UBND TX Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam vừa có kết luận về việc thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất của Công ty TNHH Thuốc lá Đà Nẵng (Công ty Thuốc lá Đà Nẵng) tại Cụm công nghiệp (CCN) Trảng Nhật 1 và Công ty CP chế biến nông lâm thủy sản Sông Ngân (Công ty Sông Ngân) tại CCN Nam Dương.

Theo UBND TX Điện Bàn, 2 doanh nghiệp này sử dụng không hiệu quả đất đai được giao và cho thuê, gây lãng phí, ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế, xã hội và môi trường tại địa phương…

Từ giữa tháng 7/2013, Công ty Thuốc lá Đà Nẵng thuê 15.651m2 đất tại CCN Trảng Nhật 1 để xây dựng khu phân loại, chế biến thuốc lá. Thời hạn thuê đất đến tháng 3/2034, Công ty này phải trả tiền thuê đất hằng năm và được UBND tỉnh Quảng Nam cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào ngày 13/12/2015.

Trên khu đất thuê được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt phương án sử dụng tại CCN Trảng Nhật 1 từ tháng 10/2017, có 7.584m2 đất đã được Công ty Thuốc lá Đà Nẵng xây dựng các hạng mục nhà kho, nhà xưởng; còn lại 8.067m2 sẽ tiếp tục xây dựng nhiều hạng mục khác phục vụ cho việc sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, cho đến thời điểm kiểm tra của Đoàn thanh tra UBND thị xã Điện Bàn vào đầu năm 2022 cho thấy, toàn bộ diện tích xây dựng nhà kho, nhà xưởng của Công ty Thuốc lá Đà Nẵng tại CCN Trảng Nhật 1 đều xuống cấp hư hỏng, không sử dụng, phần diện tích đất còn lại nói trên vẫn bỏ hoang.

Về việc này về phía Công ty Thuốc lá Đà Nẵng có nêu một số nguyên nhân, nhưng qua xem xét, Đoàn thanh tra xác định, việc sử dụng đất của Công ty không hiệu quả, không đúng tiến độ phương án sử dụng đất mà UBND tỉnh Quảng Nam đã phê duyệt từ năm 2017. Kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, Đoàn thanh tra phát hiện Công ty Thuốc lá Đà Nẵng còn nợ tiền thuế đất phi nông nghiệp trên diện tích đất được cho thuê.

Đối với Công ty Sông Ngân, kiểm tra hồ sơ pháp lý liên quan đến việc sử dụng đất Đoàn thanh tra xác định: Từ năm 2013, Công ty này ký hợp đồng với Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Nam thuê  57.300m2 đất, thực hiện đầu tư nhà máy chế biến bột cá, thời hạn đến tháng 9/2057. Phương thức nộp tiền thuê đất, trả tiền hằng năm. Công ty Sông Ngân đã được cấp giấy CNQSDĐ tháng 9/2013, được UBND tỉnh Quảng Nam cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 23/4/2014. Theo đó, Công ty Sông Ngân được đăng ký thực hiện dự án đầu tư nhà máy sản xuất bột cá Sông Ngân và cam kết tiến độ thực hiện đến tháng 5/2014 đi vào hoạt động chính thức.

Tại thời điểm kiểm tra vào đầu năm 2022, Công ty Sông Ngân mới chỉ sử dụng 1 phần diện tích đất nhỏ trên tổng diện tích đất đã thuê. Còn lại 48.673m2 (chiếm đến hơn 84% diện tích đất thuê) Công ty Sông Ngân chưa sử dụng, gây lãng phí đất đai, sử dụng đất không hiệu quả. Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động, Công ty Sông Ngân đã để xảy ra tình trạng phát tán mùi hôi, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, cử tri và nhân dân phường Điện Dương đã nhiều lần phản ánh để nghị di dời nhà máy ra khỏi CCN Nam Dương.

Với những vi phạm Luật Đất đai của Công ty Thuốc lá Đà Nẵng và Công ty Sông Ngân nói trên, UBND TX Điện Bàn kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam thu hồi diện tích 15.651m2 đất đã cấp cho Công ty Thuốc lá Đà Nẵng tại CCN Trảng Nhật 1. Đối với Công ty Sông Ngân, xét thấy việc sử dụng đất thuê tại CCN Nam Dương của Công ty này chưa hiệu quả, gây lãng phí đất đai với diện tích lớn; trong quá trình hoạt động, Công ty Sông Ngân còn gây ô nhiễm môi trường xung quanh, UBND tỉnh Quảng Nam đã nhiều lần ban hành văn bản đề nghị di dời nhà máy ra khỏi CCN.

Để tạo điều kiện cho Công ty Sông Ngân chuyển đổi ngành nghề, công nghệ sản xuất phù hợp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, Công ty phải cam kết thống nhất thời hạn chuyển đổi ngành nghề trong 24 tháng kể từ đầu năm 2022.

Sau thời hạn cam kết, nếu Công ty Sông Ngân vẫn không thực hiện chuyển đổi ngành nghề,  UBND thị xã Điện Bàn sẽ kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam thu hồi dự án theo quy định pháp luật.

Nhân Nghĩa