Đến hẹn lại lên, cuối năm là phải đào đường

Chuyện đào đường, sửa đường vào dịp cuối năm đã gần như trở thành “điệp khúc” của thành phố Hà Nội. Với cái mác “chỉnh trang đô thị” hoặc cải thiện ùn tắc giao thông, các dự án đào đường, sửa hè được thực hiện tưng bừng trên khắp ngõ nhỏ, đường lớn; từ nội thành đến ngoại thành.

Có những con đường, hè phố bị đào xới nhiều đến nỗi hiếm khi thấy hoàn chỉnh, bởi đơn vị này vừa thi công xong thì lại có đơn vị khác đến… đào lên. Thế nên nhiều tuyến đường, hè phố dù được đầu tư rất lớn, khi xây xong cũng rất đẹp nhưng chẳng bao lâu sau đó lại bị xới lên, vá chằng vá chịt rất lộn xộn.

Bác Phúc năm nay đã ngoài 70 nên mỗi sáng bác thường chọn đi bộ thể dục dọc vỉa hè đường Nguyễn Chí Thanh gần nhà. Thế nhưng nhiều năm nay vỉa hè, lòng đường nơi đây thường xuyên bị đào xới khiến việc thể dục và đi lại của bác cùng nhiều bà con nơi đây gặp khó khăn.

Cứ đào lên có khi cả tháng trời chẳng động đến, khu vực nào có cửa hàng thì làm trước còn nhà dân thì làm sau, bụi bặm bay mù mịt. Tuyến đường rộng rãi và sạch đẹp là thế nay nhếch nhác khiến người dân vô cùng bức xúc, bác Phúc cho biết.

Với bạn Ngân (sinh viên trường Đại học Luật Hà Nội), thường xuyên phải di chuyển trên vỉa hè đường Nguyễn Chí Thanh để đi học chia sẻ: “Vào ngày mưa thì nhầy nhụa, ngày khô hanh thì bụi mù mịt. Nếu không chú ý là có thể bị vấp ngã ngay, không biết bao giờ việc cải tạo vỉa hè mới hoàn thành”.

Không chỉ vỉa hè, nhiều tuyến đường còn được lập mới các lô cốt với lý do phục vụ các dự án trọng điểm của thành phố. Hệ quả là nhiều tuyến đường càng thêm ùn tắc nghiêm trọng. Điển hình là việc rào chắn đường Nguyễn Xiển để phục vụ thi công dự án Nhà máy nước thải Yên Xá khiến người tham gia giao thông trên tuyến đường này không khỏi bất ngờ cũng như bức xúc.

Sau những ám ảnh về chậm tiến độ, ùn tắc, đội vốn,… thì vừa qua việc triển khai thực hiện dự án tăng cường giao thông đô thị bền vững cho Dự án đường sắt đô thị số 3 Hà Nội (Nhổn - Ga Hà Nội) lại khiến người dân càng thêm bức xúc vì bụi bặm, mất an toàn giao thông.

Tại khu vực ga Nhổn, ghi nhận của PV, cả một vị trí mặt đường dài được cào bóc lên nhưng đơn vị thi công không có những biện pháp bảo đảm an toàn giao thông khiến bụi bay mịt mù mỗi khi có phương tiện di chuyển nhanh; đá sỏi vương vãi đầy mặt đường.

Nhìn cảnh này, bác Toàn ở quận Bắc Từ Liêm ngán ngẩm, cứ bảo đường phố Hà Nội là sạch đẹp, văn minh mà xấu hơn cả đường làng. Không biết đến lúc chết có được đi cái tàu điện Nhổn - Ga Hà Nội này hay không? Hoạt động kinh doanh buôn bán của người dân cũng bị ảnh hưởng rất nhiều do việc thi công cẩu thả của các đơn vị. Cây cối, hàng hóa với đồ đạc trong nhà bị bụi bám trắng xóa.

Hàng loạt hệ lụy, cần đánh giá tổng thể để tránh lãng phí

Còn nhớ năm 2018, Thanh tra thành phố Hà Nội đã có kết luận chỉ rõ nhiều tồn tại, sai phạm tại các dự án đầu tư xây dựng lát đá vỉa hè những tuyến phố trên địa bàn như thiết kế mẫu hè đường còn tồn tại các loại đá dùng trong bê tông lót nền hè không thống nhất.

Thực tế 25/38 dự án cải tạo, chỉnh trang hè phố dùng đá 1x2, có 13/38 dự án dùng đá 2x4 đổ bê tông lót nền hè. Tại một số dự án, đá lát hè được lát sít nhau và do đá lát có chiều dày ≥ 3cm, có thể dẫn tới hồ xi măng khó đổ đầy mạch, làm giảm liên kết giữa các viên đá lát, ảnh hưởng chất lượng hè lát đá...

Nhiều chuyên gia khẳng định, về điều kiện giao thông, cuối năm tuyệt đối không phải là thời điểm phù hợp để đào xới. Bởi đây là giai đoạn giao thông căng thẳng nhất, hoạt động sản xuất kinh doanh buôn bán nhộn nhịp, nhu cầu đi lại của người dân tăng cao.

Về điều kiện thời tiết, cuối năm cũng không hề là thời điểm phù hợp để đào đường ở Hà Nội do thời tiết hanh khô. Bụi từ mặt đường, bụi từ các dự án nay lại thêm hàng loạt vỉa hè, tuyến phố bị cày xới khiến không khí sẽ càng ngột ngạt, ô nhiễm. 

Cuối năm giá cả các mặt hàng nguyên vật liệu, nhân công cũng sẽ tăng cao hơn; có lẽ đây cũng không phải là thời điểm để thi công tiết kiệm, tránh lãng phí ngân sách. Nhưng khi bị “ép tiến độ” thì sẽ phải mua, phải thuê bằng bất cứ giá nào.

Còn theo phân tích của một số chuyên gia, cuối năm đường xá “vào mùa” đào bới là do các địa phương “chạy” cho kịp chỉ tiêu giải ngân. Hoạt động này thường không được ưu tiên kinh phí vào dịp đầu và giữa năm mà khi đến cuối năm, các địa phương còn kinh phí mới thực hiện giải ngân vào các công trình này.

Chuyên gia kinh tế - TS. Nguyễn Minh Phong nêu ý kiến, chính quyền phải tìm cách nào đó để sắp xếp nguồn vốn cho hợp lý. Nên ưu tiên các công trình đào đường quan trọng để không làm ảnh hưởng đến người dân trong dịp cuối năm.  

Các kế hoạch sửa chữa cần được lên kế hoạch một cách tổng thể và dài hạn để từ đó có thời gian thẩm định, đánh giá vào những thời gian phù hợp. Có thể ưu tiên sửa chữa những tuyến phố ít cửa hàng và người dân vào dịp cuối năm, còn dịp trong năm thì sửa chữa các tuyến phố có nhiều hộ kinh doanh để nó hạn chế ảnh hưởng tới người dân.

Việc vỉa hè làm xong nhanh hỏng, KTS. Phạm Thanh Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, do công tác quản lý vỉa hè chưa tốt. Vỉa hè vốn là không gian dành cho người đi bộ nhưng ở nhiều nơi, vỉa hè thường xuyên bị các phương tiện giao thông thoải mái leo lên, thậm chí có nơi lại trở thành bãi đậu xe.

Mà vỉa hè không được thiết kế để chịu được sức nặng của ô-tô chèn lên, chưa kể có khi vỉa hè vừa lát xong thì đơn vị thi công đường ống nước, cống, cáp điện thoại, internet… lại đào xới. Cho nên, Hà Nội cần tìm cách để bảo vệ vỉa hè, thay vì “đánh trống bỏ dùi” như trước đây.

Bảo Ngọc