Lo ngại về một cuộc suy thoái vào năm tới

Cuộc khảo sát của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) hôm thứ 2 cho thấy thước đo việc làm trong lĩnh vực sản xuất đã giảm lần thứ tư liên tiếp trong năm nay vào tháng trước. Tương tự, một thước đo về tỷ lệ lạm phát tại cổng nhà máy đã giảm tốc trong tháng thứ sáu liên tiếp.

Chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ của Fed đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc suy thoái vào năm tới, gây ra một đợt bán tháo mạnh các cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Will Compernolle, nhà kinh tế cấp cao tại FHN Financial ở New York, cho biết: “Theo nhiều cách, đây là nền kinh tế đang hạ nhiệt mà Fed muốn thấy. Tuy nhiên, nó có thể chỉ đơn thuần phản ánh sự chuyển hướng của người tiêu dùng từ hàng hóa sang dịch vụ”.

Chỉ số PMI sản xuất của ISM đã giảm từ 52,8 vào tháng 8 xuống 50,9 trong tháng này, mức thấp nhất kể từ tháng 5 năm 2020. ISM cho biết sự sụt giảm của chỉ số này “phản ánh các công ty đang điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu thấp hơn trong tương lai”. Chỉ số trên 50 cho thấy sự mở rộng trong lĩnh vực sản xuất, chiếm 11,9% nền kinh tế Mỹ.

Theo như nghiên cứu của các nhà kinh tế do Reuters dự báo chỉ số này sẽ giảm xuống 52,2. Chín ngành công nghiệp sản xuất, bao gồm máy móc, thiết bị giao thông và các sản phẩm máy tính và điện tử đã báo cáo mức tăng trưởng. Đồ nội thất và các sản phẩm liên quan cũng như nhà máy dệt và các sản phẩm gỗ nằm trong số bảy ngành báo cáo sự sụt giảm.

Một số sự suy giảm trong lĩnh vực sản xuất phản ánh sự luân chuyển chi tiêu của người dân từ hàng hóa sang dịch vụ. Dữ liệu của Chính phủ vào thứ 6 tuần trước cho thấy chi tiêu cho hàng hóa sản xuất lâu dài hầu như không tăng trong tháng 8, trong khi chi tiêu cho dịch vụ tăng lên.

Ngân hàng Trung ương Mỹ kể từ tháng 3 đã tăng lãi suất chính sách của mình từ gần 0 lên phạm vi hiện tại là 3,00% lên 3,25% và tháng trước, ngân hàng cũng báo hiệu nhiều mức tăng lớn hơn đang sẽ thực hiện trong năm nay.

Chi phí đi vay cao hơn đang cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng có giá trị lớn như đồ gia dụng và đồ nội thất, thường được mua bằng các khoản tín dụng.

Lĩnh vực xây dựng cũng không nằm ngoài những tác động trên. Một báo cáo riêng biệt từ Bộ Thương mại hôm thứ 2 cho thấy chi tiêu xây dựng đã giảm nhiều nhất trong 1-1/2 năm vào tháng 8 khi xây dựng nhà cho một gia đình giảm 2,9%.

Jennifer Lee, nhà kinh tế cấp cao tại BMO Capital Markets ở Toronto, cho biết: “Tất cả đều quay trở lại với chi phí đi vay cao hơn và nhu cầu yếu hơn. Cuộc gọi suy thoái nhẹ tại Mỹ vẫn đang duy trì.”

Trong khi đó, cổ phiếu trên Phố Wall giao dịch cao hơn. Đồng USD giảm so với rổ tiền tệ.

Đơn hàng và hợp đồng lao động

Các nhà sản xuất thiết bị giao thông cho biết “sản xuất ổn định, cho phép giảm lượng hàng tồn đọng trong bối cảnh nhu cầu giảm nhẹ. Các nhà sản xuất các sản phẩm kim loại chế tạo đã báo cáo rằng hoạt động kinh doanh trong ngành đang đi xuống là do lạm phát và lãi suất”.

Các nhà sản xuất thiết bị điện, đồ gia dụng và linh kiện cho biết “hoạt động kinh doanh của họ vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ.”

Chỉ số phụ về đơn đặt hàng mới hướng trong tương lai của cuộc khảo sát ISM đã giảm xuống 47,1 vào tháng trước, cũng là mức thấp nhất kể từ tháng 5 năm 2020. Đây là lần thứ ba trong năm nay chỉ số này giảm.

Các đơn hàng xuất khẩu cũng giảm trong bối cảnh nhu cầu yếu ở châu Âu, nền kinh tế Trung Quốc chậm chạp và đồng USD tăng giá so với các tiền tệ khách. Các đơn đặt hàng tồn đọng cũng đang được cắt giảm và hàng tồn kho tại các nhà sản xuất và khách hàng của họ đang ở gần mức bình thường.

Mặc dù lượng việc sản xuất tiếp tục chậm lại, nhưng đây cũng là một chức năng giúp giảm bớt các nút thắt trong chuỗi cung ứng. Thước đo của ISM về việc giao hàng của nhà cung cấp đã giảm từ mức 55,1 vào tháng 8 xuống 52,4, mức thấp nhất kể từ tháng 12 năm 2019. Chỉ số trên 50% cho thấy việc giao hàng đến các nhà máy chậm hơn.

Tình hình nguồn cung hàng hóa toàn ngành vẫn còn chưa ổn định. Trong khi, các nhà sản xuất thiết bị điện, gia dụng và linh kiện cho biết một số mặt hàng trong chuỗi cung ứng đang bắt đầu ổn định, nhưng những mặt hàng khác vẫn đang gây gián đoạn sản xuất.

Các nhà sản xuất máy móc báo cáo rằng những ràng buộc của chuỗi cung ứng đối với nhiều mặt hàng vẫn còn là một vấn đề, họ cũng lưu ý rằng nhân viên ở phía sản xuất tiếp tục là một vấn đề đáng kể. Các nhà sản xuất sản phẩm máy tính và điện tử cũng lặp lại quan điểm tương tự rằng “các vấn đề về chuỗi cung ứng đối với tất cả các linh kiện điện tử và một số vật liệu xây dựng nhất định đang thiếu hụt do sự sụt giảm công suất và thiếu lao động có kỹ năng.

Việc nới lỏng chuỗi cung ứng dẫn đến áp lực lạm phát tại cổng nhà máy giảm thêm.

Một thước đo giá mà các nhà sản xuất phải trả đã giảm xuống 51,7, mức thấp nhất kể từ tháng 6 năm 2020. Sự suy thoái phần lớn xảy ra là do giá hàng hóa giảm. Lạm phát hàng năm của người tiêu dùng và nhà sản xuất đã giảm tốc trong tháng 8, làm tăng hy vọng rằng giá cả đã đạt đỉnh.

Phép đo của cuộc khảo sát ISM về việc làm trong nhà máy đã giảm xuống 48,7 từ 54,2 vào tháng 8. Mặc dù chỉ số này đã giảm bốn lần trong năm nay, nhưng nó là một dự báo kém về bảng lương ngành sản xuất trong báo cáo việc làm được theo dõi chặt chẽ của Chính phủ.

Trong khi tăng trưởng việc làm đang chậm lại, nhu cầu về người lao động vẫn mạnh mẽ. Có 11,2 triệu việc làm chưa được lấp đầy trên toàn nền kinh tế vào cuối tháng 7, với hai cơ hội việc làm cho mỗi công nhân thất nghiệp.

Isfar Munir, một nhà kinh tế tại Citigroup ở New York, cho biết: “Các nhân viên có thể đã tự nguyện rời bỏ công việc sản xuất để chuyển sang các loại công việc khác có lợi hơn cho họ”.

Huy Hoàng (Theo Reuters)