Vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Quảng Ngãi chiếm 63% diện tích tự nhiên của tỉnh. Toàn vùng có 61 xã thuộc 5 huyện miền núi là Trà Bồng, Minh Long, Ba Tơ, Sơn Tây, Sơn Hà và 3 huyện đồng bằng là Bình Sơn, Tư Nghĩa và Nghĩa Hành. Dân số toàn vùng là 230.000 người với 29 dân tộc anh em cùng chung sống. Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XX xác định phát triển kinh tế-xã hội, giảm nghèo bền vững ở các huyện miền núi là một trong bốn nhiệm vụ trọng tâm nhiệm kỳ 2020-2025, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành nhiều Nghị quyết, kế hoạch, chương trình để thực hiện. 

Giai đoạn 2021-2025, Quảng Ngãi dành gần 3500 tỷ đồng (ngân sách Trung ương hơn 2.000 tỷ đồng, ngân sách địa phương đối ứng hơn 1.400 tỷ đồng) đầu tư cho ba chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, riêng Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và Chương trình giảm nghèo bền vững được phân bổ hơn 1.800 tỷ đồng.

Sau 2 năm thực hiện, tỉnh Quảng Ngãi đã phân bổ 1.081 tỷ đồng để thực hiện chương trình mục tiêu cho 5 huyện miền núi; trong đó, ngân sách Trung ương hơn 974 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương 106 tỷ đồng.

Từ các nguồn vốn của chương trình mục tiêu, các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi tập trung thực hiện đầu tư 44 công trình nước sinh hoạt tập trung cho hơn 2.200 hộ thụ hưởng; trong đó, nhiều nhất là các huyện Sơn Tây, Minh Long, Sơn Hà, Trà Bồng. Đồng thời, hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 1.150 hộ ở 5 huyện miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, với tổng kinh phí thực hiện gần 5,8 tỷ đồng.

Cùng với đầu tư hạ tầng miền núi, tỉnh Quảng Ngãi cũng đã triển khai thực hiện 12 dự án quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết. Đến nay, các huyện miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang thi công 7 dự án; 5 dự án đang được hoàn thiện thủ tục đầu tư và tháo gỡ các vướng mắc.

Bên cạnh đó, các địa phương tập trung giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho bà con vùng cao; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 213 hộ đồng bào Hrê ở huyện miền núi Ba Tơ; bố trí nguồn vốn vay 2,4 tỷ đồng cho gần 40 hộ tại 2 huyện Sơn Hà, huyện Ba Tơ vay sản xuất, phát triển kinh tế.

Ghi nhận của phóng viên tại xã đặc biệt khó khăn Long Môn, sau một năm xây dựng (từ tháng 9/2022 đến nay), công trình xây mới Nhà hiệu bộ, nhà ở bán trú, sân bê tông, thiết bị dạy học Trường Phổ thông dân tộc bán trú, Tiểu học, Trung học cơ sở Long Môn với nguồn kinh phí hơn 8 tỷ đồng đã hoàn thành đưa vào sử dụng.

Theo ông Đinh Văn Điết, Chủ tịch UBND huyện Minh Long cho biết: Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi đã tác động đến mọi mặt, giúp đời sống của nhân dân ngày càng được cải thiện. Tỉ lệ hộ nghèo của huyện còn 16,9%, đạt kế hoạch huyện đưa ra. Thành quả đạt được từ các Chương trình tại huyện là rất lớn, nhất là đã khơi dậy được ý thức vươn lên thoát nghèo của đồng bào các dân tộc trong huyện; từ hỗ trợ của nhà nước, nhiều hộ đã vươn lên mở rộng đầu tư, sản xuất...

Nhằm thúc đẩy khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong 2 năm qua, Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi tổ chức hội nghị thông tin thu hút đầu tư miền núi; hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã khảo sát, tìm kiếm cơ hội đầu tư ở vùng cao. Đồng thời, tổ chức chương trình Chắp cánh ước mơ khởi nghiệp ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Quảng Ngãi.

Các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi tham gia hội chợ, hội nghị, thương mại kết nối cung cầu, tiêu thụ hàng hóa tại nhiều tỉnh, thành trong nước; tổ chức hội chợ tiêu thụ sản phẩm vùng cao trên địa bàn... Bên cạnh đó, các địa phương đẩy nhanh đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. 

Để đào tạo nâng cao năng lực cho cộng đồng và cán bộ triển khai Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức 14 lớp tập huấn về tập huấn cho 580 học viên; các huyện miền núi đã tổ chức nâng cao năng lực cho 884 học viên thuộc nhóm đối tượng cộng đồng và 326 học viên là cán bộ cấp huyện, xã.

Bên cạnh đó, ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi tổ chức 13 lớp tập huấn chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày cho 279 cán bộ y tế thôn bản; tổ chức 10 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho 287 cộng tác viên tại 3 huyện Sơn Hà, Trà Bồng, Minh Long; triển khai 12 lớp tập huấn cho 336 người về hướng dẫn đánh giá tình trạng dinh dưỡng trẻ em dưới 16 tuổi.

Các hoạt động tuyên truyền giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được các địa phương tập trung thực hiện.

“Để thực hiện chương trình vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi các giải pháp tập trung phương pháp mới, cách làm mới trong việc hỗ trợ thực hiện các dự án phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần của chương trình mục tiêu, với mục tiêu nâng cao thu nhập cho người dân như hỗ trợ dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, khởi nghiệp, đầu tư hạ tầng tiếp tục được đẩy mạnh triển khai”, đồng chí Nguyễn Thế Nhân, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi nêu rõ.

Q.T