Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) gồm 10 Chương, 98 Điều, được xây dựng trên cơ sở 5 nhóm chính sách, bao gồm: Nhóm các quy định về phạm vi điều chỉnh và nguyên tắc áp dụng Luật Đấu thầu; Nhóm các quy định sửa đổi, bổ sung nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác đấu thầu, bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu; Nhóm các quy định sửa đổi, bổ sung nhằm đơn giản hóa quy trình, thủ tục thực hiện hoạt động đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, cắt giảm thời gian, chi phí trong hoạt động đấu thầu;

Nhóm các quy định sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện chính sách đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước, sản phẩm đổi mới sáng tạo, mua sắm xanh; Nhóm các quy định sửa đổi, bổ sung nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu thầu; phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đấu thầu.

Dự thảo Luật Giá (sửa đổi) có 8 chương, 72 điều, so với Luật hiện hành đã bổ sung 3 chương về nội dung quản lý nhà nước về giá, thẩm định giá và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước; công tác tổng hợp, phân tích, dự báo giá thị trường; kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, thẩm định giá nhằm củng cố cơ sở pháp lý cho việc triển khai nhiệm vụ này trong thực tiễn.

Mới đây, tại Hội nghị lấy ý kiến góp ý vào dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) và Luật Giá (sửa đổi), diễn ra ngày 14/10, đã có nhiều ý kiến góp ý về việc cần khắc phục bất cập trong đấu thầu thuốc và lập quỹ bình ổn giá.

Khắc phục bất cập trong đấu thầu thuốc

Cho ý kiến về quy định lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt trong dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), ông Nguyễn Hữu Lợi, Trưởng phòng Đấu thầu - Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cho rằng, về hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt (quy định tại các điều 25, 26 và 27 dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi), cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu quy định rõ thêm phương thức giao thầu (không thông qua quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu) để thực hiện các công trình khẩn cấp quy định tại Điều 130 Luật Xây dựng được sửa đổi tại khoản 48 Điều 1 Luật sửa đổi một số điều của Luật Xây dựng và các gói thầu cần thực hiện trong tình huống khẩn cấp.

Ví dụ gói thầu mua sắm trang thiết bị Y tế, thuốc chữa bệnh... nhằm kịp thời trong tình huống phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, các nhiệm vụ để bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại theo quyết định của cấp có thẩm quyền.

Tuy nhiên, một số đại biểu khác cho rằng mục tiêu, quan điểm sửa đổi luật là nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu, nhưng, cơ quan soạn thảo lại mở rộng phạm vi các trường hợp được chỉ định thầu, điều này cần rà soát, làm rõ lý do của những trường hợp bổ sung được áp dụng hình thức chỉ định thầu. Bởi theo nguyên tắc nên hạn chế chỉ định thầu, chỉ trong trường hợp thực sự cấp thiết và có lý do chính đáng mới tổ chức chỉ định thầu.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Đình Hưng đề nghị, Luật Đấu thầu (sửa đổi) cần có chương riêng về đấu thầu thuốc hoặc nội dung này cần được Chính phủ hướng dẫn cụ thể.

Theo ông Hưng, về thẩm quyền mua sắm thuốc, bệnh viện hiện đã thực hiện tự chủ nhưng thuốc phải do Bộ Y tế, địa phương thẩm định, phê duyệt. Việc này sẽ đánh mất sự tự chủ, thời gian mua sắm thuốc kéo dài không đáp ứng được yêu cầu khám chữa bệnh. 

Đại diện BQL Dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội đề nghị bổ sung quy định về việc giao tổ chức, cá nhân thực hiện đối với việc đầu tư xây dựng công trình xây dựng khẩn cấp; Kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải nêu rõ thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu và thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu. Thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu được tính từ khi phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, được ghi rõ theo tháng hoặc quý trong năm. 

Đối với dự thảo Luật Giá (sửa đổi), giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước nằm trong danh mục nhà nước định giá, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội chỉ ra bất cập khi Bộ Y tế quy định giá tối đa, địa phương quy định giá cụ thể, do có thể xảy ra tình trạng mỗi địa phương có 1 giá khác nhau, do đó, cần quy định Bộ Y tế quy định thống nhất toàn quốc về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.

Theo đại diện BQL Dự án đầu tư xây dựng công trình giao TP Hà Nội, tại Luật giá chưa có quy định về việc sử dụng chỉ số giá trong công tác quản lý Nhà nước.

Hiện nay, một số pháp luật chuyên ngành có quy định về việc sử dụng chỉ số giá để điều chỉnh dự toán, giá cả, mức đầu tư... như Luật Đầu tư công quy định việc điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án đầu tư công trong một số trường hợp được thực hiện khi chỉ số giá có biến động lớn. Khi chỉ số giá trong thời gian thực hiện dự án lớn hơn chỉ số giá được sử dụng để tính dự phòng trượt giá trong tổng mức đầu tư dự án được cấp có thẩm quyền quyết định.

Tuy nhiên, việc xây dựng chỉ số giá đề điều chỉnh dự toán, vốn,...cần được nghiên cứu gắn với phương pháp xác định chỉ số giá đảm bảo phù hợp với diễn biến giá cả thị trường và gắn với hiệu quả tài chính, đặc biệt tránh lãng phí, đội vốn ngân sách nhà nước.

Nên từng bước bỏ quy định về lập quỹ bình ổn giá

Về quy định lập quỹ bình ổn giá trong Luật Giá (sửa đổi), ông Vũ Đình Ánh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường - giá cả (Bộ Tài Chính) cho rằng nên từng bước bỏ quy định về lập quỹ bình ổn giá, đặc biệt là quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Theo ông Vũ Đình Ánh, về thực chất, đây là biện pháp bình ổn giá có thời hạn và nhà nước còn có sự can thiệp bằng biện pháp hành chính vào hoạt động kinh tế, không còn phù hợp trong nền kinh tế thị trường. Nói chung, trong kinh tế thị trường vấn đề giá nên để thị trường quyết định, nhà nước giữ vai trò quản lý và giám sát việc tuân thủ Luật pháp về giá...