Trong dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới. Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị từ ngày 1/7/2027 tiêu chuẩn khí thải đối với xe mô tô hai bánh nhập khẩu, sản xuất và lắp ráp tại Việt Nam sẽ được nâng từ mức 3 lên mức 4.

Điều này được xem là bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ môi trường, khi kết quả nghiên cứu của Bộ cho thấy việc nâng tiêu chuẩn khí thải là khả thi.

Các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu xe máy tại Việt Nam đã sẵn sàng cho việc chuyển đổi này, với một số doanh nghiệp thậm chí đã đầu tư công nghệ đạt chuẩn mức 4 để phục vụ xuất khẩu. Quan trọng hơn, công nghệ hiện có cho xe đạt tiêu chuẩn mức 3 có thể dễ dàng nâng cấp mà không cần đầu tư quá nhiều.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 có thể giúp giảm từ 50-60% lượng khí thải độc hại từ xe mô tô, góp phần đáng kể vào việc bảo vệ môi trường, đặc biệt khi mỗi năm Việt Nam có thêm khoảng 3 triệu xe máy mới lưu thông.

Lộ trình nâng tiêu chuẩn khí thải cho xe máy tại Việt Nam cũng nhằm hài hòa với các nước trong khu vực ASEAN. Nhiều quốc gia như Malaysia, Thái Lan, Singapore đã áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4, trong khi Indonesia và Philippines dự kiến triển khai vào các năm 2025 và 2027.

Điều này tạo sức ép lên Việt Nam trong việc sớm nâng mức tiêu chuẩn khí thải để không chỉ bảo vệ môi trường mà còn cạnh tranh về chất lượng sản phẩm xe mô tô trong khu vực.

Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cũng đã kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải sớm triển khai lộ trình này để đảm bảo sự đồng bộ với các quốc gia trong khu vực và giúp ngành sản xuất xe mô tô trong nước đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Thách thức với người dân

Dù việc kiểm định khí thải được đánh giá là một bước đi tích cực, nhiều cử tri lo ngại rằng khi áp dụng, nhiều phương tiện có thể không đạt tiêu chuẩn khí thải và không được phép lưu hành. Điều này đặc biệt gây khó khăn cho người dân có thu nhập thấp, khi xe máy là phương tiện di chuyển chủ yếu.

Trước kiến nghị này, Bộ Giao thông Vận tải khẳng định lộ trình kiểm định khí thải xe máy sẽ tuân theo các quy định của Luật Bảo vệ Môi trường và Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ.

Xe máy đang lưu hành sẽ không bị bắt buộc kiểm định khí thải từ ngày 1/1/2025, thời điểm Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ có hiệu lực, mà sẽ thực hiện dần theo lộ trình phù hợp với tình hình thực tế.

Bộ cũng cho biết, hiện tại Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với các cơ quan liên quan để nghiên cứu lộ trình này, trong đó có xem xét đến các phương án hỗ trợ cho người dân có hoàn cảnh khó khăn. Bộ sẽ lấy ý kiến từ người dân, doanh nghiệp và các bên liên quan trước khi chính thức trình Thủ tướng Chính phủ.