Tổng thống Nigeria Bola Tinubu đã ra lệnh áp đặt các biện pháp trừng phạt mới thông qua ngân hàng trung ương Nigeria, nhằm siết chặt những người tham gia vào cuộc đảo chính.

Các biện pháp trừng phạt được áp đặt sau khi chính quyền quân sự từ chối một phái đoàn chung từ các quốc gia Tây Phi, Liên minh châu Phi (AU) và Liên hợp quốc đến Niger để đàm phán về việc khôi phục trật tự cũ.

Cuối ngày thứ Ba, Cộng đồng Kinh tế của các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) xác nhận sứ mệnh chung đã bị hủy bỏ và cho biết trong một tuyên bố rằng họ sẽ "tiếp tục triển khai tất cả các biện pháp để khôi phục trật tự hiến pháp ở Niger".

Các cường quốc khu vực và phương Tây lo ngại cuộc đảo chính sẽ gây bất ổn cho khu vực Sahel ở Tây Phi, một trong những khu vực nghèo nhất thế giới đang phải đối phó với một loạt các cuộc đảo chính và cuộc nổi dậy của lực lượng khủng bố Hồi giáo cực đoan.

Việc đóng cửa biên giới và không phận đã cắt đứt nguồn cung cấp thuốc men và thực phẩm, cản trở hoạt động viện trợ nhân đạo của Liên hợp quốc. Lợi ích của Mỹ và phương Tây ở Niger, một đồng minh trước đây của họ, cũng đang bị đe dọa.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller nói với các phóng viên hôm thứ Ba: “Chúng tôi vẫn hy vọng và chúng tôi vẫn đang cố gắng đạt được kết quả là trở lại trật tự hiến pháp”.

Ông cho biết Mỹ cũng đã tạm dừng việc tài trợ cho giáo dục và đào tạo quân sự quốc tế, các hoạt động gìn giữ hòa bình và các chương trình tài trợ quân sự chống khủng bố ở Niger.

Giải thích về quyết định không cho phép phái đoàn vào thứ Ba, chính quyền quân sự Niger cho biết việc đàm phán không thể đảm bảo an toàn cho họ và người dân đang ủng hộ mình. Họ cũng tố cáo "bầu không khí đe dọa gây hấn chống lại Niger".

Lãnh đạo nhóm đảo chính, Tướng Abdourahamane Tchiani, cho biết rằng những lời đe dọa của Mỹ về việc đình chỉ viện trợ cho Niger đang bị bỏ ngoài tai. Ông cũng nói rằng chính quyền quân sự Niger "không quan tâm" thế giới bên ngoài nghĩ gì.

Chính quyền quân sự Niger trước đó cũng đã liên tiếp phớt lờ các cuộc gặp với một đặc phái viên cấp cao của Mỹ và một phái đoàn ECOWAS khác đến nước này để đàm phán.

Các nguyên thủ quốc gia của ECOWAS đang chuẩn bị cho một hội nghị khẩn cấp vào thứ Năm để thảo luận về giải pháp cho cuộc đảo chính ở Niger, sau khi chính quyền quân sự nước này đã phớt lờ tối hậu thư phục chức cho cho Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum vào Chủ nhật vừa rồi.

Các nhà lãnh đạo quốc phòng của ECOWAS từng đồng ý vào tuần trước về một kế hoạch hành động quân sự vào Niger. Đây cũng sẽ là một chủ đề mà các nguyên thủ quốc gia dự kiến sẽ bàn bạc tại hội nghị ở thủ đô Abuja của Nigeria vào ngày mai.

Tuy nhiên, người phát ngôn của ông Tinubu cho biết các nhà lãnh đạo thích giải pháp ngoại giao hơn. "Không có lựa chọn nào được đưa ra khỏi bàn", người phát ngôn nói và cho biết thêm rằng "các quyết định sâu rộng" sẽ được đưa ra tại hội nghị.

Các đồng minh phương Tây lo ngại rằng Niger có thể đi theo con đường của Mali, quốc gia đã trục xuất quân đội Pháp và lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, đồng thời mời lính đánh thuê Wagner vào giữ gìn trật tự sau cuộc đảo chính năm 2021.

Huy Hoàng (theo Reuters, France24, Sky News)