Chiều 3/3 tại Hà Nội, Văn phòng Chính phủ tổ chức buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023, cung cấp thông tin về tình hình kinh tế-xã hội tháng 2 và 2 tháng đầu năm. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, Người phát ngôn của Chính phủ, chủ trì buổi họp báo.

Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận đã giải đáp câu hỏi của phóng viên báo chí xung quanh vấn đề được dư luận quan tâm thời gian qua là tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế tại các bệnh viện công lập; cùng với đó là tình trạng chảy máu chất xám trong ngành y.

Bộ Y tế đã gia hạn được hơn 9.000 thuốc

Về tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế, Thứ trưởng Lê Đức Luận cho biết, vừa qua, tình trạng này diễn ra ở một số bệnh viện có một số nguyên nhân cơ bản sau: Đầu tiên là dịch bệnh, nguồn cung về hàng hóa đặc biệt là trang thiết bị, thuốc khan hiếm, giá cả biến động có loại biến động cao. 

Tiếp đó, nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân sau dịch tăng lên nhiều; trong khi đó, một số hợp đồng cung ứng trước đây đã ký, thời hạn nhiều loại hợp đồng liên quan hóa chất, vật tư chỉ có thời hạn chỉ một năm. “Ví dụ ký tháng 7 năm ngoái thì tháng 7 năm nay hết hạn, theo nghị quyết 144 của CP thì các hợp đồng này không được tiếp tục, nên cần tháo gỡ”, ông Luận nói.

Nguyên nhân tiếp theo được Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, là tình trạng gia hạn, cấp giấy phép bị quá tải. Cùng với đó, nhiều gói thầu không tìm được nhà thầu để mua sắm, có gói thầu phải đấu thầu 2, 3 lần mới có đơn vị cung ứng; bên cạnh đó, nhân lực thực hiện đấu thầu chưa đáp ứng yêu cầu, có tâm lý e ngại mua sắm hàng hóa, trang thiết bị, vật tư y tế.

Theo ông Lê Đức Luận, thời gian qua, Bộ Y tế tích cực cùng với các bộ ngành tham mưu Chính phủ có giải pháp tháo gỡ, nhất là trong lĩnh vực mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc. 

“Vừa qua như các đồng chí đã biết, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ báo cáo Quốc hội ban hành Nghị quyết 80 cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc đã hết hạn. Đến hôm qua, Bộ đã gia hạn được hơn 9.000 thuốc. Thứ hai, hôm qua, Bộ Y tế trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 98, chắc sớm sẽ ký thôi”, ông luận nói.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hôm nay, Chính phủ đang họp để sửa và kéo dài thời gian hiệu lực của nghị quyết 144 về đảm bảo trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế. Các bất cập liên quan trang thiết bị y tế, thuốc, thanh toán bảo hiểm y tế sẽ được giải quyết.

Thứ trưởng Lê Đức Luận nhấn mạnh đến việc tập trung giải quyết vướng mắc về giá. Theo ông Luận, trước đây yêu cầu có 3 báo giá nhưng có mặt hàng không lấy đủ 3 báo giá là hàng độc quyền, sẽ đề nghị sửa theo hướng có trường hợp chỉ có 1 hoặc 2 báo giá thì phải chấp nhận lựa chọn. Bộ Y tế đang trình phương án: Hội đồng khoa học của cơ sở y tế sẽ quyết định loại giá thích hợp, phù hợp với yêu cầu sử dụng.  

“Trang thiết bị y tế cùng cấu hình, tính năng nhưng xuất xứ, nhà cung cấp khác nhau thì giá khác nhau. Nếu chúng ta cứ lấy giá thấp nhất thì không đảm bảo chất lượng. Vì vậy hội đồng khoa học của cơ sở y tế sẽ lựa chọn loại nào phù hợp với yêu cầu sử dụng chứ không thể lúc nào chúng ta cũng lấy giá thấp nhất”, ông Luận nhấn mạnh.

Ông Lê Đức Luận cũng cho biết, Bộ Y tế rất tích cực tham mưu Chính phủ sửa và ban hành quy định đặc biệt là Nghị định 98 và Nghị quyết 144, qua đó tháo gỡ khó khăn vướng mắc hiện nay. Ngay sau khi các văn bản này được ban hành thì các đơn vị có thể tiến hành đấu thầu, mua sắm trang thiết bị, thuốc để đảm bảo nhu cầu.

Xây dựng Thông tư cơ chế Xã hội hóa cho các cơ sở y tế công lập

Vấn đề thứ hai về tình trạng chảy máu chất xám trong ngành y, Thứ trưởng Lê Đức Luận cho biết, Nghị quyết số 20 ngày 25/10/2017 đã khẳng định, nghề y là nghề đặc biệt, nhân lực y tế phải đáp ứng được yêu cầu chuyên môn và y đức, có chế độ đào tạo, đãi ngộ đặc biệt. 

Vừa qua Bộ Y tế đã tham mưu cho Chính phủ, trình Quốc hội sửa đổi Luật Khám chữa bệnh, có hiệu lực từ ngày 1/1/2024 để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của ngành y tế trong việc khám chữa bệnh nói chung, trong đó có nhân lực ngành y tế để nâng cao chất lượng ngành y tế theo hướng đảm bảo, hội nhập, tăng cường hiệu quả, hiệu lực nói chung và giải quyết vấn đề về nhân lực ngành y tế.

Trước hết, các cơ sở y tế công lập ở vùng sâu vùng xa đã được áp dụng phụ cấp ưu đãi nghề từ 20-70%; thứ 2 là các nhân viên y tế thôn bản đã được hưởng phụ cấp hàng tháng từ 0,3 – 0,5 so với mức lương tối thiểu; Bộ Y tế đã trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 56/2021 theo hướng sẽ tăng phụ cấp đặc thù, đặc biệt cho y tế cơ sở, vùng sâu vùng xa; Hiện Bộ Y tế đang soạn thảo Thông tư khám chữa bệnh theo yêu cầu; Đồng thời xây dựng Thông tư cơ chế Xã hội hóa cho các cơ sở y tế công lập thì sẽ có điều kiện nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.

Ngoài ra, để nâng cao chất lượng về nhân lực, ngành y tế cũng sẽ xây dựng Nghị định về đào tạo chuyên sâu, đào tạo đặc thù khám chữa bệnh; Kiện toàn và sắp xếp lại các  đơn vị sự nghiệp để đảm bảo tinh gọn, hiệu quả nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, qua đó góp phần cải thiện được thu nhập cho công chức, viên chức ngành y tế.

Gia Phát