Việt Hải là một làng chài nhỏ, nằm sâu trong vườn quốc gia Cát Bà, thuộc huyện đảo Cát Hải, Hải Phòng. Với diện tích khoảng 141ha, chưa đầy 100 hộ dân sinh sống, Việt Hải có khung cảnh hoang sơ, gần như chưa có sự tác động của bàn tay con người.

Làng Việt Hải đã có bề dày lịch sử khoảng hơn 100 năm. Theo lời kể của những người dân địa phương, trước đây, khi những người ngư dân đi đánh cá trên vịnh Lan Hạ đã gặp phải bão lớn nên lánh vào làng chài trú nạn và bất ngờ phát hiện ra nguồn nước ngọt và định cư luôn tại đây. Từ đó, dần dần hình thành nên làng Việt Hải ngày nay.

Trước đây, Việt Hải gần như tách biệt hẳn với thế giới bên ngoài. Rừng núi hoang vu, vắng vẻ nên mỗi khi đến đoạn đường ngập nước trong mùa mưa, dân địa phương cứ vô tư “thoát y” ngụp, lội.

Đến bây giờ người dân Việt Hải vẫn giữ được cách giao tiếp chân thật, hiền hậu và hiếu khách. An ninh trật tự tốt đến mức nhà mở cửa suốt cả ngày đêm, chủ có bỏ đi vắng vài ngày cũng chẳng lo bị trộm đồ đạc. Ở Việt Hải gần như không có các tệ nạn xã hội.

Trong làng, chỉ cần một nhà có việc, làng xóm sẽ cùng chung tay giúp sức. Đồ đạc của nhà này mà nhà khác có việc cần cứ lấy dùng thoải mái.

Vài năm trở lại đây, Việt Hải trở thành điểm du lịch sinh thái cộng đồng hấp dẫn du khách đặc biệt là các du khách nước ngoài. Đến đây, du khách như được tách biệt với cuộc sống ồn ào bên ngoài, hòa mình vào không gian bình yên, hoang sơ của thiên nhiên, rừng biển.

Theo bà Phạm Thị Mai Anh, Chủ tịch UBND xã Việt Hải, mặc dù là xã đảo, nhưng Việt Hải hội tụ tất cả các tiềm năng về rừng, biển và đất liền. Nếu du khách ở miền biển có thể đến đây để trải nghiệm mô hình leo núi, đạp xe, còn du khách ở đất liền có thể đến đây trải nghiệm hoạt động của ngư dân, như chèo thuyền, lặn biển ngắm san hô, đi câu mực…

Để đến Việt Hải, du khách có thể đi thuyền qua Vịnh Lan Hạ đến bến Việt Hải hoặc băng rừng nguyên sinh xuyên Vườn quốc gia Cát Bà để vào làng.

Tại đây, du khách có thể đi dạo trên cánh đồng rộng trước làng hay đạp xe men theo con đường từ bến thuyền chạy vòng quanh làng để cảm nhận hết được những giá trị của sự mộc mạc, thuần túy, tinh khiết của nơi này.

Ở Việt Hải hiện còn nhiều nhà dân giữ được nếp nhà truyền thống, cột gỗ, nấu bếp bằng củi… Du khách cũng có thể trải nghiệm nghề nấu rượu theo phong cách truyền thống từ ngàn xưa còn để lại. Điều đặc biệt, phần lớn người dân ở đây có thể giao tiếp với khách nước ngoài bằng tiếng Anh thành thạo.

Trước đây, các hộ dân ở Việt Hải sinh sống bằng nghề đi biển, song hiện nay, nhiều hộ bắt đầu chuyển hướng làm nhà hàng, homestay, cho thuê xe đạp, cho khách thuê thuyền để trải nghiệm cuộc sống của ngư dân… nên cuộc sống đã sung túc hơn trước.

Một số hộ làm nông nghiệp cũng chủ yếu trồng các loại nông sản phục vụ du lịch, sản xuất các loại thực phẩm để cung cấp cho du khách.

Điều đặc biệt là Việt Hải không có chợ, các hàng quán phục vụ ăn uống cũng rất ít. Người dân chủ yếu tự cung tự cấp thực phẩm. Du khách đến đây, thường đặt các món ngay tại các homestay.

Tuy nhiên, Phạm Thị Mai Anh cho hay, mô hình du lịch sinh thái cộng đồng ở Việt Hải hiện tại còn khá nhỏ lẻ, tự phát, chủ yếu là do các hộ dân tự làm, nên sự phát triển của mô hình này thực sự chưa tương xứng với tiềm năng vốn có. Do đó, chính quyền và người dân Việt Hải mong muốn nhận được thêm sự quan tâm và đầu tư, để mô hình du lịch sinh thái cộng đồng của Việt Hải phát triển bài bản và thu hút nhiều khách du lịch hơn nữa.

Một số hình ảnh về làng chài Việt Hải:

T.Toàn