Chiến lược chống dịch đã thay đổi thì công tác hậu cần cũng phải phù hợp

Trong báo cáo của Bộ Y tế tại cuộc họp mới đây về tháo gỡ khó khăn trong mua sắm trang thiết bị phòng, chống dịch Covid-19 do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái - Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19, Trưởng Tiểu ban Tài chính, hậu cần chủ trì cho biết: Thực hiện công tác bảo đảm hậu cần theo phương châm 4 tại chỗ và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian qua, các địa phương, đơn vị đã triển khai công tác mua sắm trang thiết bị để đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch Covid-19.

Về mua sắm tại Bộ Y tế, trong năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã bổ sung dự toán kinh phí cho Bộ Y tế để mua sắm vật tư, trang thiết bị phòng, chống dịch là 3.744,1 tỷ đồng. Đến nay, kinh phí đã sử dụng là 474,3 tỷ đồng, đạt 12,6%.

Tuy nhiên, việc mua sắm chung gặp những khó khăn như: Dịch bệnh Covid-19 trong thời gian qua diễn biến phức tạp, khó lường, tại một số thời điểm một số mặt hàng vật tư y tế, sinh phẩm xét nghiệm rất khó khăn về nguồn cung; giá hàng hóa tăng cao đột biến cho nên khó khăn cho các địa phương, đơn vị trong việc tổ chức mua sắm; hầu hết các trang thiết bị y tế, thuốc, sinh phẩm, vaccine... phải nhập khẩu dẫn tới chưa kịp thời, bị động, chi phí cao; một số địa phương, đơn vị chưa thực hiện tốt công tác hậu cần theo phương châm “4 tại chỗ”. Đáng chú ý, tại địa phương còn có tâm lý e ngại, không chủ động thực hiện mua sắm trang thiết bị phòng, chống dịch Covid-19.

Có thể nói, việc mua sắm trang thiết bị y tế để đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch Covid-19 trong tình hình mới là vô cùng quan trọng. Điều này đã được Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ: Trong bối cảnh mới, khi chiến lược chống dịch đã thay đổi (theo Nghị quyết 128/NQ-CP), cả về công tác chuyên môn, hậu cần cũng phải điều chỉnh cho phù hợp.

Trước thực tế nêu trên, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế căn cứ vào quy định mới, tính toán nhu cầu về trang thiết bị y tế, sinh phẩm... phục vụ công tác phòng, chống dịch trong thời gian sắp tới, sát với tình hình ở cả cấp Trung ương, địa phương; nguồn kinh phí; xác định rõ loại thiết bị nào có thể sử dụng lâu dài, thiết bị nào cần phải mua ngay, loại nào khi dịch có dấu hiệu bùng phát có thể đặt hàng kịp thời.

Bộ Y tế phải rà soát, thống kê, tính toán chi tiết nhu cầu tổng thể về số lượng vật tư, trang thiết bị y tế cần mua mới để tổ chức mua sắm, bảo đảm đáp ứng nhu cầu cả ở trung ương, địa phương, cả nhu cầu trước mắt và lâu dài... để mua sắm, sử dụng hiệu quả.

Với kinh phí đã phân bổ cho Bộ Y tế và các bộ ngành, địa phương, phải tính toán chi tiết. Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính rà soát, cân đối, bảo đảm kinh phí được sử dụng tiết kiệm, chủ động, hiệu quả. Cùng với đó, Bộ Y tế phải tổ chức, tính toán phương án mua sắm hợp lý, phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo đúng quy trình, công khai, minh bạch, rõ ràng.

Không nên lung lay, rụt rè trong mua sắm trang thiết bị phòng chống dịch

Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo và Công luận, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (ĐBQH - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) đánh giá, chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đối với Bộ Y tế, Bộ Tài chính và các địa phương phải có tư thế chủ động trong việc mua sắm trang thiết bị y tế là rất cần thiết, đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến cuối năm 2021 và trong năm 2022.

“Chúng ta sống trong điều kiện bình thường mới là không có “Zero Covid”, dịch Covid-19 sẽ tồn tại xung quanh chúng ta, cho nên trang bị thiết bị y tế là một điều hết sức là cần thiết và quan trọng. Trong đợt dịch vừa rồi, chúng ta đã trả giá rất đắt, trả giá bằng xương máu của người dân, số người chết rất nhiều như tại TPHCM. Lúc mới bùng phát dịch ngày chết 200-300 người, đây là bài học đau đớn. Trong khi, thời gian qua, chúng ta thiếu sự chủ động, thiếu sự phòng ngừa, thiếu trang thiết bị y tế, thiếu các phương tiện cần thiết, thiếu những đội ngũ y bác sỹ giỏi chuyên môn, thiếu đội ngũ có sự tâm huyết. Do đó, việc Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chỉ đạo tôi rất tâm đắc và ủng hộ”, ông Phạm Văn Hòa nói.

Tuy nhiên, ĐBQH Phạm Văn Hòa lưu ý, việc mua sắm phải đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật. Ông Hòa cho rằng, dịch hiện nay đã tương đối được kiềm chế, dịch bệnh không còn trong thời kỳ cao điểm, nghẹt thở nữa. Do đó, ngay từ lúc này phải chuẩn bị điều kiện tốt nhất để mua sắm, như chọn nhà thầu, chọn nơi đặt hàng, chọn trang thiết bị y tế tối ưu nhất, có giá rẻ mà chất lượng cao. Trong quá trình mua sắm thì việc chỉ định thầu, chào hàng, đấu giá phải đảm bảo đúng yêu cầu đề ra, để không mang tai tiếng hoặc lợi ích nhóm.

ĐBQH Phạm Văn Hòa cũng cho biết, thời gian qua, trong đại dịch đã có dư luận “râm ran” về việc mua sắm trang thiết bị y tế có hiện tượng tiêu cực trong bộ phận của Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh thành, cho nên việc phòng ngừa, ngăn chặn tiêu cực trong mua sắm trang thiết bị là hết sức cần thiết.

“Tuy nhiên, không phải vì chuyện đó mà các địa phương lung lay, rụt rè không mua sắm trang thiết bị. Đây là vấn đề mình mua sắm, để mình phòng ngừa, lo cho dân, lo cho nước lại là một điều tất yếu nhưng phải làm đúng quy định chứ không phải lợi dụng để trục lợi thì không nên.”, ĐBQH Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.

Về vấn đề kinh phí, ĐBQH Phạm Văn Hòa cho rằng, Bộ Y tế, Bộ Tài chính phải nghiên cứu thật kỹ, xem xét từng trường hợp, từng địa phương về thu ngân sách từ nay đến cuối năm, nơi nào hụt thu, nơi nào đủ thu hoặc vượt thu để có tính toán chi ly. Nơi nào hụt thu thì cấp bù ngân sách để các địa phương mua sắm trang thiết bị y tế, đây là trang thiết bị y tế cực kỳ quan trọng để đảm bảo sức khỏe, tính mạng của người dân khi họ bị nhiễm Covid-19.

Cũng theo ĐBQH Phạm Văn Hòa, hiện nay các quy định pháp lý đã khá rõ ràng, mặc dù chưa hoàn thiện 100% nhưng cũng đã có đủ pháp lý để cho phép Bộ Y tế, các địa phương tiến hành mua sắm trang thiết bị y tế một cách hiệu quả, đúng quy định.

Gia Phát