Khung giá điện cũ đã không còn phù hợp

Mới đây, Chính phủ đã thông qua khung giá bán lẻ điện bình quân mới và bắt đầu được áp dụng từ ngày 3/2. Được biết, khung giá điện bình quân mới được thông qua, giá điện tối thiểu và tối đa đều tăng khoảng 13% - 28% so với trước.

Trước đó, khung giá bán lẻ điện bình quân ở mức tối thiểu là 1.606,19 đồng/kWh và mức tối đa là 1.906,42 đồng/kWh. Giá bán lẻ điện bình quân đang ở mức 1.864,44 đồng/kWh (chưa gồm VAT), vốn được áp dụng kể từ lần điều chỉnh vào hồi tháng 3/2019. 

Trong khi đó, khung giá điện bình quân mới vừa được ban hành quy định mức giá bán lẻ điện tối thiểu là 1.826,22 đồng/kWh, mức giá bán lẻ điện bình quân tối đa 2.444,09 đồng/kWh.

Liên quan về vấn đề này, ông Trần Việt Hòa, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương giải thích, sở dĩ Chính phủ ban hành khung giá điện mới là do khung giá điện trước đó đang áp dụng đã không còn phù hợp.

Theo ông Hòa, trong bối cảnh các thông số đầu vào để sản xuất điện đang có biến động rất lớn, đặc biệt là giá nhiên liệu không ngừng leo thang, đã ảnh hưởng tới việc sản xuất điện trong nước.

Đơn cử, giá than nhập khẩu cung cấp cho các nhà máy điện đã bắt đầu tăng từ cuối 2021. 

“Nếu trong năm 2021, giá than nhập khẩu bình quân chỉ khoảng 138 USD/tấn, có thời điểm chỉ 82 USD/tấn, nhưng trong 10 tháng đầu năm 2022, giá than đã tăng 2,5 lần, duy trì ở mức 359 USD/tấn và giữ ở mức cao cho đến thời điểm này”, ông Hòa nói.

Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực cho rằng, mặc dù giá than nhập khẩu tăng cao nhưng vẫn có khó khăn trong việc cung ứng than nhập khẩu cho phát điện. Trong khi đó, sản lượng điện từ nhiệt điện than chiếm tỷ trọng khoảng 40% sản lượng điện của Việt Nam nên chi phí sản xuất kinh doanh điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tăng cao.

“Giá than nhập khẩu tăng không chỉ làm tăng mạnh chi phí mua điện từ các nhà máy nhiệt điện sử dụng than nhập mà còn làm tăng chi phí mua điện từ các nhà máy nhiệt điện sử dụng than pha trộn”, ông Hòa nói thêm.

Trong năm 2022 tính tới hết quý 3, Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đã 2 lần điều chỉnh tăng giá than trộn và 1 lần điều chỉnh giảm giá với tổng mức tăng từ khoảng 802.000 đ/tấn đến 985.000 đ/tấn tùy từng loại than, tương ứng với mức tăng chung so với đầu năm khoảng 52%. 

Tổng công ty Đông Bắc đã 4 lần điều chỉnh tăng giá than trộn và 1 lần điều chỉnh giảm giá với tổng mức tăng từ khoảng 804.000 đ/tấn đến 986.000 đ/tấn tuỳ từng loại than, tương ứng với mức tăng chung so với đầu năm khoảng 52%.

Ngoài ra, ông Hòa cho biết, các khoản chênh lệch tỷ giá thực hiện trong hợp đồng mua bán điện của các năm 2019, 2020 cũng như của các năm 2021-2024 ước khoảng hơn 21.000 tỷ đồng cần được phân bổ, tính toán vào chi phí sản xuất điện hàng năm để tính toán khung giá.

Với các bối cảnh nêu trên đã tạo nên sự biến động lớn về các thông số liên quan đến chi phí mua điện (chiếm khoảng trên 80% tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện hàng năm của EVN).

“Tình hình khủng hoảng năng lượng hiện nay, tác động cộng hưởng của căng thẳng địa chính trị tại Châu Âu, biến động tỷ giá giữa đồng đô la Mỹ và nhiều đồng tiền khác, áp lực của lạm phát, gia tăng chi phí sản xuất kinh doanh trên toàn cầu đã tác động lớn đến việc tăng giá năng lượng tại nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam”, ông Hòa nhấn mạnh.

Tăng giảm linh hoạt

Cũng theo ông Trần Việt Hòa, khung giá của mức giá bán lẻ điện là cơ sở để EVN xây dựng các phương án điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Theo đó, giá bán lẻ điện bình quân được EVN xây dựng căn cứ theo Cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hiện nay được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 24 của Thủ tướng Chính phủ.

Nếu thông số đầu vào thay đổi làm giá bán lẻ điện bình quân tính toán tăng từ 3% trở lên và trong khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân thì giá điện được phép điều chỉnh tăng, nếu giảm thì giá điện được điều chỉnh giảm.

Trên cơ sở giá bán lẻ điện bình quân được xây dựng nêu trên và mức điều chỉnh sẽ được quyết định trong khung giá của mức bán lẻ điện bình quân do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và phải phù hợp theo thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và EVN trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương cũng đã có văn bản chỉ đạo EVN khẩn trương xây dựng các phương án giá bán lẻ điện bình quân năm 2023 theo quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg.

"Trên cơ sở mức giá bán lẻ điện bình quân được điều chỉnh nêu trên (trong khung giá), căn cứ cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho từng nhóm khách hàng sử dụng điện tại Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg, Bộ Công Thương sẽ ban hành quyết định quy định giá bán điện cho các khách hàng sử dụng điện trong đó có các bậc giá nhóm khách hàng sinh hoạt", ông Hòa nói.