng chưởng lý của Đảng Cộng hòa.

Vụ kiện diễn ra hơn một năm sau khi Bộ Tư pháp và Ủy ban Thương mại Liên bang bắt đầu điều tra chống độc quyền đối với bốn công ty Big Tech: Amazon.com Inc., Apple, Facebook Inc. và Google.

Bảy năm trước, FTC đã giải quyết một cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google về cáo buộc thiên vị trong chức năng tìm kiếm của họ nhằm ủng hộ các sản phẩm của mình. 

Google đã phải đối mặt với những thách thức pháp lý tương tự ở nước ngoài.

Liên minh châu Âu đã phạt Google 1,7 tỷ đô la vào năm 2019 vì ngăn các trang web sử dụng các đối thủ của Google để tìm nhà quảng cáo, 2,6 tỷ đô la vào năm 2017 vì hỗ trợ doanh nghiệp mua sắm của riêng mình trong tìm kiếm và 4,9 tỷ đô la vào năm 2018 vì chặn các đối thủ trên hệ điều hành Android của họ.