Tiếp tục chậm tiến độ sẽ xử lý thu hồi dự án   

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra (KLTT) việc chấp hành pháp luật trong hoạt động quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường tại tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2011-2018.         

Theo TTCP, các dự án sử dụng đất có nguồn gốc đất từ nông, lâm trường. Trong đó, Dự án Khu du lịch sinh thái Hồ Ngọc tại thành phố Hòa Bình của Công ty cổ phần Đại Phú Phát Dự án đã giải phóng mặt bằng 16,82 ha/109ha (16%), chưa lập Quy hoạch chi tiết dự án, chưa đầu tư xây dựng, hiện đang trồng keo trong phạm vi đã giải phóng mặt bằng. Dự án chậm tiến độ 6 năm 5 tháng.

Đồ án quy hoạch phân khu tại thành phố Hòa Bình chậm triển khai, không phù hợp với quy định tại Khoản 2, Điều 14 Nghị định số 37/2010/NĐ-CP ngày 7/4/2010 của Chính phủ. Sở Xây dựng tỉnh Hoà Bình không kiểm tra việc lập quy hoạch chi tiết, việc đầu tư xây dựng hạ tầng khi chưa có quy hoạch chi tiết tại dự án trong nhiều năm (từ năm 2007 đến nay).

Tại Dự án Tổ hợp thể thao - văn hóa vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy sản Đồng Tâm tại huyện Lạc Thủy của Công ty CP du lịch Đồng Tâm. Do quy hoạch ba loại rừng được UBND tỉnh Hòa Bình phê duyệt điều chỉnh sau, nhiều diện tích đất thuộc dự án của Công ty có quy hoạch là đất rừng phòng hộ. UBND tỉnh Hoà Bình đã có Quyết định phê duyệt nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 dự án.

Dự án hiện đang lập điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500, chưa đầu tư xây dựng trên đất; chậm tiến độ 7 năm.

Cũng theo TTCP, tại Dự án Khu nghỉ ngơi vui chơi giải trí thung lũng Nữ Hoàng tại huyện Lương Sơn của Công ty CP du lịch thung lũng Nữ Hoàng, Dự án đã giải phóng mặt bằng và nhận bàn giao mốc giới ngoài thực địa 67,8ha đất, còn khoảng 30ha/90 thửa của 65 hộ dân nằm xôi đỗ chưa GPMB, nên gặp nhiều khó khăn cho việc triển khai thi công xây dựng.

Chủ đầu tư đã xây dựng một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật, hiện đang tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch chi tiết. Dự án chậm tiến độ 2 năm 5 tháng.

TTCP kiến nghị UBND tỉnh Hòa Bình Chỉ đạo Sở ngành liên quan, phối hợp chủ đầu tư dự án sử dụng đất có nguồn gốc nông lâm trường gồm: Công ty cổ phần Đại Phú Phát, Công ty cổ phần du lịch Đồng Tâm, Công ty cổ phần thung lũng Nữ Hoàng khẩn trương hoàn thiện việc điều chỉnh quy hoạch, giải phóng mặt bằng.

Nếu dự án tiếp tục chậm tiến độ, xem xét năng lực nhà đầu tư, xử lý thu hồi dự án theo quy định của pháp luật.                   

Chuyển nhượng, mua bán hợp đồng giao khoán đất trái pháp luật

Ngoài ra, theo KLTT, chủ trương sắp xếp, đổi mới nông, lâm trường quốc doanh thời gian qua mới chủ yếu làm thay đổi hình thức tổ chức quản lý; chưa làm thay đổi căn bản về cơ chế quản lý và quản trị doanh nghiệp, chưa tạo được sự chuyển biến căn bản theo mục tiêu để ra. Ngoài ra, do còn có buông lỏng quản lý, áp dụng không đúng chủ trương chính sách khoán nên một số nông lâm trường không còn thực chất là doanh nghiệp nhà nước, nhưng vẫn áp dụng cơ chế chính sách sắp xếp, đổi mới như nhau là không phù hợp.

Việc quản lý, sử dụng đất đai của các nông, lâm trường, hiện trạng khu đất các Công ty đang quản lý chủ yếu là đất trồng chè và các loại cây ăn quả, nên khi chuyển sang hình thức nông nghiệp công nghệ cao phải thực hiện đầu tư, cải tạo đất với chi phí rất lớn nên khó thực hiện.

Các khu đất phân tán, địa hình phức tạp, không tập trung, nên việc tổ chức quản lý tập trung và hình thành sản xuất chuyên canh cánh đồng mẫu lớn gặp khó khăn, chi phí cao, mặc dù tổng diện tích quản lý rất lớn nhưng bố trí lại phân tán, việc quy hoạch sản xuất cánh đồng mẫu lớn để ứng dụng công nghệ hiện đại theo quy mô công nghiệp khó thực hiện.

Số hộ dân đang nhận khoán lớn nên việc thu hồi đất để sản xuất tập trung có chi phí cao, phức tạp và gặp nhiều khó khăn, làm tăng chi phí đầu tư ban đầu lên cao, dẫn đến việc đầu tư không hiệu quả. Kết quả sắp xếp, chuyển đổi mô hình quản lý, quản trị doanh nghiệp vẫn còn hình thức.

Đến nay, cơ bản các công ty nông lâm nghiệp đã được UBND tỉnh quyết định cho thuê đất theo quy định. Tuy nhiên, phần diện tích đất các nông lâm, trường kê khai để tính tiền thuê đất, tiền sử dụng đất chủ yếu là diện tích đất phi nông nghiệp, đất xây dựng trụ sở, diện tích này chiếm một phần rất nhỏ so với tổng điện tích đất phải chuyển sang hình thức thuê đất, hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất.

Tại các đơn vị sau chuyển đổi, công tác quản lý đất đai vẫn còn lỏng lẻo, nên một phần diện tích đất trước đây nông lâm trường đã giao khoán cho người lao động đã bị chuyển mục đích sử dụng hoặc chuyển nhượng trái phép. Mặt khác, do thực hiện khoán trắng, nên khi thực hiện chuyển đổi, công tác quản lý đất đai, định hướng kế hoạch sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn, không thu hồi được các diện tích khoán và đang sử dụng không dúng mục đích.

Việc giao khoán rừng, đất lâm nghiệp và đất sản xuất nông nghiệp đã nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp, như giao khoán không đúng đối tượng trực tiếp sản xuất nông lâm nghiệp. Nhiều nông lâm trường, nhất là những nơi khoán trắng, không quản lý chặt chẽ quá trình sử dụng đất sau khi giao khoán, để xảy ra tình trạng người nhận khoán đất của công ty nông lâm nghiệp tự do chuyển nhượng, mua bản hợp đồng giao khoán, chuyên mục đích sử dụng đất trái pháp luật, tự ý xây dựng nhà ở, công trình dịch vụ trên đất nhận khoán là phố biển, nhất là đất vùng ven đô thị...