Nghiêm cấm các hành vi thông đồng về giá, thẩm định giá

Trong phiên thảo luận tại Quốc hội chiều nay (11/11) về Luật Giá (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Hằng (đoàn Đắk Nông) tán thành sự cần thiết sửa đổi Luật Giá nhằm điều hành giá được thực hiện theo cơ chế thị trường, khuyến khích cạnh tranh về giá, tôn trọng quyền tự định giá của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, tôn trọng các quy luật kinh tế khách quan chi phối sự hình thành và vận động giá cho phù hợp với thị trường. Đồng thời, đảm bảo sự điều tiết của Nhà nước về giá cả phù hợp với cam kết quốc tế.

Góp ý vào nội dung cụ thể, đại biểu Trần Thị Thu Hằng cho rằng, Điểm c, Khoản 2, Điều 7 dự thảo Luật có quy định nội dung khủng hoảng kinh tế, thiên tai, bị hỏa hoạn, dịch bệnh, chính sách của Nhà nước và tạo điều kiện bất thường khác để tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý, không phù hợp với biến động của yếu tố hình thành giá so với trước khi điều chỉnh giá.

Do đó, đại biểu đề nghị Ban sản thảo làm rõ hoặc đưa vào văn bản hướng dẫn thi hành luật về hành vi bị nghiêm cấm trong việc lợi dụng chính sách của Nhà nước. Vì quy định chung như trên rất khó xác định do lỗi không phải tổ chức, cá nhân kinh doanh. Đề nghị Ban soạn thảo bổ sung cụm từ “cạnh tranh không lành mạnh” vào điểm b Khoản 2, Điều 7 như sau: Các hành vi thông đồng về giá, thẩm định giá dưới mọi hình thức để trục lợi cạnh tranh không lành mạnh.

Về Điều 16 của dự thảo Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể hơn về trường hợp nào là xin ý kiến của Hội đồng nhân dân, trường hợp nào giao cho Ủy ban nhân dân quyết định để đảm bảo cơ sở pháp lý khi áp dụng vào thực tiễn. Đồng thời, việc cho ý kiến cũng không quy định rõ theo phương thức nào, tại cuộc họp nào hay bằng văn bản. Nếu bằng văn bản thì dùng loại văn bản nào xác định rõ đối tượng cho ý kiến là toàn bộ chủ trương hay một phần nội dung.

Liên quan đến quy định ban hành văn bản quy phạm pháp luật về giá trên địa bàn theo thẩm quyền, đại biểu Trần Thị Thu Hằng đề nghị Ban soạn thảo quy định cụ thể, rõ ràng hơn về phạm vi, tránh chồng chéo với các văn bản cấp trên. Đồng thời, đề nghị Ban soạn thảo cũng cần cân nhắc bổ sung thêm Khoản 12 quy định về các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của luật này và các văn bản khác pháp luật khác có liên quan nhằm đảm bảo đầy đủ nội dung, dễ dàng, linh hoạt áp dụng khi văn bản luật có hiệu lực trên thực tiễn, nhất là các trường hợp phát sinh.

Ngoài ra, đại biểu Trần Thị Thu Hằng đề nghị cơ quan soạn thảo cần cân nhắc giới hạn lại đối tượng cần thực hiện kê khai giá theo hướng dẫn. Chỉ những tổ chức, những nhà sản xuất, cung ứng hàng hóa, đại lý cấp một, nhà phân phối độc quyền mới phải thực hiện kê khai giá, bỏ quy định kê khai giá đối với các cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

Giá cả phải được điều chỉnh đáp ứng kịp thời biến động của thị trường

Cũng phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cho rằng, việc sửa đổi Luật Giá cần đảm bảo giá cả phải được điều chỉnh đáp ứng kịp thời những biến động giá cả trên thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh giá xăng dầu có nhiều biến động.

Ngoài ra, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh cũng cho ý kiến về thẩm định giá phải đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật. Kết quả thẩm định giá phải đảm bảo đáp ứng với từng loại hình doanh nghiệp.

Theo đại biểu Thịnh, từ đầu tháng 10 đến nay, tình trạng đứt gãy nguồn cung, khan hiếm xăng dầu xảy ra trên diện rộng, không hiếm gặp hình ảnh các cây xăng đóng cửa, người dân xếp hàng dài chờ đến lượt mua.

Vậy không rõ vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu ở đâu, liệu có nên duy trì quỹ này nữa hay không? Nên chăng đã đến lúc phải thay đổi cơ chế quỹ bình ổn giá bằng các công cụ điều tiết giá khác hiệu quả hơn để giá cả hàng hóa vận hành theo quy luật của thị trường?

Vấn đề này cần được Liên Bộ Tài chính - Công Thương cân nhắc một cách thận trọng hơn. Vì vậy, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh cho rằng, việc quy định lập quỹ bình ổn giá thành một điều luật riêng tại dự thảo Điều 22 là có thể không phù hợp.

Về chính sách thẩm định giá, thời gian gần đây, sau hàng loạt các sai phạm có liên quan đến hoạt động thẩm định giá, có thể nhận thấy thị trường thẩm định giá đã và đang phát triển “nóng” về số lượng nhưng chưa đảm bảo chất lượng.

Có không ít doanh nghiệp thẩm định giá cũng như thẩm định viên về giá thiếu kinh nghiệm hoặc vi phạm đạo đức nghề nghiệp vì lợi ích trước mắt mà gian dối, câu kết với khách hàng, làm sai lệch hồ sơ để thổi giá cao hoặc hạ thấp giá trị một cách bất thường. Vì vậy, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh ủng hộ việc siết chặt các điều kiện hành nghề thẩm định giá theo dự thảo Luật Giá.