Can thiệp chính sách kịp thời

Khi tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại đáng kể, trong đó nhiều nền kinh tế lớn phải gánh chịu nỗi lo suy thoái, đã có một ngoại lệ dễ thấy: Ấn Độ.

Chính phủ Ấn Độ cho biết nền kinh tế của nước này vẫn đang trên đà tăng trưởng 7% hoặc hơn trong năm nay, cao hơn gấp đôi so với dự báo tăng trưởng toàn cầu, vốn đã bị đè nặng bởi cuộc chiến giữa Nga - Ukraine, giá năng lượng tăng và việc phong toả Covid-19 ở Trung Quốc.

Sự phát triển nhanh chóng ở Ấn Độ phản ánh phần nào chiều sâu mà nền kinh tế toàn cầu đã sa sút trong những cú sốc kinh hoàng nhất của đại dịch, với những vụ phong toả buộc người lao động phải di cư khỏi các trung tâm thành thị.

Nhưng nó cũng phản ánh bản chất cách biệt của nền kinh tế Ấn Độ: Nước này đã tránh được điều tồi tệ nhất của cuộc suy thoái toàn cầu khi được thúc đẩy bởi nhu cầu nội địa nhiều hơn là xuất khẩu.

Nhưng có lẽ điều quan trọng nhất là một loạt các chính sách của Chính phủ Ấn Độ, bao gồm tăng cường đầu tư công, cứu trợ các doanh nghiệp nợ nần và bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch.

Các biện pháp can thiệp chính sách đã giữ cho lạm phát vốn đã từng ở mức cao ở Ấn Độ vẫn trong tầm kiểm soát. Và việc mua dầu giảm giá từ Nga, đi ngược lại mong muốn của Hoa Kỳ và châu Âu, đã giúp nâng giá năng lượng toàn cầu lên.

Ông Sunil Sinha, nhà kinh tế chính tại India Ratings and Research cho biết: “Ấn Độ cảm thấy một số sóng gió trên toàn cầu, nhưng quá trình phục hồi của nền kinh tế nước này vẫn tiếp tục”.

Trong một biểu tượng cộng hưởng cho sự tăng trưởng của Ấn Độ, nước này đã vượt qua Anh để trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới.

“Những người đã cai trị chúng tôi trong 250 năm đã bị chúng tôi bỏ lại phía sau trong nền kinh tế thế giới. Hơn cả việc chuyển từ vị trí thứ 6 lên thứ 5, niềm vui là ở điều này. Chúng ta đã thoát ra khỏi ách nô lệ hàng nghìn năm, bây giờ là cơ hội. Chúng ta sẽ không dừng lại”, Thủ tướng Narendra Modi nói.

Tuy nhiên, nền kinh tế Ấn Độ phải hỗ trợ 1,4 tỷ người, trong khi Anh chỉ có 67 triệu người. Vì vậy, ngay cả khi chính phủ Ấn Độ báo cáo vào tuần trước rằng nền kinh tế đã tăng trưởng 13,5% so với cùng kỳ năm ngoái, từ tháng 4 đến tháng 6 - thấp hơn một chút so với kỳ vọng khoảng 15%, thì nước này vẫn phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu của một quốc gia dự kiến sẽ sớm vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới.

Tình hình có thực sự khả quan?

Các cơ quan xếp hạng tư nhân đã cắt giảm dự báo tăng trưởng của nền kinh tế Ấn Độ trong năm nay lên đến một điểm phần trăm hoặc hơn, nhưng các dự báo của họ phần lớn vẫn nằm trong khuôn khổ những gì Chính phủ Ấn Độ mong đợi. Tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại trong năm tới, xuống còn khoảng 6%.

Trước khi đại dịch xảy đến, nền kinh tế Ấn Độ đã chìm trong mây mù. Ấn Độ hiện chỉ đang phục hồi mặt bằng bị mất trong hơn 2 năm qua.

Tăng trưởng trong lĩnh vực sản xuất vẫn còn chậm, thậm chí ở mức thấp, phần lớn là do chi phí tăng. Mặc dù Ấn Độ ít phụ thuộc vào xuất khẩu hơn các nền kinh tế lớn khác, nhưng nhu cầu trong nước đã là một nguồn sức mạnh, đặc biệt là khi đồng rupee mất giá nhưng tăng trưởng nhập khẩu hiện cao hơn gấp đôi so với xuất khẩu. Các nhà phân tích cho biết, trong một số ngành, chẳng hạn như khách sạn và vận tải, vẫn tăng trưởng ở dưới mức trước đại dịch.

Trong khi Ấn Độ vẫn ước tính tăng trưởng trong năm nay là 7,4%, bà Nirmala Sitharaman, Bộ trưởng Bộ Tài chính Ấn Độ, cho biết vào tháng trước rằng nước này có thể cần tìm cách hỗ trợ xuất khẩu trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chậm lại "để họ không phải đối mặt với những khó khăn”.

Các nhà phân tích cho biết, ở trong nước, nền kinh tế vẫn không thể tạo ra đủ việc làm cho một lượng lớn dân số trong độ tuổi lao động, và tốc độ tăng trưởng vẫn là yếu tố quan trọng hàng đầu. Hàng trăm triệu người Ấn Độ vẫn phụ thuộc vào khẩu phần ăn của Chính phủ cung cấp và dễ bị tổn thương bởi bất kỳ cú sốc nào.

“Sự phục hồi kinh tế đang cho thấy một mô hình mà nhu cầu đối với các mặt hàng xa xỉ hoặc những thứ được tiêu dùng bởi tầng lớp trung lưu đang tăng lên và vẫn còn nguyên vẹn. Nhưng các mặt hàng tiêu thụ đại trà lại không cho thấy sự tăng trưởng. Việc phân bổ tăng trưởng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho những người ở tầng trên của tháp thu nhập và bất lợi hơn cho những người ở phía dưới cùng”, nhà kinh tế Sinha nói.

Vẫn là điểm sáng trong bức tranh toàn cầu ảm đạm

Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn là một điểm sáng trên toàn cầu, được nâng cao nhờ sự phục hồi trong tiêu dùng và đầu tư, được khởi động bởi chiến dịch tiêm chủng Covid khổng lồ dựa trên năng lực của đất nước với tư cách là nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới.

Ngân hàng Thế giới dự đoán rằng tăng trưởng toàn cầu, vốn đã được dự đoán sẽ thấp hơn trong năm nay, sẽ ở mức 2,9%, điều chỉnh so với dự đoán hồi tháng 1 là 4,1% do biến động gây ra bởi cuộc xung đột Ukraine.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng ở các nền kinh tế tiên tiến dự kiến sẽ giảm mạnh trong năm nay, xuống còn 2,6%, gần bằng một nửa so với năm 2021. Kinh tế Mỹ dự kiến sẽ tăng 2,3% trong năm nay và 1% trong năm tới. IMF dự báo tăng trưởng Trung Quốc ở mức 3,3% trong năm nay, mức thấp nhất trong 4 thập kỷ trước đại dịch.

Cũng như nhiều nền kinh tế lớn đang cố gắng chế ngự khủng hoảng do hàng nghìn tỷ USD chi tiêu khẩn cấp cho đại dịch, cuộc xung đột ở Ukraine càng làm gián đoạn chuỗi cung ứng và tăng giá năng lượng và lương thực. Sự tắc nghẽn trước đó của Covid cũng đã trở nên trầm trọng hơn do các đợt phong toả mới nghiêm ngặt ở Trung Quốc.

“Triển vọng đã giảm đi đáng kể kể từ tháng 4. Ông Pierre-Olivier Gourinchas, nhà kinh tế trưởng của IMF, cho biết tại buổi công bố Triển vọng Kinh tế Thế giới mới nhất vào cuối tháng 7, thế giới có thể sẽ sớm nghiêng mình bên bờ vực của cuộc suy thoái toàn cầu, chỉ hai năm sau cuộc suy thoái cuối cùng.

Radhika Pandey, một nhà kinh tế của Viện Chính sách và Tài chính Công Quốc gia của Ấn Độ, nói rằng trong khi các nền kinh tế tiên tiến đang phải đối mặt với lạm phát tăng cao, những nỗ lực của Ấn Độ để tăng cường nguồn cung đã giúp hạn chế những áp lực đó.

Ngoài việc quản lý nhu cầu, Chính phủ Ấn Độ đã cố gắng đơn giản hóa các quy trình mua sắm, đưa ra các biện pháp khuyến khích sản xuất và cải thiện khả năng cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ.

Sơn Tùng (Theo The New York Times)