Các nhà phân tích cho rằng, những cuộc đàn áp đối với các công ty Trung Quốc của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trong những ngày cuối cùng và sự không chắc chắn về đường hướng chính trị của Tổng thống mới đắc cử Joe Biden có thể làm gián đoạn đà tăng của chứng khoán Trung Quốc và dẫn đến sự gia tăng những danh sách thứ cấp ở Hồng Kông.

Bắt đầu từ thứ Hai tuần này, một lệnh hành pháp do Tổng thống Trump vốn đã ký vào tháng 11/2020 sẽ cấm các nhà đầu tư Mỹ mua chứng khoán tại 35 công ty Trung Quốc được xác định có liên kết với quân đội Trung Quốc, bao gồm nhà sản xuất chip hàng đầu Semiconductor Manufacturing International Corp., SMIC và công ty dầu đa quốc gia CNOOC.

Chính quyền Mỹ cũng muốn đưa các tập đoàn công nghệ như Alibaba Group Holding và Tencent Holdings - không nằm trong số 35 công ty vào danh sách đen - và các cuộc thảo luận hiện tại của chính quyền Mỹ có thể dẫn đến việc gia tăng lệnh cấm đầu tư, chẳng hạn như buộc các nhà đầu tư Mỹ phải thoái vốn hoàn toàn.

Theo Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ - Trung Quốc, những động thái như vậy có thể dẫn đến việc hàng loạt các công ty Trung Quốc bị buộc phải hủy bỏ khỏi các sàn giao dịch của Mỹ, tính đến tháng 10, có 217 công ty Trung Quốc đang niêm yết với tổng vốn hóa thị trường là 2,2 nghìn tỷ USD.

Để đối phó với một số rủi ro về khả năng bị hủy niêm yết, các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ, bao gồm nhà điều hành công cụ tìm kiếm Baidu và nền tảng video Bilibili, dự kiến ​​sẽ theo chân Alibaba và những người khác trong việc niêm yết tại các thị trường thứ cấp khác ở Hồng Kông, các nguồn tin ngân hàng nói với Nikkei Asia.

Frank Benzimra, người đứng đầu khu vực châu Á, cho biết: “Mặc dù không có nghi ngờ gì về sức hấp dẫn dài hạn của cổ phiếu Trung Quốc, nhưng những điều không chắc chắn [từ các biện pháp của Mỹ] có thể gây ra sẽ làm giảm một số dòng vốn nước ngoài dự kiến ​​vào cổ phiếu đại lục trong năm nay. Thay vào đó, các nhà đầu tư có thể tìm thấy cơ hội tại các khu vực đang gặp khó khăn, đặc biệt là khi vắc-xin coronavirus sắp được tung ra”.

Sàn chứng khoán New York NYSE gần đây đã thêm vào sự “không chắc chắn” này khi họ cho biết trong một loạt các thông báo rằng họ sẽ xóa danh sách ba công ty viễn thông nhà nước Trung Quốc - China Mobile, China Telecom và China Unicom. Sàn giao dịch này sau đó lại đảo ngược hướng đi và cho biết họ sẽ không đuổi hẳn ba công ty này đi mà có thể cho phép các công ty này quay trở lại khi cởi bỏ áp lực từ chính quyền Tổng thống Trump.

Trong khi Tổng thống Trump đang cố gắng củng cố di sản cứng rắn của mình với Trung Quốc trước khi ông rời nhiệm sở vào ngày 20 tháng 1, các biện pháp có hiệu lực vào thứ Hai có khả năng làm trật bánh một trong những chỉ số thị trường chứng khoán hoạt động tốt nhất thế giới - Chỉ số CSI 300.

Chỉ số CSI 300, theo dõi các cổ phiếu lớn nhất được giao dịch ở Thượng Hải và Thâm Quyến, đã tăng 56% kể từ mức đáy tháng 3, nhờ vào việc các nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu của đại lục.

Các nhà đầu tư toàn cầu đã rót 135 tỷ USD vào cổ phiếu Trung Quốc trong sáu tháng đến hết ngày 30 tháng 9, theo dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương Nhân dân Trung Quốc. Dữ liệu cho thấy, họ đã nắm giữ kỷ lục 2,91 nghìn tỷ nhân dân tệ (449,8 tỷ USD) cổ phiếu đại lục vào tháng 8, trước khi cắt giảm lượng nắm giữ vào tháng 9, dữ liệu cho thấy.

Theo các nhà giao dịch, việc các nhà đầu tư nước ngoài dần bỏ chạy khỏi ít nhất là các cổ phiếu trong danh sách đen đã tăng lên, theo các nhà giao dịch, với việc cổ phiếu của CNOOC giảm khoảng 16% trên sàn giao dịch chứng khoán New York kể từ đầu tháng 11 khi lệnh điều hành được ban hành.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư toàn cầu vẫn đang cố gắng bảo vệ danh mục đầu tư của mình bằng cách tập hợp một rổ cổ phiếu mà họ sẽ mua vào - đặt cược rằng giá cổ phiếu sẽ giảm - hoặc sử dụng các tùy chọn cho phép nhà đầu tư có quyền, nhưng không nghĩa vụ mua hoặc bán cổ phần. Các nhà đầu tư này cũng đang đa dạng hóa lượng cổ phiếu nắm giữ giữa các lĩnh vực và khu vực địa lý.

Paul Sandhu, người đứng đầu bộ phận giải pháp định lượng đa tài sản cho khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại BNP Paribas Asset Management, cho biết: “Lệnh cấm của Mỹ đối với các công ty Trung Quốc chắc chắn sẽ góp phần vào sự biến động như một công cụ của các nhà đầu tư  để tái cân bằng”.

Ông nói: “Ngay bây giờ, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư trên nhiều thị trường và phân bổ năng động sẽ rất hữu ích. Ngoài ra, giá quyền chọn hiện đang tương đối hấp dẫn, do đó, đó một biện pháp phòng ngừa giảm giá sâu với các tình huống cực đoan.”

Trong số 35 công ty Trung Quốc phải đối mặt với danh sách đen, các nhà đầu tư đã xác định 11 trong số đó những công ty được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông để mua ngắn hạn, bao gồm SMIC, CNOOC và China Railway Construction Corp., cũng như China Mobile và China Telecom.

Các nhà đầu tư đã tìm đến 11 công ty này bằng cách chọn những công ty nằm trong danh sách đen do các cơ quan khác nhau của Hoa Kỳ, từ Lầu Năm Góc đến Bộ Ngoại giao lập. Sau đó, họ đưa ra ngưỡng định giá thị trường ít nhất 3 tỷ USD cho mỗi công ty để đảm bảo khối lượng giao dịch dồi dào và niêm yết ở Hồng Kông.

Trong khi các nhà đầu tư kỳ vọng chính quyền của Tổng thống Trump sẽ giảm bớt áp lực lên Trung Quốc cho đến khi chuyển đổi sang chính phủ mới, họ không chắc chắn về chính sách mới của chính quyền ông Biden trong tương lai.

Benizimra của Societe Generale cho biết: “Biden đã báo hiệu rằng cuộc chiến chống lại COVID-19 là ưu tiên chính sách hàng đầu của chính quyền mới. Tuy nhiên, khi nói đến lệnh cấm đầu tư, chúng tôi sẽ giả định rằng chính sách sẽ không có gì thay đổi, ít nhất là trong vài tháng đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden.”

Cho đến khi những bất ổn như vậy qua đi, các nhà đầu tư toàn cầu đang tìm cách triển khai một phần cổ phiếu châu Á của họ ở những nơi khác trong khu vực. Các nhà đầu tư đang đặt cược vào Hàn Quốc, nơi chỉ số Kospi Composite đạt kỷ lục vào đầu tháng Giêng, cũng như Indonesia, Đài Loan, Ấn Độ và Thái Lan. Đánh cuộc của họ dựa trên giả định rằng tăng trưởng kinh tế sẽ hồi sinh sau khi vắc xin COVID-19 được đưa ra.

Các chiến lược gia của JP Morgan Asset Management do Tai Hui dẫn đầu cho biết các thị trường Đông Nam Á “có thể hoạt động tốt hơn các đối tác Đông Bắc Á do định giá rẻ hơn, vị thế của nhà đầu tư vẫn còn nhẹ, và thu nhập doanh nghiệp khả quan bất ngờ cho thấy tiềm năng tăng giá.”

Về phần mình, các công ty Trung Quốc đang chạy đua để có được danh sách thứ cấp ở Hồng Kông. Họ kỳ vọng những điều này sẽ hoạt động như một hàng rào chống lại các mối đe dọa tiềm ẩn do lệnh cấm đầu tư và các luật ban hành vào năm 2020 sẽ loại bỏ các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch của Mỹ khi các nhà quản lý Mỹ có thể xem xét kiểm toán các công ty của họ.

Kể từ tháng 11 năm 2019 khi Alibaba bán cổ phiếu để niêm yết thứ cấp tại Hồng Kông, 10 công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ đã huy động được 30 tỷ USD tại lãnh thổ này, theo dữ liệu do Refinitiv tổng hợp. Các nhà phân tích ước tính rằng có tới 60 công ty nữa có thể niêm yết tại Hồng Kông trong những năm tới.

“Nền kinh tế mới và các doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết tại Mỹ dự kiến ​​sẽ vẫn là động lực chính cho hoạt động niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông vào năm 2021”, Benson Wong, lãnh đạo nhóm doanh nhân Hồng Kông tại công ty tư vấn PwC, cho biết vào tuần trước trong một cuộc gọi với các nhà báo.

Ông nói: “Được hỗ trợ bởi một đường dẫn tốt, năm 2021 sẽ là một năm tuyệt vời cho thị trường IPO Hồng Kông. Chúng tôi tự tin rằng tổng số tiền IPO huy động được sẽ đạt mức cao kỷ lục".

Huy Hoàng