Cuộc gặp diễn ra vào thời điểm các bên ngày càng thất vọng với trật tự thế giới do phương Tây dẫn đầu trong bối cảnh những khác biệt ngày càng gia tăng về cuộc chiến của Nga ở Ukraine, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và hệ thống kinh tế toàn cầu.

Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel phát biểu khi khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh: “Sau ngần ấy thời gian Bắc bán cầu đã tổ chức thế giới theo lợi ích của mình, giờ đây Nam bán cầu phải thay đổi luật chơi”.

Ông Diaz-Canel cho rằng các nước đang phát triển là nạn nhân chính của một “cuộc khủng hoảng đa chiều” trên thế giới hiện nay, từ “thương mại bất bình đẳng lạm dụng” đến hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres sẽ tham gia cùng khoảng 30 nguyên thủ quốc gia và chính phủ từ châu Phi, châu Á và châu Mỹ Latinh tại hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày ở Havana.

Khi khai mạc cuộc họp, ông kêu gọi một thế giới "có tính đại diện hơn và đáp ứng nhu cầu của các nền kinh tế đang phát triển", nhấn mạnh rằng các quốc gia này "bị mắc kẹt trong một mớ khủng hoảng toàn cầu".

Theo trang web của nhóm, khối này được thành lập bởi 77 quốc gia ở Nam bán cầu vào năm 1964 “để kết nối và thúc đẩy lợi ích kinh tế chung của họ cũng như nâng cao năng lực đàm phán chung”.

Ngày nay nó có 134 thành viên, trong đó trang web có liệt kê Trung Quốc mặc dù gã khổng lồ châu Á cho biết họ không phải là thành viên chính thức. Cuba đảm nhận chức Chủ tịch luân phiên vào tháng 1.

Các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh như Nicolas Maduro của Venezuela, Gustavo Petro của Colombia và Alberto Fernandez của Argentina đã có mặt tại Hội nghị Thượng đỉnh, cùng với nhà lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbas, Joao Lourenco của Angola và Tổng thống Mozambique Filipe Nyusi.

Cuộc họp sẽ kết thúc vào thứ Bảy với một tuyên bố nhấn mạnh "quyền phát triển trong một trật tự quốc tế ngày càng độc quyền, không công bằng, bất công và cướp bóc", theo Ngoại trưởng nước chủ nhà Cuba, Bruno Rodriguez, nói với các phóng viên hôm thứ Tư.

Ông cho biết dự thảo tuyên bố bế mạc nhấn mạnh nhiều trở ngại mà các quốc gia đang phát triển phải đối mặt và bao gồm "lời kêu gọi thiết lập một trật tự kinh tế thế giới mới".

Trước cuộc gặp ở Havana, ông Guterres cho biết "sự đa dạng của các hội nghị thượng đỉnh này phản ánh tính đa cực ngày càng tăng của thế giới chúng ta".

Mai Vân (theo AFP, CNA)