Quận Hải An được thành lập theo Nghị định 106 năm 2002 của Chính phủ. Quận có diện tích đất tự nhiên 104,84 km2, với 08 đơn vị hành chính cấp phường, 85 tổ dân phố, dân số khoảng 142 nghìn người, dân số cơ học tăng bình quân 2,26%/năm.

Quận có vị trí chiến lược trọng yếu trong khu vực phòng thủ của Thành phố Hải Phòng. Trên địa bàn quận hội tụ 05 phương thức vận tải: đường biển, đường không, đường bộ; đường sắt, đường thủy là đầu mối giao thông quan trọng của thành phố kết nối với các tỉnh trong khu vực, quốc gia và quốc tế; có 06 khu công nghiệp lớn với tổng diện tích 3.355ha, đã thu hút được 186 doanh nghiệp, trong đó có hơn 40 doanh nghiệp nước ngoài với tổng số vốn đầu tư 4.414,89 tỷ USD và 146 doanh nghiệp trong nước với tổng số vốn đầu từ là 53.359,64 tỷ đồng; 3 trung tâm Logictics, 98 kho, bãi; 18 cảng biển (04 cảng nội địa, 14 cảng quốc tế).

Hải An cũng là mảnh đất anh hùng cách mạng, giữa năm 1929 huyện Hải An thành lập chi bộ Đông dương Cộng sản Đảng, là một trong 14 chi bộ đầu tiên của Hải Phòng; trên địa bàn quận có nhiều di tích lịch sử xếp hạng cấp thành phố, quốc gia, có 03 Linh từ linh thiêng (Phủ Thượng Đoạn, Đền Phú Xá, Từ Lương Xâm), có Lễ hội Từ Lương Xâm được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Đảng bộ quận Hải An đã trải qua 04 kỳ Đại hội; hiện có 16 đảng bộ, 35 chi bộ cơ sở trực thuộc với 7632 đảng viên.

Ông Dương Đình Ổn - Chủ tịch UBND quận Hải An cho biết: Qua 20 năm xây dựng và phát triển, Hải An đã có sự phát triển toàn diện, bứt phát trên nhiều lĩnh vực.

Về kinh tế: Từ một quận thuần nông, nay cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ sang công nghiệp, dịch vụ; trở thành địa bàn phát triển năng động, là động lực tăng trưởng và phát triển của thành phố về công nghiệp và dịch vụ. Tổng giá trị sản xuất của các nhóm ngành kinh tế trên địa bàn quận tăng từ 1.962,5 tỷ đồng năm 2004 lên 141.157,2 tỷ đồng nằm 2022, tăng bình quân 25,2%/năm, tăng 71,9 lần so với ngày quận mới thành lập. Tổng giá trị sản xuất các nhóm ngành kinh tế do quận quản lý liên tục tăng trưởng, tăng từ 651,4 tỷ đồng năm 2004 lên 14.461,6 tỷ đồng nằm 2022, tăng bình quân 17,7%, tăng 22,2 lần so với năm 2004.

Thu ngân sách có sự phát triển vượt bậc, từ một địa phương có số thu ngân sách thấp nhất trong các quận, huyện của thành phố đã vươn lên tốp đầu. Thu ngân sách nhà nhà nước trên địa bàn có tốc độ tăng bình quân đạt 29%/năm, tăng 126,1 lần so với năm 2004; trong những năm gần đây, mặc dù ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng kết quả thu ngân sách nhà nước và thu trên địa bàn đều đạt và vượt kế hoạch thành phố giao; riêng quý 1 năm 2023, đứng thứ nhất trong các quận, huyện về kết quả thu ngân sách (đạt 33,9%). Bên cạnh đó, Hải An là một trong những địa phương tự chủ về ngân sách từ năm 2017; đảm bảo được chi thường xuyên và chủ động nguồn lực để đầu tư chỉnh trang đô thị.

Đô thị Hải An xuất phát điểm có hạ tầng thấp kém, lạc hậu, đến nay, trên địa bàn quận Hải An đã hình thành hệ thống giao thông huyết mạch, thực sự là cửa chính ra biển nối Hải Phòng với các tỉnh phía Bắc, khu vực và quốc tế, trong đó nhiều công trình giao thông được hình thành như đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, cầu Bạch Đằng, đường và cầu Tân Vũ - Lạch Huyện kết nối Cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện, Cảng Hàng không Quốc tế Cát Bi, đường Bùi Viện... Diện mạo đô thị của quận ngày càng đồng bộ, hiện đại hóa, hình thành các khu đô thị mới ở các tuyến đường Lê Hồng Phong, Bùi Viện,..; hình thành các khu nhà ở có kiến trúc đồng bộ, hiện đại ở hầu hết các phường; đã quy hoạch 3 khu đô thị hướng biển.

Bên cạnh đó hạ tầng y tế, giáo dục, văn hóa cũng được đầu tư mạnh mẽ: có 14/22 trường đạt chuẩn quốc gia; 8/8 trạm y tế phường và Trung tâm y tế quận đạt chuẩn quốc gia; có 50/85 tổ dân phố có nhà văn hóa, điểm sinh hoạt văn hóa thể thao; các tuyến đường nội đô của quận đã được bê tông hóa; triển khai lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, lắp đặt biển số nhà, số ngõ đạt trên 90%. Quận đã đầu tư 879 công trình, dự án với tổng mức đầu tư 2.427 tỷ đồng để cải tạo, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Hệ thống đường giao thông, ngõ, ngách tại các khu dân cư được xây dựng cải tạo, nâng cấp với tổng số 155,000 mét đường; 220.500m2 hè đường với kinh phí đầu tư là 920,5 tỷ đồng.

Công tác giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án lớn của Trung ương và Thành phố được quận Hải An xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Trong 20 năm, Quận đã thực hiện kiểm kê, giải phóng mặt bằng cho 202 dự án, với diện tích gần 4.900ha, kinh phí bồi thường hơn 4.168,598 tỷ đồng, liên quan đến 11.371 tổ chức và cá nhân có đất thu hồi. Các dự án lớn trọng điểm như đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng; cầu, đường Tân Vũ – Lạch Huyện; Cầu Bạch Đằng; Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, nhà ga T2 và ga hàng hóa. Quy hoạch phát triển 4 dự án khu đô thị gồm: Khu đô thị Kinh Bắc, Khu đô thị Him Lam, Khu đô thị Nam Tràng Cát và Khu đô thị Nam Đình Vũ...

Văn hóa xã hội có nhiều có nhiều tiến bộ, từng bước hình thành nếp sống văn minh đô thị. Từ năm 2010 đến nay, chất lượng giáo dục quận có bước phát triển vượt bậc, vươn lên tốp đầu các quận, huyện của thành phố, 03 năm gần đây liên tục đứng thứ nhất thành phố về kết quả thi vào lớp 10 công lập. Mạng lưới y tế không ngừng phát triển, điều kiện chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn. Đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của người dân không ngừng được được cải thiện và nâng cao; làm tốt công tác chăm lo gia đình chính sách, an sinh xã hội. Quận đã hỗ trợ xây sửa, nâng cấp 564 nhà tình nghĩa; tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn quận giảm từ 3,63% năm 2003 xuống 0% năm 2022, đến nay duy trì tỷ lệ hộ nghèo 0% theo chuẩn mới. Người dân Hải An yêu Hải An vì Hải An trọn nghĩa, vẹn tình.

Công tác quản lý, tôn tạo các di tích lịch sử được quan tâm đặc biệt; 18 di tích đã được đề nghị xếp hạng, trong đó có 16 di tích thành phố, 02 di tích cấp quốc gia, nâng số di tích lịch sử văn hóa được nhà nước xếp hạng trên địa bàn quận là 4 cụm di tích và 26 di tích. Đặc biệt năm 2022, Lễ hội Từ Lương Xâm được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Cải cách hành chính có sự chuyển biến vượt bậc, thực hiện chuyển đổi số theo Nghị quyết 03 của Thành ủy được đẩy mạnh, đến nay cơ bản các cuộc họp không sử dụng tài liệu giấy, chỉ số cải cách hành chính, chỉ số hài lòng của người dân, kết quả dịch vụ công trực tuyến mức độ 3,4 năm 2022 vươn lên vị trí thứ nhất khối quận, huyện của thành phố.

An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; hàng năm hoàn thành chỉ tiêu giao quân. Hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh, năng lực lãnh đạo của các cấp ủy, điều hành của chính quyền ngày càng hiệu lực, hiệu quả; vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; ý thức chấp hành pháp luật của Nhân dân ngày càng được nâng lên được góp phần quan trọng vào thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của quận và đóng góp vào sự phát triển chung của thành phố Hải Phòng.Thời gian tới, quận Hải An sẽ nêu cao tinh thần đoàn kết tập trung thực hiện mục tiêu xây dựng quận có công nghiệp hiện đại, thông minh, bền vững; là trung tâm dịch vụ cảng biển, trung tâm dịch logicstics của thành phố và cả nước; có hạ tầng giao thông phát triển đồng bộ, kết nối với các địa phương và cả vùng kinh tế. Nâng cao chất lượng hoạt động các lĩnh vực văn hóa xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc. Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, các tổ chức trong hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Đại Vũ