Cần một lộ trình phù hợp

Vừa qua, Bộ Tài chính vừa có tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Hai phương án điều chỉnh thuế đã được đưa ra:

Phương án 1: Giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) .

Phương án 2: Điều chỉnh tăng thuế bằng cách áp dụng phương pháp tính thuế hỗn hợp (vừa áp dụng thuế tương đối theo tỷ lệ %, vừa bổ sung thêm một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng rượu, bia).

Với hai phương án được đề xuất, Bộ Tài chính kiến nghị lựa chọn phương án đầu tiên nhằm đảm bảo yếu tố cạnh tranh trong điều kiện chất lượng và giá bán đồ uống có cồn có sự khác biệt. Điều này cũng nhằm đảo bảo về yếu tố ngân sách nhà nước. Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho biết ý kiến đồng thuận với phương án 1 kể trên.

Nhiều doanh nghiệp trong ngành đều nhất trí lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt khi điều kiện kinh tế - xã hội cho phép theo từng giai đoạn nhưng phải đảm bảo nguyên tắc công bằng cho tất cả doanh nghiệp, ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch VAFI chia sẻ quan điểm.

Với phương pháp đề xuất thứ hai, ông Hải cho rằng, với cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt bằng phương pháp hỗn hợp, các doanh nghiệp không thắc mắc phần tính thuế theo tỷ lệ % vì nó đảm bảo công bằng với mọi doanh nghiệp. 

Tuy nhiên, họ không thể chấp nhận mức thuế tuyệt đối được tính như nhau trên một đơn vị sản phẩm tiêu thụ dù bia có giá trị cao hay thấp, khiến cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ nhanh chóng phá sản vì phải chịu mức thuế tuyệt đối quá cao so với giá bán.

Cũng theo ông Hải, do mức thuế tuyệt đối được áp dụng như nhau trên một đơn vị sản phẩm tiêu thụ, nên dù giá sản phẩm chênh lệch giữa các hãng thì công ty sản xuất bia cao cấp và cận cao cấp, doanh nghiệp đầu ngành thống lĩnh thị trường có thể hưởng lợi từ cơ chế này.

Trong khi đó, công ty sản xuất bia vừa và nhỏ, đa phần là các doanh nghiệp Việt lại ít lợi thế cạnh tranh hơn, các doanh nghiệp này sẽ gặp khó khăn lớn nếu chính sách tính thuế tiêu thụ đặc biệt thay đổi sang phương pháp hỗn hợp.

Không phù hợp nếu mặt hàng bia áp chung mức thuế tiêu thụ đặc biệt!

Góp ý kiến của mình, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đồng nhất trí với phương án giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp với khuyến nghị của WHO.

Trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng thì cần hạn chế điều chỉnh những chính sách tác động mạnh tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Ông Hoà cho rằng lúc này Nhà nước cần giữ nguyên cách tính thuế hiện tại và tăng theo lộ trình.

"Việc giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình là phù hợp với các doanh nghiệp và bối cảnh kinh tế lúc này", ông Hòa nói.

Trên quan điểm phân tích về phương án 2, Đại biểu cho rằng việc bổ sung thêm một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng rượu, bia là không công bằng với tất cả các doanh nghiệp trong ngành. Mỗi doanh nghiệp sản xuất đều có năng lực, thị trường khác nhau và giá bán sản phẩm cũng không giống nhau, chính vì vậy không thể áp chung một mức thuế như nhau, sẽ dẫn đến sự bất bình đẳng, không công bằng.

"Việc áp một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng rượu, bia là không phù hợp vì mỗi công ty đều có năng lực, thị trường và giá bán sản phẩm khác nhau. Ví dụ như bia Heineken giá bán 460.000 đồng mỗi thùng thì họ phải chịu thuế suất với mức giá đó, còn bia Sài Gòn hay bia Hà Nội giá 300.000 đồng mỗi thùng thì làm sao họ lại phải chịu thuế suất với giá bán 460.000 đồng được", ông Hòa phân tích.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa đề nghị có cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt hợp lý để đảm bảo tính cạnh tranh và công bằng cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty sản xuất bia ở phân khúc thấp, bình dân sẽ chịu ảnh hưởng rất nặng nề.

Cũng nêu quan điểm đến việc này, ông Đồng Văn Cương - Giám đốc Công ty TNHH Phú Thái Sơn (trụ sở ở Hà Nội), doanh nghiệp sản xuất bia Báo Trắng, Hada Gold bày tỏ nhất trí với phương án giữ nguyên phương pháp tính thuế như hiện tại.

Theo ông Cương, hiện nay tình hình tiêu thụ bia rất khó khăn, sản phẩm của công ty thuộc phân khúc thấp nên thị trường chủ yếu phân phối và bán ở khu vực vùng nông thôn, vùng núi nên doanh thu thấp, lợi nhuận mang lại cũng không cao. Vì thế, ông cho rằng cần xem xét lại lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh này.

Bên cạnh đó, ông Cương phản đối việc bổ sung thêm một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng bia, bởi nếu áp dụng như vậy tự nhiên sản phẩm của công ty tự nhiên sẽ bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn trong khi giá bán và lượng tiêu thụ quá thấp.

"Sản phẩm bia của chúng tôi có giá bán thấp hơn nhiều so với Heineken, Sài Gòn hay Tiger thì làm sao cùng chịu chung một mức thuế được. Hơn nữa, việc áp như vậy thì đương nhiên chúng tôi sẽ phải chịu thuế cao hơn trong khi kinh doanh khó khăn, hàng bán chậm nên nguy cơ phá sản là hiện hữu".

Vì vậy, ông Cương đề nghị các nhà hoạch định chính sách cũng như các đơn vị liên quan cần nghiên cứu phương án tính thuế hợp lý vừa để nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách và vừa hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.

PV