Đài truyền hình Việt Nam (VTV) sở hữu bản quyền truyền thông và là đơn vị phát sóng độc quyền FIFA World Cup 2022 trên lãnh thổ Việt Nam cũng như trên các nền tảng số của Đài.

Tại Việt Nam, VTV là đơn vị độc quyền truyền thông World Cup trên các nền tảng truyền hình, di động và Internet. Toàn bộ 64 trận đấu được tường thuật trực tiếp trên các kênh VTV2, VTV3, VTV5, VTV Cần Thơ, cũng như các nền tảng số của VTV là VTVGo, VTV News hay các trang mạng xã hội chính thức của VTV là VTVGo và Trung tâm Tin tức VTV24, đảm bảo khán giả có thể tiếp cận với nội dung World Cup trên mọi nền tảng, từ sóng đến số, và trên mọi thiết bị từ màn hình tivi đến các thiết bị di động thông minh.

Tuy nhiên khi giải đấu bắt đầu cũng chính là thời gian xuất hiện tình trạng vi phạm bản quyền. Thực tế ở những kỳ World Cup hay Euro trước, VTV từng bị cảnh báo cắt sóng nếu không ngăn chặn được những kênh lậu trên lãnh thổ Việt Nam.

Tháng 2/2021, Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử đã yêu cầu ngăn chặn hơn 40 website vi phạm bản quyền ngoại hạng Anh của K+. Đơn vị này cho biết bị thiệt hại hơn 300 tỷ đồng/năm do vi phạm bản quyền, có tới 4.000 đường link vi phạm/tháng, tương ứng với hàng triệu lượt xem mà K+ đã phát hiện. Vào tháng 6/2021, khi trận Việt Nam - UAE tại vòng loại thứ 2 World Cup 2022 diễn ra, hàng loạt trang mạng xã hội, trang web lậu đã phát sóng trận đấu này mà không được sự đồng ý.

Trước thực trạng đó, VTV đã chủ động rà soát toàn bộ các vấn đề về bảo mật tín hiệu đường truyền, thực hiện mã hóa để đảm bảo tín hiệu phát sóng không phát tán ra ngoài bất hợp pháp. VTV cũng nhận được sự hỗ trợ của FIFA trong việc thực thi bảo vệ bản quyền World Cup. Sau khi VTV báo cáo các trường hợp vi phạm, FIFA sẽ có công cụ xử lý trang, kênh vi phạm trong tối đa 2 phút. FIFA cũng phối hợp với các nền tảng mạng xã hội để xử lý về mặt pháp luật các trường hợp vi phạm.

Về vấn đề thực hiện quy định pháp luật về bản quyền, riêng trong quý III/2022 Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp nhận, xử lý 4 văn bản phản ánh về việc giả mạo thông tin website, vi phạm bản quyền, vi phạm sở hữu trí tuệ và đã thông báo nhắc nhở chủ thể đăng ký sử dụng tên miền rà soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm.

Bộ cũng tổ chức Hội thảo sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực thông tin và truyền thông nhằm thúc đẩy doanh nghiệp trung gian triển khai các biện pháp kỹ thuật và các điều kiện để hưởng quyền miễn trừ trách nhiệm pháp lý theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022 (Điều 198b); tăng cường công tác bảo vệ bản quyền phần mềm; đẩy mạnh công tác thực thi, xử lý vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực thông tin và truyền thông.

Tuy nhiên, thực tế dù nỗ lực đến mấy thì các giải pháp công nghệ cũng không thể giải quyết triệt để tình trạng vi phạm nếu ý thức của người dùng không thay đổi. Sử dụng miễn phí hay được gọi là "xài chùa" đã thành thói quen lâu năm của nhiều người Việt. Thực tế cho thấy, việc giáo dục về bản quyền, quyền liên quan tới sở hữu trí tuệ cần được tiến hành tuyên truyền nhiều hơn, đặc biệt là các chế tài xử phạt. 

Trong quá trình hoạt động, VTV đã nỗ lực để thỏa thuận được quyền phát sóng World Cup. Nếu bản quyền không được tôn trọng thì nguy cơ FIFA cắt sóng sẽ luôn hiện hữu. Khi đó, không chỉ hoài phí công sức của VTV mà khán giả cũng sẽ mất quyền lợi của chính mình. Vì thế, niềm vui theo trái bóng cũng phụ thuộc phần nhiều vào ý thức của chính khán giả.

Ông Nguyễn Vũ Hoàng - Trưởng phòng Kỹ thuật Công nghệ, Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số, VTV cho hay: "Chúng tôi thực hiện phương án rà quét song song khi trận đấu bắt đầu. Về việc này, phương án của FIFA cũng tương đối hoàn chỉnh. Khi trận đấu đã kết thúc, một loạt các trang mạng xã hội cũng sẽ đưa thông tin lên nữa, lúc đấy chúng tôi sẽ phải sử dụng hệ thống rà quét của Đài, cũng như của cục Phát thanh Truyền hình để rà quét và xử lý tiếp các vi phạm còn tồn tại".

Thực tế cho thấy, vấn đề vi phạm bản quyền các chương trình của VTV đã và đang diễn ra làm ảnh hưởng đến nguồn thu của Đài, các chương trình này bị lấy mang đi bán, trao đổi. Nhiều chương trình đang được phát sóng mà bị lấy cắp dẫn đến Đài bị chấm dứt việc hợp tác của các đối tác khác từ đó sẽ mất nguồn thu lớn từ quảng cáo. Điều này làm ảnh hưởng lớn đến chiến lược phát triển chung của Đài trong việc thực hiện nhiệm vụ thông tin tuyên truyền cho đông đảo khán giả tại Việt Nam, từ đó thiếu lượng kinh phí để bù đắp cho hoạt động; giảm nguồn thu từ thuế mà Đài đóng góp cho Nhà nước.

Ông Nguyễn Thanh Vân - Phó Trưởng Ban Kiểm tra, VTV cho biết: Các vi phạm bản quyền sẽ làm giảm uy tín của Đài trong xã hội nói chung và các đối tác bán bản quyền truyền hình cho Đài nói riêng. Trong một số trường hợp, việc mua bản quyền nước ngoài của chúng tôi sẽ gặp khó khăn hơn nhiều. Như việc mua bản quyền của World cup, nếu vi phạm các điều khoản, trong đó có việc bị ăn cắp bản quyền, chúng tôi phải cắt sóng giữa chừng, năm sau không thể tiếp tục mua được do uy tín đã bị giảm sút. Chúng tôi sẽ không thu hồi được khoản tiền mà đáng lẽ chúng tôi nhận được từ toàn bộ mùa giải đó.

Được biết Việt Nam đã tham gia hầu hết các công ước bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Điều cần nhất là bộ máy thực thi phải linh hoạt nhanh nhạy hơn thì mới bảo vệ được những đơn vị, tổ chức đã bỏ tiền của, tâm sức tạo nên. Nếu các trấn đấu bóng đá tiếp tục bị xâm phạm, người thiệt hại cuối cùng sẽ là chính người dùng khi mất cơ hội được xem những sản phẩm mới hay hơn, chất lượng hơn.