Hiếm có dự án nào trên 2ha dành 20% phát triển nhà ở xã hội

Vài năm trở lại đây, Chính phủ, Bộ Xây dựng đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ các doanh nghiệp để phát triển các dự án nhà ở xã hội. Thậm chí, Chính phủ còn có nhiều quy định mạnh mẽ nhằm tăng nguồn cung nhà ở xã hội.

Đơn cử như quy định các dự án nhà ở thương mại có quy mô từ 2ha trở lên tại đô thị đặc biệt, loại 1 phải bố trí 20% quỹ đất làm nhà ở xã hội. Tuy nhiên, ghi nhận thực tế tại Hà Nội và TP.HCM, 2 đô thị đặc biệt trong nước cho thấy, gần như không có dự án nào có tổng diện tích 2ha dành 20% quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội.

Ông Vương Quốc Toàn, Chủ tịch Công ty CP bất động sản Lan Hưng cho biết: Hiện nay, nhu cầu mua, thuê nhà ở đang rất lớn, lên tới hàng triệu người, nhưng nguồn cung trên thị trường đang thiếu trầm trọng.

Bởi vậy Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng đã thường xuyên động viên, huy động các doanh nghiệp làm nhà ở xã hội. Dù vậy, ông Toàn nhấn mạnh, các chính sách liên quan tới phát triển nhà ở xã hội có rất nhiều điểm nghẽn.

Theo ông Toàn, về đất làm nhà ở xã hội, theo quy định, doanh nghiệp phải trích 20% quỹ đất trong dự án nhà ở thương mại để xây nhà ở xã hội. Thế nhưng, thời gian qua, các doanh nghiệp làm dự án nhà ở thương mại hầu như đều không thực hiện được quy định này. 

Thực chất chỉ có 2% các dự án triển khai. Còn lại, các doanh nghiệp chọn cách nộp tiền. Số tiền này đưa về ngân sách lại phục vụ việc khác chứ không dùng để xây nhà ở xã hội. 

“Tôi cho rằng, chúng ta nên quy hoạch riêng từng khu nhà ở xã hội chứ không cần phân biệt nhà ở công chức, công nhân, người nghèo… Đối với nhà ở xã hội, nếu chúng ta tập trung vào một đối tượng, quy hoạch một chỗ thì sẽ bán hết ngay, nhưng cứ tách lẻ thì sẽ không bán được”, ông Toàn nói.

Các ngân hàng đang đi ngược lại với chính sách an sinh

Ông Toàn cũng tiết lộ: về vấn đề cho thuê 20% nhà ở xã hội trong dự án, thực chất không có người thuê. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, giá thuê nhà cao nên mức quy định cho thuê trên là phù hợp. 

Tuy nhiên, ở địa phương, nếu cho thuê từ 1- 4 triệu đồng thì không có người thuê, doanh nghiệp không thể thu hồi vốn. Quy định này nên giảm số lượng nhà cho thuê xuống 5 - 10%, trong đó ở nông thôn 3 - 5%, thành phố là 10%.

Ông Toàn cho rằng, các đối tượng vay vốn mua nhà ở xã hội đều là người thu nhập thấp nhưng chính sách của ngân hàng lại quy định người dân ở đô thị được vay, ở rìa đô thị hoặc ở nông thôn thì không được vay. 

“Như vậy là các ngân hàng đi ngược lại với chính sách an sinh. Điều này quá bất cập, cho nên cần xem xét lại luật về tín dụng, cho vay. Đã là người thu nhập thấp thì đều được vay, không nên phân biệt hay cấm đoán”, ông Toàn nhấn mạnh.

Đồng tình với nhận định này, ông Nguyễn Anh Quê, đại diện Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội cho rằng, chỉ nên xây nhà ở xã hội ở đô thị loại 1, không nên xây tại đô thị loại 2, loại 3, vì xây lên là không ai ở, rất lãng phí và không phù hợp.

Đối với quy định cho thuê nhà ở xã hội, chỉ nên cho thuê ở đô thị loại 1 chứ không nên cho thuê nhà ở xã hội ở đô thị loại 2 và loại 3, vì cho cũng không có ai thuê. Và giá thuê cũng đang không hợp lý, vì vậy với nhiều người dân thà mua luôn chứ không thuê.