Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra về việc thực hiện pháp luật quản lý, sử dụng đất đai và quản lý, đầu tư xây dựng, thanh tra các dự án, công trình có dấu hiệu vi phạm pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

Kết luận thanh tra có chỉ rõ nhiều sai phạm của Dự án Thuỷ điện Đắk Re (xã Hiếu, huyện Kon Plông, Kon Tum) do Công ty Cổ phần Thuỷ điện Thiên Tân làm chủ đầu tư.

Theo đó, quy mô dự án 60MW, diện tích sử dụng đất hơn 192 ha, tiến độ thực hiện dự án từ năm 2007-2021. Theo Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu, Thuỷ điện Đắk Re có công suất 30MW, tiến độ thực hiện 2007 – 2010.

Thế nhưng, sau đó dự án điều chỉnh tiến độ đến 4 lần, với tổng thời gian điều chỉnh là 10 năm và thực tế dự án đã thực hiện trong 12 năm. Dù vậy đến nay (2022) vẫn còn dang dở, nhưng Sở Kế hoạch và Đầu tư không theo dõi, buông lỏng quản lý, giám sát đầu tư đối với dự án.

Dự án triển khai thi công từ năm 2016 khi chưa đủ điều kiện khởi công là hành vi chiếm đất nhưng cơ quan chức năng không có biện pháp xử lý, thể hiện sự buông lỏng quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng.

Tại thời điểm thanh tra, dự án chậm tiến độ đủ điều kiện thu hồi tiền ký quỹ, nhưng cơ quan chức năng không thu hồi tiền ký quỹ là thiếu trách nhiệm, không thực hiện đúng văn bản của UBND tỉnh Kon Tum. Thanh tra Chính phủ yêu cầu chủ đầu - Công ty Cổ phần Thuỷ điện Thiên Tân tư nộp về tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ với tổng số tiền hơn 21 tỷ đồng.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ nêu rõ khi điều chỉnh quy mô (30MW lên 60MW), diện tích dự án (175,045ha lên 192,155ha), chủ đầu tư dự án Thuỷ điện Đắk Re không lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường, nhưng cơ quan chức năng không có biện pháp xử lý là vi phạm.

Chủ đầu tư khi thi công kênh thông hồ Thuỷ điện Đắk Re đã trực tiếp đổ thải tại 2 vị trí thuộc thôn 1, xã Hiếu, huyện Kon Plông không đúng quy định (vị trí đổ thải là đất rừng và đất nương rẫy của các hộ dân), với khối lượng tạm tính khoảng 110.513 tấn.

Thanh tra Chính phủ đã đề nghị hành vi vi phạm của chủ đầu tư cần được UBND tỉnh Kon Tum chỉ đạo xác định khối lượng chính xác, xử phạt hành chính theo quy định. Đồng thời yêu cầu chủ đầu tư sớm khắc phục hậu quả, trả lại nguyên trạng ban đầu và báo cáo kết quả thực hiện về Thanh tra Chính phủ.

Ngoài ra, quá trình thực hiện dự án chủ đầu tư còn có một số vi phạm như: chiếm dụng đất trái phép để thi công đường dây điện 22KV từ nhà máy tới đập trên đất rừng, khoảng 147 móng trụ (4m3/01 móng) khi chưa được cho thuê đất và cấp phép xây dựng; công trình ngầm chưa được cho thuê đất; chiếm dụng đất làm bãi trữ đá số 1, 2 và thi công ống dẫn nước từ vị trí lòng hồ 3 để dâng nước về kênh thông hồ.