(NB&CL) Không biết tự bao giờ, cụm từ “đầu tiên là tiền đâu?” lại trở nên ám ảnh đến thế với nhiều tân sinh viên cũng như gia đình của họ khi năm học mới bắt đầu, nó thậm chí lấn lướt cả niềm vui đỗ đạt sau 12 năm dùi mài đèn sách.
Với các tân sinh viên 2022, thực tế này còn ám ảnh hơn nữa khi nhiều trường ĐH liên tục công bố những con số học phí tăng chóng mặt. Trên mặt báo, những câu chuyện đại loại “thí sinh “quay xe” đổi nguyện vọng vì học phí tăng” hay “đắn đo xếp nguyện vọng đại học vì học phí” đã không còn là chuyện hiếm.
1. So với năm học 2021 - 2022 thì mức học phí ĐH năm học 2022 - 2023 được xem đã tăng vọt (trừ khối ngành II, Nghệ thuật). Đặc biệt, khối ngành VI.2 (Y dược), tăng 71,3% (hiện đang ở mức trần 1,43 triệu đồng/tháng tăng lên thành 2,45 triệu đồng/tháng). Các khối ngành còn lại (trừ khối ngành II) hầu hết đều tăng hơn 20% đến gần 30%, riêng khối ngành IV (Khoa học sự sống, Khoa học tự nhiên) mức tăng vừa phải hơn, 15,3%.
Cụ thể, Theo Nghị định 81/2021, từ năm học 2022-2023, học phí các trường ĐH công lập chưa tự chủ thấp nhất là từ 1,2-2,45 triệu đồng/tháng, so với năm học trước đó là 980.000 đồng - 1,43 triệu đồng/tháng. Khối ngành có mức học phí cao nhất là y dược, với 24,5 triệu đồng/năm.
Đối với trường ĐH công lập đã tự đảm bảo chi thường xuyên, mức thu này được xác định tối đa bằng 2 lần mức trần trường chưa tự chủ tương ứng với khối ngành và năm học. Khi đó, năm học tới các trường này được thu từ 24-49 triệu đồng/năm. Còn trường công lập tự đảm bảo cả chi thường xuyên và chi đầu tư thì được thu tối đa 2,5 lần mức trần trường chưa tự chủ, tương ứng với 30 triệu cho đến hơn 61 triệu đồng/năm học.
Ngoài ra, những chương trình đạt kiểm định chất lượng đào tạo tại các trường công lập, trường ĐH được tự xác định mức thu trên cơ sở định mức kinh tế kỹ thuật do trường ban hành, thực hiện công khai giải trình với người học và xã hội. Thế nên mới có chuyện thực tế có nhiều trường ĐH công lập thu học phí cao hơn khung trần như trên.
Chẳng hạn, Trường ĐH Y dược TP.HCM công bố học phí dự kiến năm học 2022-2023, trong đó ngành cao nhất ở mức 77 triệu đồng/năm là răng – hàm - mặt. Kế đến, học phí ngành y khoa dự kiến là 74,8 triệu đồng/năm... Thậm chí như xôn xao trên báo chí thời gian qua là chuyện học phí ở trường ĐH Luật TP.HCM.
Cụ thể, năm học 2022-2023 học phí các ngành chương trình đại trà của trường này dự kiến từ trên 31-39 triệu đồng/sinh viên, chương trình chất lượng cao mức thu từ 62,5 đến trên 74 triệu đồng/sinh viên còn chương trình chất lượng cao giảng dạy bằng tiếng Anh, học phí toàn khóa dự kiến 765,9 triệu đồng/sinh viên, 165 triệu đồng/năm cho sinh viên năm đầu tiên.
Với mức tăng học phí khá phi mã ấy, dễ hiểu khi nhiều gia đình đã thực sự choáng váng có con nhập Đại học năm học này. Chia sẻ với Báo Thanh Niên, một phụ huynh ở Quy Nhơn đang có 2 con học 2 trường ĐH tại TP.HCM cho biết, với mức học phí và sinh hoạt phí như hiện tại, nếu tính trung bình, vợ chồng chị phải có ít nhất 16 triệu đồng/tháng để lo cho 2 con. Đứa lớn học năm cuối ĐH Tôn Đức Thắng với học phí khoảng 40 triệu đồng/năm. Đứa nhỏ học năm 2, ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, Khoa Công nghệ thông tin có học phí 32 triệu đồng/năm. Tiền ăn, ở hằng tháng của mỗi đứa con khoảng 3 - 3,5 triệu đồng. Đó thực sự là nỗi ám ảnh không dễ gì giải tỏa, nhất là đối với các gia đình có điều kiện kinh tế eo hẹp hơn.
2. Chia sẻ về mức học phí 165 triệu đồng/năm cho chương trình chất lượng cao giảng dạy bằng tiếng Anh gây xôn xao thời gian qua, PGS.TS Trần Hoàng Hải - quyền Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM cho biết: “Chương trình chất lượng cao ngành luật giảng dạy bằng tiếng Anh hiện nay của trường chỉ có một lớp với 21 sinh viên. Với học phí hiện tại, nguồn thu từ lớp học này khoảng 3 tỷ đồng”.
Theo ông, nguồn thu trên từ học phí không đủ trang trải cho các hoạt động của lớp học đặc biệt này như thuê các giáo sư nước ngoài, mua các phần mềm pháp luật quốc tế, tổ chức cho sinh viên kiến tập ở nước ngoài…
Tại một hội nghị tự chủ ĐH vừa được tổ chức ở Hà Nội mới đây, lý giải về việc tăng học phí ĐH, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng cần nhìn nhận thực chất của vấn đề. Hiện nay, tổng số kinh phí đầu tư tính cho một siпh viên còn rất thấp so với mặt bằng chung của thế giới. Muốn nâng cao chất lượng GD-ĐT, cần nâng cao mức đầu tư cho siпh viên, thông qua việc đầu tư vào cơ sở vật chất, thu hút đội ngũ giảng viên giỏi.
Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, một số trường ĐH trong khu vực có mức chi phí cao gấp hàng chục lần so với chi phí tại các trường ĐH công lập ở Việt Nam. Nếu giữ nguyên mức đầu tư như hiện nay, các trường ĐH trong nước rất khó để cạnh tranh.
Lý giải ấy của lãnh đạo Bộ GD-ĐT, của quyền Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM cũng như lãnh đạo nhiều trường ĐH khác trong cả nước không sai. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia, thậm chí bản thân những người làm giáo dục ĐH lại có cách nhìn khác xung quanh câu chuyện này.
Cách đây 2 năm, tại Hội thảo “Tự chủ ĐH - Từ chính sách đến thực tiễn”, PGS.TS Vũ Thị Lan Anh - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Luật Hà Nội, đã nêu ý kiến cho rằng, tự chủ nhưng không được làm giảm cơ hội tiếp cận của người nghèo, của người diện chính sách. Tác động tiêu cực rõ nét nhất của tự chủ ĐH là dễ dẫn đến tình trạng các cơ sở giáo dục ĐH chỉ chú trọng vấn đề tự chủ tài chính.
Từ đó, bằng mọi giá tăng nguồn thu qua học phí khi Nhà nước thay đổi cách thức sử dụng ngân sách và các nguồn lực đầu tư cho các cơ sở giáo dục ĐH, không bao cấp dàn trải như trước. Điều này có khả năng dẫn đến việc các trường bỏ qua trách nhiệm xã hội, đồng thời, có thể khiến người nghèo mất đi cơ hội sử dụng dịch vụ giáo dục ĐH.
Bên cạnh đó, như chia sẻ của Giáo sư Phan Thanh Bình - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, vấn đề ông quan tâm nhất là cách tính học phí của các trường ĐH hiện nay như thế nào.
Còn TS. Mai Văn Tỉnh - Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng từng thẳng thắn chia sẻ, trong tự chủ, học phí của người học phải dựa trên nguyên tắc tính đúng, tính đủ, nhưng không có nghĩa tất cả đổ lên đầu sinh viên, mà cần các nguồn xã hội hoá khác cùng chung tay và có trách nhiệm với nhân lực tương lai.
Còn GS.TS Nguyễn Trọng Hoài và TS. Trần Bá Linh - ĐH Kinh tế TP.HCM, trong một báo cáo gửi Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, về chuyên đề học phí đã từng lưu ý, hiện nay tại các trường ĐH Việt Nam, học phí là một nội dung quan trọng, chiếm hơn 80% nguồn thu của hệ thống và trong nghiên cứu, hai tác giả đặt ra 3 nguyên tắc để xây dựng học phí cho các trường ĐH khi thực hiện tự chủ là chất lượng đào tạo, tính cạnh tranh và sự công bằng xã hội.
3. Rõ ràng, đến thời điểm này, có lẽ nhiều người sẽ không phản đối trước quan điểm cho rằng giáo dục là một ngành sản xuất đặc biệt tạo nên những sản phẩm cũng hết sức đặc biệt và đặc thù. Để có được những sản phẩm chất lượng cao, chi phí đòi hỏi cao cũng là chuyện đương nhiên. Và để đổi lại, rõ ràng học phí cao phải đi cùng với chất lượng tăng.
Nhưng theo nhiều chuyên gia, câu chuyện “trăm dầu đổ đầu học phí” rõ ràng là còn nhiều điều bất ổn, “tự chủ đại học không có nghĩa là tăng học phí, đổ hết lên đầu sinh viên”. Điều quan trọng nhất, nói như các chuyên gia, trong các thành tố của xây dựng học phí, không thể không tính đến câu chuyện công bằng cũng như phát triển xã hội. Tăng học phí không có nghĩa là giảm công bằng xã hội, không có nghĩa là giảm sự tiếp cận giáo dục ĐH.
Chúng ta đang trên lộ trình điều chỉnh học phí ở mức đúng và đủ nhưng không có nghĩa là để học phí tăng đột biến. Bên cạnh đó, như chia sẻ của PGS.TS Nguyễn Ninh Thụy - Trưởng ban Ban Kế hoạch - Tài chính, ĐH Quốc gia TP.HCM tại hội nghị Tự chủ ĐH vừa qua, để giảm bớt gánh nặng học phí, các trường cần đẩy mạnh hoạt động để tăng nguồn thu khác nhưng việc gia tăng các nguồn thu phụ thuộc vào quy định pháp luật cũng như cần thời gian lâu dài.
Hay nói như PGS. Lan Anh, còn là việc xây dựng chính sách phù hợp (tín dụng sinh viên, hỗ trợ sinh viên, xã hội hóa giáo dục ĐH…)… Nói chung, đó vẫn là câu chuyện hài hòa, hài hòa giữa yêu cầu đào tạo của nhà trường và quyền được học tập của mỗi người dân.
(CLO) Ngày 29/10, UBND quận Hà Đông đã tiến hành cưỡng chế thu hồi đất (đợt 4) đối với các hộ không chấp hành bàn giao mặt bằng thực hiện Dự án cải thiện hệ thống tiêu nước khu vực phía Tây thành phố Hà Nội (Trạm bơm tiêu Yên Nghĩa) tại các phường Quang Trung, Hà Cầu, Dương Nội.
(CLO) Tỉnh Quảng Bình chính thức tạm dừng các hoạt động du lịch do tình hình mưa lũ phức tạp, gây ngập lụt, chia cắt nhiều nơi; đe dọa an toàn cho người dân và du khách.
(CLO) Cho ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu bổ sung thêm quy định để giao nhiệm vụ, trách nhiệm của nhà trường, gia đình trong hướng dẫn học sinh kỹ năng lái xe gắn máy an toàn.
(CLO) Với 75% số phiếu đồng ý, Đài Truyền hình Việt Nam (THVN) đã tái đắc cử ủy viên Hội đồng điều hành Hiệp hội Phát thanh Truyền hình châu Á - Thái Bình Dương (ABU) nhiệm kỳ 2025 – 2027.
(CLO) Ngày 29/10, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường đã tiếp Phó Tổng thống thường trực, Bộ trưởng Dầu mỏ Cộng hòa Bolivar Venezuela Delcy Rodriguez Gomez đến chào nhân chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam từ ngày 29 - 30/10 theo lời mời của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân.
(CLO) Chiều 29/10, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc làm việc với Ban Tuyên giáo Trung ương về tình hình thực hiện nhiệm vụ công tác tuyên giáo từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay và các phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, đặc biệt là từ nay đến Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
(CLO) Trong các ngày 28 và 29/10/2024, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp Kỳ thứ 49. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì Kỳ họp.
(CLO) Chiều 29/10, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp đồng chí Delcy Rodriguez Gomez, Phó Tổng thống thường trực nước Cộng hòa Bolivar Venezuela, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất Venezuela (PSUV) nhân dịp thăm chính thức Việt Nam.
(CLO) Đoàn giám sát của HĐND TP Hà Nội đã đề nghị các đơn vị rà soát các chỉ tiêu cần hoàn thành, chỉ rõ khó khăn và nguyên nhân, dự báo các vấn đề liên quan ảnh hưởng đến tiến độ, từ kiến nghị, đề xuất các phương án, giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
(CLO) Theo một báo cáo mới đây từ Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh (ISW), chi phí khổng lồ cho cuộc tấn công toàn diện tại Ukraine, cùng với kế hoạch kéo dài xung đột, đang khiến kinh tế Nga ngày càng xấu đi.
(CLO) Ngày 29/10, thảo luận tại Quốc hội, nhiều ý kiến đại biểu quan tâm đến nội dung chuyển mặt hàng phân bón từ diện không chịu thuế sang diện chịu thuế suất 5%, được Chính phủ đề xuất trong dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Trong đó, Đại biểu Quốc hội Đặng Bích Ngọc cho rằng, điều này sẽ có lợi cho 3 nhà là nhà nước, doanh nghiệp, nông dân, giảm sự lệ thuộc vào phân bón nhập khẩu.
(CLO) Festival hoa Đà Lạt lần thứ X năm 2024 sẽ có nhiều nét mới, nhiều chương trình nghệ thuật đặc sắc, hấp dẫn và sẽ diễn ra từ ngày 5/12 đến hết ngày 31/12/2024.
(CLO) Chiều 29/10 (theo giờ địa phương), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay quốc tế King Khalid, Thủ đô Riyadh, bắt đầu chuyến công tác tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 và thăm làm việc tại Vương quốc Saudi Arabia theo lời mời của Hoàng Thái tử, Thủ tướng Vương quốc Saudi Arabia Mohammed Bin Salman.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn, ngày và đêm 30/10, khu vực từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to, cục bộ có mưa rất to. Không khí lạnh ở Bắc Bộ gây mưa, đêm và sáng sớm trời lạnh, vùng núi trời rét. Tây Nguyên và Nam Bộ chiều và tối có mưa rào và dông rải rác.
(NB&CL) Các cơ quan báo chí hiện nay đang phải đối diện với việc sụt giảm doanh thu mạnh mẽ, trong bối cảnh các nền tảng mạng xã hội đã lấy đi phần lớn doanh thu quảng cáo. Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) chính thức được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 này. Hiện nay nhiều ý kiến đưa ra đề xuất nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo chí.
(NB&CL) Chủ tịch Hồ Chí Minh, lúc sinh thời đã chỉ mặt đặt tên “Tham ô, lãng phí, quan liêu là một thứ “giặc ở trong lòng”, “Tham ô có hại nhưng lãng phí có khi còn hại nhiều hơn”. Trong đó, cái hại lớn nhất, nguy hiểm nhất là làm suy giảm nguồn lực, tạo rào cản vô hình cho mọi sự phát triển. Vì thế, để đất nước không bỏ lỡ cơ hội lịch sử bước vào kỷ nguyên vươn mình, thì một trong những mệnh lệnh cấp bách, từ mỗi người dân Việt, là diệt cho được “giặc từ chính trong lòng mình”.
(NB&CL) Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nền nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững sản phẩm nông sản. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp phải hợp tác để sản xuất quy mô lớn, đồng bộ và có sự liên kết từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Việc liên kết chặt chẽ giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và đảm bảo tính bền vững.
(NB&CL) Chuyển đổi số từ lâu đã được xem là chìa khoá mở ra cơ hội xây dựng mô hình nông nghiệp thông minh, bền vững và hiệu quả hơn, đảm bảo vị thế của nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ thế giới. Trong đó, số hoá việc sản xuất lúa gạo là hướng đi cần được tăng tốc, đẩy mạnh, để chiếm lĩnh xa lộ nông nghiệp toàn cầu. Như nhắc nhở mới đây của Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Phải thổi hồn vào cây lúa bằng công nghệ số, bằng phát triển xanh, bằng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, bằng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”.
(NB&CL) Sau 20 năm kể từ khi có Ngày Doanh nhân Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ; số doanh nghiệp thành lập mới không ngừng gia tăng, là một điểm sáng của nền kinh tế, phản ánh nhu cầu và nỗ lực phát triển trong bối cảnh đất nước còn đối diện rất nhiều khó khăn, thách thức. Kinh tế tư nhân ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước, góp phần nâng tầm vị thế đất nước bằng những “cuộc chơi” đẳng cấp quốc tế.
(NB&CL) Nghiên cứu của các tổ chức tư vấn, nhìn nhận của các chuyên gia đều cho rằng, xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam không đơn thuần là việc có thêm loại hình vận tải hiện đại mà hơn thế nữa, tạo động lực để phát triển kinh tế- xã hội đất nước, tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động, giảm phát thải, bảo đảm quốc phòng - an ninh… Ở vị thế và tiềm lực của Việt Nam hiện nay, thời điểm đầu tư đường sắt tốc độ cao đã chín muồi. Và để hiện thực hoá dự án này, như nhắc nhớ của người đứng đầu Chính phủ, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt.
(NB&CL) Tròn 70 năm kể từ ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), Hà Nội đã không ngừng vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế của mình qua những bước tiến vượt bậc trên tất cả các lĩnh vực. Hà Nội luôn giữ vững bản lĩnh, nuôi dưỡng khát vọng và không ngừng đổi mới, sáng tạo. Những thành tựu lớn lao ấy không chỉ là niềm tự hào của người dân Thủ đô mà còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, xứng đáng với truyền thống lịch sử vẻ vang.
(NB&CL) Biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, phức tạp, khó lường và có những tác động mạnh hơn so với trước đây. Siêu bão Helene đang quần thảo nước Mỹ khiến hàng trăm người thiệt mạng, mưa lớn trăm năm gây lũ lụt lịch sử ở châu Âu thời gian qua, hay cơn bão Yagi - số 3 và hoàn lưu của nó với những hậu quả khủng khiếp đã, đang gây ra tại nước ta… đều là những minh chứng cho thấy biến đổi khí hậu đi liền với thời tiết cực đoan đã trở thành xu hướng rõ rệt trên phạm vi toàn cầu. Ứng phó với biến đổi khí hậu một cách nhanh hơn, quyết liệt hơn, do đó, đã trở thành yêu cầu hết sức bức thiết với hết thảy các quốc gia, trong đó có Việt Nam.
(NB&CL) Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo dự kiến trình Quốc hội khóa XV cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 diễn ra vào tháng 10/2024 tới đây. Nhiều ý kiến kỳ vọng, Luật Quảng cáo (sửa đổi) sẽ tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện tốt hơn cho hoạt động quảng cáo phát triển.
(NB&CL) Sáng 21/9 vừa qua, lần đầu tiên Thường trực Chính phủ làm việc chuyên đề riêng với đại diện 12 tập đoàn tư nhân lớn hàng đầu Việt Nam ngay sau Hội nghị Trung ương 10. Yêu cầu tạo đà cho kinh tế tư nhân phát triển đã được đặt ra từ lâu, và đến “Hội nghị Diên Hồng” lần này lại được tiếp tục đưa ra mổ xẻ bởi bối cảnh kinh tế trong nước và thế giới hiện nay cho thấy, việc làm thế nào để doanh nghiệp trở thành lực lượng dẫn dắt, lan tỏa, kéo theo sự phát triển của nhiều ngành, đã là “việc không thể chần chừ”.