Theo dõi báo trên:
Mặt bằng trong và ngoài “Đấu lường quân” hiện còn sót lại dấu tích ở thôn Trung Phong, huyện Kỳ Anh, Tĩnh Hà Tĩnh (Đấu lường quân là hình vuông trong hình)
Di tích “Đấu lường quân” hiện vẫn còn qua một số sách chép lại trong dân gian. Trong cuốn “Kỳ Anh phong thổ ký” của Tri huyện Lê Đức Trinh viết năm Bảo Đại thứ 5 (1930) có ghi: “Ninh Quận công Trịnh Toàn trú quân dưới chân Đèo Ngang đã đắp lũy ở núi Từ Lĩnh, thôn Xuân Sơn, để cầm cự với quân phương Nam (Nhà Nguyễn). Lại có “Hộc đong quân’’ ở thôn Hữu Lễ, Tổng Cấp Dẫn, bên dưới gò “Hỏa hiệu”, dài rộng mỗi phía 10 trượng, dùng để đong quân. Hiện nay di tích lịch sử này chỉ còn dấu tích sót lại tại thôn Trung Phong - xã Kỳ Phong - huyện Kỳ Anh – tĩnh Hà Tĩnh.
Theo sử sách, Ninh Quận công Trịnh Toàn là con trai út của Thanh Đô Vương Trịnh Táng thời Lê – Trịnh.
Năm 1656, ở Kỳ Anh (thuộc trấn Nghệ An, An - Tĩnh) là nơi giao tranh ác liệt của hai bên Trịnh – Nguyễn. Quận chúa Nguyễn thường vượt Đèo Ngang sang đánh nhau với quân Trịnh. Quân Trịnh nhiều lần bại trận, phải lui về Yên Trường, Bắc sông Lam để bảo toàn lực lượng.
Trước tình hình đó, Trịnh Táng đã cử con trai Ninh Quận công Trịnh Toàn làm: “Khâm sai”, “Tiết chế” tổng chỉ huy đường bộ và đường biển với tất cả quyền hành để cai quản Nghệ An, chống lại quân nhà Nguyễn”. (An Tĩnh cổ lục, NXB Nghệ An, 2005, trang 242)
Được biết, khi vào cai quản Nghệ An (An - Tĩnh), Ninh quận công Trịnh Toàn hết sức chăm lo công việc “Đào hào lũy, đựng pháo đài, đài tải cung cấp lương thực, vũ khí... Hầu hết các thành lũy, đồn bảo trước đây đều được khôi phục lại. Một số đồn lũy mới được xây dựng, nhân dân quen gọi là “Thành ông Ninh”. (Lịch sử Nghệ Tĩnh, Tập I, NXB Nghệ An, 1984, trang 248). Nhờ vậy, Trịnh Toàn đã chỉ huy quân lính đánh thắng quân Nguyễn nhiều trận, ổn định tình hình trấn Nghệ An (An Tĩnh).
Trong số những công trình ấy, Trịnh Toàn cho xây “Đấu lường quân” tại vùng đất bằng phẳng dưới chân núi Lạc Sơn, làng Hữu Lễ, tổng Cấp Dẫn (làng Hữu Lễ, nay là thôn Trung Phong, xã Kỳ Phong, huyện Kỳ Anh).
Nhìn gần dấu tích “Đấu lường quân” vuông vức, có các cửa thành và hào bao quanh
“Đấu lường quân”, “Hộc đong quân” hay còn gọi là “Lượng quân đấu”- một hình thức đo lường để kiểm tra quân số binh lính dưới thời phong kiến. “Đấu lường quân” do Trịnh Toàn xây đắp ở Hữu Lễ, nhân dân thường gọi là “Đấu ông Ninh”.
“Đấu” được xây đắp trên một vùng đất rộng rãi, hình vuông, mỗi cạnh dài 10 trượng, “Thành Đấu” cao khoảng 2m, chân “Thành Đấu” rộng khoảng 6 – 8 m. Bên ngoài “Thành Đấu” 4 phía có hào sâu bảo vệ.
“Đấu” có 4 cửa Đông, Tây, Nam, Bắc. Chính giữa trên “Thành Đấu” có “Vọng lâu” để người chỉ huy đứng điểm quân.
Trải qua thời gian, mưa gió bào mòn, con người cày xới, trồng trọt, nên các bờ “Thành Đấu” bị thấp xuống rất nhiều. May thay hình chiếc “Đấu” vẫn còn nguyên kích thước. Các góc “Thành đấu” vẫn vuông vức, diện tích mặt sân của “ Đấu” vẫn bằng phẳng.
Bên ngoài “Thành Đấu” phía Bắc có một miếu thờ Thổ Thần; Miếu này theo người dân kể lại: trước được xây cao ba bậc như bục thờ, cách Miếu Thổ Thần khoảng 50m về phía Bắc. Nhân dân còn xây một Miếu thờ Ninh Quận công Trịnh Toàn.
Cả hai miếu thờ này hàng năm nhân dân đều có dâng hương, lễ bái trang trọng. Tuy nhiên, trước đây có người cho rằng dưới chân các miếu ấy có cất dấu vàng bạc nên đã đào trộm; vì thế hai miếu này hiện nay chỉ còn dấu tích nền móng sót lại.
Hiện tại, toàn bộ diện tích đất trong và ngoài “Đấu lường quân” đang được giao cho một hộ dân trồng cây lâm nghiệp.
Thiết nghĩ, một công trình lịch sử gần 400 năm, gắn liền với nhân vật lịch sử và cuộc nội chiến Trịnh – Nguyễn trên đất Kỳ Anh, Hà Tĩnh một thời, một vùng đất sôi động, ác liệt thế kỷ của thứ XVII, nay chỉ còn lại dấu tích xưa, vẫn đang còn trơ gan cùng tuế nguyệt. Mong các nhà chức trách tổ chức khảo sát, hoạch định, gìn giữ di tích có giá trị lịch sử này.
Trần Phong - Thi Chưởng
Thích
Tags:
(CLO) Ngày 22/11, 10 tổ chức phi chính phủ ủng hộ Palestine đã yêu cầu tòa án Hà Lan ra lệnh ngừng xuất khẩu vũ khí cho Israel và giao dịch với các khu định cư của Israel tại các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng, với lý do thương vong dân sự cao trong cuộc xung đột Israel - Hamas tại Dải Gaza.
(CLO) Ngân hàng Thế giới (WB) vừa có báo cáo đề xuất lộ trình và kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi sang phương tiện giao thông chạy điện tại Việt Nam.
(CLO) Ngày 23/11, Báo Người Lao Động tổ chức lễ khai giảng khóa bồi dưỡng “Kỹ năng ứng xử với báo chí - truyền thông”. Gần 50 hiệu trưởng, hiệu phó đến từ các trường THPT trên địa bàn TP HCM đã đăng ký tham dự khóa bồi dưỡng.
(CLO) Ngày 23/11, Báo Văn Hóa phối hợp Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi tổ chức Hội thảo “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi”.
(CLO) Meta đang tăng cường chiến dịch chống lừa đảo khi triển khai các biện pháp mạnh mẽ để triệt phá đường dây "pig butchering", giúp bảo vệ người dùng khỏi thiệt hại lên tới 64 tỷ USD mỗi năm.
(CLO) Các loại xe và linh kiện phục vụ sản xuất, lắp ráp ô tô, xe máy tại Việt Nam của liên doanh với Nga sẽ được ưu đãi thuế nhập khẩu kể từ ngày 6/1/2025.
(CLO) Ngày 23/11, Công an quận Thanh Khê (Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa ra Quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Nguyễn Ngọc Hậu (SN 1994, trú TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
(CLO) Sáng 23/11, Công an TP Hà Nội cho biết, Công an huyện Sóc Sơn đã bắt giữ đối tượng Ma Vũ Duy (SN 2004, trú tại Thanh Thịnh, Chợ Mới, Bắc Kạn) để điều tra hành vi giết người, cướp tài sản.
(CLO) Đến 10h30 sáng 23/11, thi thể nạn nhân thứ 2 trong vụ xe rác rơi xuống sông khiến 2 người mất tích được tìm thấy tại vị trí giữa cầu Bình Thành và cầu Hữu Trạch.
(CLO) Công ty vệ tinh Trung Quốc SpaceSail vừa công bố kế hoạch triển khai dịch vụ vệ tinh tại Brazil nhằm cạnh tranh với Starlink của tỷ phú Elon Musk.
(CLO) Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết nước này đang phát triển các hệ thống phòng không mới để đối phó với "những mối đe dọa mới", sau khi Nga triển khai loại tên lửa tầm trung mới trong cuộc chiến kéo dài 33 tháng.
(CLO) Thay vì chọn những vườn hoa hay cảnh sắc quen thuộc, nhiều người lại quyết định tạo dấu ấn cho bộ ảnh của mình bằng việc chụp ảnh tại vườn bưởi Diễn, một địa điểm hấp dẫn và mới lạ ở phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội đang thu hút hàng trăm lượt khách đến check-in mỗi ngày.
(CLO) Sau nỗ lực tìm kiếm suốt ngày đêm, đến sáng 23/11, lực lượng chức năng thị xã Hương Trà, Thừa Thiên Huế đã tìm thấy thi thể nạn nhân đầu tiên bị rơi xuống sông Hữu Trạch.
(CLO) Trước diễn biến của bệnh sởi, TP.HCM đã triển khai chiến dịch tiêm vắc xin sởi cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi. Sau 1 tuần, TP đã tiêm được 3.043 mũi cho trẻ trong độ tuổi này.
(CLO) Honda Thanks Day 2024 diễn ra từ ngày 30/11-1/12 trên phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm bao gồm không gian sắc hoa và triển lãm ảnh Hà Nội, khu vực trưng bày sản phẩm và công nghệ Honda, không gian làng nghề Thủ đô, các khu vực vui chơi cho trẻ em và gia đình…
(CLO) Trong đợt 3, Ban Vận động Cứu trợ Trung ương phân bổ cho 18 tỉnh, thành phố, với tổng số tiền 948 tỷ đồng để hỗ trợ khắc phục hậu quả của siêu bão Yagi (cơn bão số 3).
(CLO) Dịp cuối tháng 10, đầu tháng 11 Âm lịch hàng năm, người dân trồng đào làng Nhật Tân (quận Tây Hồ, TP Hà Nội) lại tất bật tuốt lá, nuôi mắt để cho đào ra nụ nở đúng dịp Tết Nguyên đán 2025.
(CLO) Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) sẽ tập trung giải quyết các “điểm nghẽn” thể chế và sẽ là hành lang pháp lý quan trọng để bảo vệ và phát huy giá trị di sản.
(CLO) Tối 22/11, trong không khí chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 10 năm Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Liên hoan nghệ thuật dân gian truyền thống “Việt Nam - những sắc màu Di sản” chính thức khai mạc tại Nghệ An.
(CLO) Với chủ đề “Làm thế nào để những tác phẩm văn học nghệ thuật đến được với công chúng?”, buổi tọa đàm do Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật (VHNT) TP.HCM tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý văn hóa và nghệ sĩ.
(CLO) Nhân Ngày di sản Văn hoá Việt Nam 23/11, hàng loạt di tích lịch sử thông báo mở cửa miễn phí đón tiếp tất cả du khách tới tham quan.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Lần đầu tiên, Liên hoan phim hoạt hình “Dòng khát vọng” được tổ chức nhân kỷ niệm 65 năm ngành Hoạt hình Việt Nam ra đời (9/11/1959).
(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau là nơi các nghệ nhân gặp gỡ, giao lưu nhằm bảo tồn, phát triển phong trào đờn ca tài tử tại mỗi địa phương.
(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.
