Trên hết, chi phí đi vay tăng cao đang gây áp lực lên những người có tài chính eo hẹp. Theo Bloomberg, tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tiếp tục chiến dịch chống lạm phát và tiếp tục tăng lãi suất vào năm tới.

Philip Cornell, một nhà kinh tế tại Viện thịnh vượng kinh tế tại Ludwig, nơi tiến hành nghiên cứu về các gia đình có thu nhập trung bình và thấp, cho biết: “Những người tiêu dùng sống với đồng lương ít ỏi đang rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan sau mỗi đợt tăng lãi suất kỷ lục”.

Không mặn mà với việc xây nhà

Theo Bloomberg, việc xây dựng nhà ở mới tại Mỹ tiếp tục giảm trong tháng 11. Số đơn xin giấy phép cũng vì thế mà giảm xuống. Điều này xuất phát từ việc chi phí vay tăng cao kết hợp cùng sự ảnh hưởng của lạm phát. Hai yếu tố trên đã làm giảm khả năng chi trả và nhu cầu nhà ở của người dân Mỹ.

Theo dữ liệu của Chính phủ Mỹ, số lượng nhà mới khởi công đã giảm 0,5% trong tháng trước, tốc độ xây dựng nhà mới trung bình năm cũng giảm xuống còn 1,43 triệu căn. Bên cạnh đó, số lượng nhà ở biệt lập xây mới trong năm nay đã giảm xuống mức 828.000 căn, mức thấp nhất kể từ tháng 5 năm 2020.

Cô Manda Waits cảm thấy may mắn vì vợ chồng mình đã mua được căn nhà gần thành phố đông dân nhất của tiểu bang Georgia (Atlanta) cách đây một năm với khoản vay 3% - tuy nhiên, hiện chưa bằng một nửa so với lãi suất thế chấp hiện nay.

Để chống chọi với chi phí ngày một leo thang, cặp vợ chồng này gần đây đã mua một chiếc tủ đông và dự trữ với đủ loại thực phẩm. Giờ đây, họ đã tạm gác kế hoạch nâng cấp không gian sống thực sự dành cho một gia đình trong thời điểm hiện tại.

Waits, người đang nhận trợ cấp tàn tật, chia sẻ: “Chúng tôi muốn mua một ít đất để xây dựng nhà ở, tuy nhiên, với hoàn cảnh này tôi cũng không thực sự mặn mà với dự định này”.

Ngay cả tại thị trường nhà ở đã từng rất "nóng hổi" ở thành phố Tampa, bang Florida, Hoa Kỳ, đến thời điểm hiện tại, một vài người chủ xuất hiện tại những ngôi nhà nơi đây được coi là đáng chú ý.

Thị trường buôn bán BĐS ế ẩm khiến các đại lý tăng cường săn lùng khách hàng, tệ hơn, một số khác đã mất việc làm. Được biết, đã có hàng ngàn nhân viên đã bị sa thải tại các công ty cho vay tài sản thế chấp bao gồm Wells Fargo & Co. và JPMorgan Chase & Co.

Cùng với sự gia tăng giá trị nhà, các khoản thanh toán thế chấp hàng tháng cho một ngôi nhà đã có giá trung bình lên hơn 2.000 USD - tăng từ khoảng 1.100 USD ngay trước khi Covid-19 tấn công.

Dù lãi suất thế chấp đã giảm xuống, chi phí đi vay vẫn tăng gấp đôi so với năm ngoái. Những dự báo về việc Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất cùng với nguy cơ xảy ra suy thoái khiến thị trường nhà đất có thể vẫn ảm đạm trong năm tới.

Ngập ngụa trong nợ nần

Giá nhà, giá xe hơi tăng vọt khiến chi phí mua cũng trở nên đắt đỏ, khiến nhiều hộ gia đình tại Hoa Kỳ phải gánh khoản nợ lên đến hàng tỷ USD.

Kể từ cuối năm 2021, Fed

tại New York công bố trong quý III, khối nợ của các hộ gia đình Mỹ lên kỷ lục 15.240 tỷ USD. Con số này tăng gần 2%, tương đương 286 tỷ USD, so với quý II. Đây cũng là lần đầu tiên số liệu này vượt 15.000 tỷ USD.

Vay mua nhà - chiếm tỷ trọng lớn nhất trong nợ hộ gia đình - tăng 230 tỷ USD lên tổng cộng 10.670 tỷ USD. Vay mua xe hơi và trả học phí cũng tăng, thêm lần lượt 28 tỷ USD và 14 tỷ USD. Trong khi đó, giá xe hơi mới tại đây tăng 8,7% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái. Vay trả học phí cũng vọt lên khi sinh viên dần quay lại trường.

Khoảng cách giàu nghèo đang phân hoá ngày càng rõ rệt tại các đại lý xe hơi trên toàn quốc. Ngoài những người Mỹ có khả năng chi trả, những người sau mắc kẹt với các khoản vay mua ô tô lãi suất cao sẽ khiến họ cảm giác như đang “chìm trong nước” - buộc phải chấp nhận những phương tiện rẻ hơn và kém an toàn hơn.

Ước tính, gần như cứ ba người Mỹ mua xe thì có một người hiện đang vay các khoản vay từ sáu đến bảy năm đối với xe đã qua sử dụng để giúp giảm các khoản thanh toán hàng tháng.

Oren Weintraub, người cung cấp dịch vụ mua bán xe tại bang California, Mỹ chia sẻ nếu người tiêu dùng chưa kịp trả các khoản vay, thì số dư chưa thanh toán sẽ nhanh chóng vượt quá giá trị của một chiếc ô tô đã qua sử dụng. Khi họ mua chiếc ô tô tiếp theo, số nợ sẽ ngày càng chất chồng theo năm tháng.

Matt Tambornini đã hy vọng vay một khoản tiền để mua một chiếc ô tô phục vụ nhu cầu đi lại. Chàng trai 22 tuổi, sống gần Knoxville, Tennessee, cùng với cha mẹ, cho rằng anh có thể đủ sức mua một căn nhà khi lãi suất thế chấp cuối cùng giảm xuống.

Dẫu vậy, kế hoạch của anh đều đổ bể khi một đại lý ô tô địa phương đưa ra mức lãi suất cho vay 23% và thời hạn 60 tháng, điều này đồng nghĩa với việc anh phải trả nhiều hơn hàng nghìn USD so với mức đã dự tính.

Nợ tín dụng tăng vọt

Từ những khoản vay sinh viên, nợ mua ô tô cho đến thẻ tín dụng, người Mỹ đang ôm khoản nợ lớn dưới nhiều hình thức khác nhau. Theo dữ liệu từ nghiên cứu về nợ tiêu dùng của Experian, năm 2020, các khoản nợ tiêu dùng quá hạn tại Mỹ đã đạt mức 14,88 nghìn tỷ USD.

Con số này tăng hơn 3 nghìn tỷ USD so với mức 11,32 nghìn tỷ USD trong năm 2010. Theo đó, trung bình, mỗi cá nhân ở Mỹ nợ 92.727 USD. Tuy nhiên, gánh nặng nợ lại chủ yếu tập trung ở một số thế hệ và cá nhân.

Ước tính, lãi suất thẻ tín dụng trung bình 16,3% vào đầu năm đã tăng lên hơn 19%, mức cao nhất trong dữ liệu từ năm 1985.

Scott Sanborn, giám đốc điều hành của LendingClub Corp cho biết, đó là một sự gia tăng lớn, đặc biệt là đối với những người tiêu dùng có thu nhập thấp, những người có thể trả khoản thanh toán tối thiểu và mang theo số dư trong 20 năm.

Mike Lauretti, 24 tuổi, mang trong mình khoản nợ (mua xe hơi, học phí thời sinh viên, nợ cá nhân) khoảng 12.000 đô la trong. Hiện anh đang tập làm quen với lối sống tối giản, đồng thời nhận thêm một công việc là huấn luyện viên đội bóng rổ nữ để kiếm thêm thu nhập.

Theo WalletHub, một công ty dữ liệu tài chính cá nhân trực tuyến, người tiêu dùng Mỹ sẽ kết thúc năm với khoản nợ thẻ tín dụng nhiều hơn khoảng 110 tỷ đô la so với ban đầu, gần với mức kỷ lục hàng năm.

Thực tế có thể ập đến vào năm tới, khi nhiều nhà kinh tế dự đoán Mỹ sẽ bước vào suy thoái. Các khoản nợ quá hạn của hộ gia đình vẫn thấp hơn nhiều so với mức cuối năm 2019, nhưng chúng đang tăng lên.

“Chúng tôi cho rằng các khoản nợ quá hạn sẽ tiếp tục gia tăng, với các khoản nợ quá hạn thẻ tín dụng và ô tô mới sẽ đạt đến mức trước đại dịch trong nửa đầu năm 2023,” dịch vụ nhà đầu tư của Moody cho biết trong một báo cáo.

Greg Vojnovic, chủ sở hữu của một chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh nhỏ ở khu vực Youngstown, bang Ohio, nhận định các khoản thanh toán nợ của Cơ quan quản lý doanh nghiệp nhỏ của anh đã tăng 70.000 đô la hàng năm và sẽ tăng ít nhất 15.000 đô la nữa khi Fed tiếp tục tăng lãi suất. Chủ chuỗi cửa hàng này than thở sẽ phải cắt giảm hai cơ sở bán thời gian để giảm gánh nặng chi phí.

Khánh Vy (Theo Bloomberg)