Ngày 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã dự và phát biểu tại lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (02/12/1953 - 02/12/2023).

Tham dự lễ kỷ niệm có Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng.

Từ Ban Nghiên cứu Lịch sử, Địa lý, Văn học được thành lập cách đây tròn 70 năm vào ngày 02/12/1953 trên mảnh đất Tân Trào lịch sử do nhà hoạt động cách mạng, nhà văn, nhà sử học, nhà báo Trần Huy Liệu đứng đầu; trải qua 70 năm bằng tâm huyết, trí tuệ, niềm say mê khoa học và tinh thần trách nhiệm cao đối với nhân dân, đất nước; các thế hệ lãnh đạo, cán bộ tiếp nối đã xây dựng Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trở thành một cơ quan nghiên cứu về khoa học xã hội mang tầm vóc quốc gia, khu vực; góp phần quan trọng đưa nền khoa học xã hội của đất nước từng bước phát triển, bắt kịp những vấn đề của thời đại.

Lao động trí tuệ, tâm huyết của lớp lớp các nhà khoa học của Viện qua các thời kỳ đã mang lại cho đất nước tài sản quý giá, kho báu đồ sộ với hàng nghìn công trình khoa học, hàng vạn bài nghiên cứu được công bố trên các tạp chí khoa học trong và ngoài nước; hơn 8 nghìn sách đã xuất bản; đã có 21 công trình, cụm công trình đã được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh, 28 công trình, cụm công trình đã được nhận Giải thưởng Nhà nước.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chúc mừng và biểu dương những thành quả cùng những đóng góp cho đất nước mà Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã đạt được 70 năm qua; ghi nhận, biểu dương, tri ân những nỗ lực vượt bậc và đóng góp to lớn của toàn thể đội ngũ các nhà khoa học, cán bộ, viên chức của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam qua các thời kỳ.

Theo Phó Thủ tướng, với Việt Nam, nhiệm vụ của khoa học xã hội không chỉ làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn mới về mô hình phát triển, các giá trị lịch sử, mà còn thúc đẩy phát triển văn hóa, con người Việt Nam, giải phóng, phát triển sức sản xuất; khơi dậy khát vọng phát triển, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định.

Đây là những yêu cầu rất cao đặt ra cho Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam - cơ quan được Đảng, Nhà nước giao trọng trách nghiên cứu, tư vấn và đào tạo nhân lực có trình độ cao về khoa học xã hội.

Thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Viện cần huy động đội ngũ chuyên gia, nghiên cứu kinh nghiệm của các nước trên thế giới về cơ chế, chính sách đột phá và nguồn lực, để xây dựng đề án phát triển thành một trong những cơ sở đào tạo, nghiên cứu trọng điểm, ngang tầm các nước tiên tiến, đã được nêu trong Nghị quyết số 45-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Trong đó, cần tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện, đồng bộ hệ thống tổ chức và cơ chế quản lý của Viện theo hướng hiện đại; đảm bảo cơ cấu tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; hiện đại hóa cơ sở vật chất - kỹ thuật, thực hiện chuyển đổi số; kết nối, chia sẻ dữ liệu, kết quả nghiên cứu.

Đội ngũ cán bộ khoa học của Viện phải tham gia vào quá trình tổng kết 40 năm đổi mới thuộc lĩnh vực văn hóa, xã hội và con người để trên cơ sở các bài học kinh nghiệm, kế thừa phát triển, tiếp thu tinh hoa nhân loại, đưa ra những lý luận, chủ trương mới trong Văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng.

Đồng thời phối hợp cùng với các ban, bộ, ngành tổng kết các nghị quyết của Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; đề xuất những chủ trương mới trong giáo dục, khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển văn hóa, con người.

Phó Thủ tướng đề nghị Viện chú trọng triển khai các chương trình, đề án nghiên cứu khoa học cơ bản, bài học kinh nghiệm từ các cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, lần thứ hai, lần thứ ba và những thời cơ và thách thức đặt ra trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Các xu thế phát triển, lý thuyết, mô hình trong kỷ nguyên của chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển kinh tế dựa vào tri thức, kinh nghiệm phát triển của các nước trên thế giới.

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cần có giải pháp đột phá để tạo chuyển biến căn bản, toàn diện công tác đào tạo cán bộ nghiên cứu khoa học trình độ cao, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn cho đất nước; góp phần hình thành giới nghiên cứu tinh hoa của đất nước trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn.

Với những thành tựu to lớn của 70 năm xây dựng, phát triển; lao động sáng tạo, tâm huyết của đội ngũ lãnh đạo, các nhà khoa học, Phó Thủ tướng tin tưởng, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam sẽ hoàn thành sứ mệnh mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó; trở thành một trong những cơ sở đào tạo, nghiên cứu trọng điểm về khoa học xã hội ngang tầm các nước tiên tiến.