Lai Châu là tỉnh biên giới với gần 85% đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Những năm qua, tỉnh đã triển khai nhiều các giải pháp nhằm từng bước giảm thiểu tình trạng tảo hôn và xóa bỏ hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn.

Tuy nhiên, tình trạng tảo hôn vẫn xảy ra ở các huyện biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Năm 2022, toàn tỉnh Lai Châu có 517 cặp tảo hôn (tăng 4 cặp so với năm 2021), trong đó 194 cặp tảo hôn vợ, 100 cặp tảo hôn chồng, 223 cặp tảo hôn cả vợ và chồng. Độ tuổi tảo hôn dưới 16 là 130 người, từ 16 đến dưới 18 là 334 người.

Thực hiện Tiểu dự án 9.2 về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS, thuộc Dự án 9 của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong thời gian qua, tỉnh Lai Châu đã tập trung nguồn lực, quyết liệt triển khai các chương trình, giải quyết triệt để các hủ tục này.

Theo ông Tống Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Để thực hiện mục tiêu này, các cấp các ngành trong tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực nhằm thay đổi nhận thức, hành vi, trách nhiệm của người dân vùng đồng bào DTTS.

Trong năm 2023, tỉnh Lai Châu đã biên soạn, in ấn và cấp phát hành với tổng số 30.001 tờ rơi, pa nô, áp phích tuyên truyền chung tay phòng chống nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Về công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức làm công tác dân tộc, năm 2022, toàn tỉnh đã mở 41 lớp tập huấn về kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình cho 1.230 học viên.

Năm 2023, tỉnh đã tổ chức 50 hội nghị tập huấn về kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình cho 2.911 học viên là người dân tại các bản có tỷ lệ tảo hôn cao trên địa bàn tỉnh; đưa 2 đoàn đại biểu cán bộ, công chức làm công tác dân tộc, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Lai Châu đi giao lưu, học tập, trao đổi kinh nghiệm tại một số tỉnh phía Bắc.

Ngoài ra, cấp ủy, chính quyền các cấp đã tổ chức được 401 cuộc tuyên truyền, truyền thông thay đổi hành vi, nâng cao nhận thức về hôn nhân và gia đình trên địa bàn toàn tỉnh với 13.070 lượt người tham gia. Tổ chức thực hiện 60 cuộc tư vấn, tuyên truyền vận động phòng, chống về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 2.180 lượt người.

Bên cạnh đó, tỉnh Lai Châu cũng xây dựng, triển khai nhân rộng mô hình điểm và các mô hình chuyên đề cũng như thực hiện là 2 mô hình can thiệp nhằm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại xã Nậm Manh, huyện Nậm Nhùn.

Ông Tống Thanh Hải thông tin thêm, hai năm 2022 - 2023, toàn tỉnh đã tổ chức 223 cuộc tư vấn, tuyên truyền, vận động phòng chống về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Cuối năm 2023, tỉnh Lai Châu dự kiến tổ chức tư vấn chăm sóc sức khoẻ sinh sản, sức khoẻ bà mẹ, trẻ em, dân số kế hoạch hoá gia đình, dinh dưỡng, phát triển thể chất có liên quan trong lĩnh vực hôn nhân nhằm giảm thiểu tình trang tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Duy trì 5 câu lạc bộ mô hình can thiệp cũ cũng như triển khai 13 mô hình, tổ tư vấn câu lạc bộ mới tại các xã, huyện có tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cao.

Bên cạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, tỉnh Lai Châu cũng đặc biệt quan tâm đến công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện tại các địa phương. Năm 2022, tỉnh cũng tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành, giám sát việc thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia, lồng ghép kiểm tra việc thực hiện tiểu dự án 9.2 tại cơ sở trên địa bàn toàn tỉnh. Thông qua kiểm tra tại các xã, thị trấn đã kịp thời hướng dẫn giải quyết những khó khăn, vướng mắc, đưa ra các giải pháp để việc triển khai tiểu dự án 9.2 trên địa bàn toàn tỉnh đạt hiệu quả.

Thế Vũ