Lãi suất cho vay mua nhà “neo” ở mức 13%/năm

Kể từ cuối quý 3/2022, sau khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) dồn dập tăng lãi suất đồng USD, tỷ giá USD/VND tăng mạnh. Để đối phó với tình trạng này, Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất điều hành khiến các ngân hàng thương mại đồng loạt tăng lãi suất huy động. Có nơi, mức lãi suất cao nhất vọt lên tới 13,25%/năm.

Kết quả là lãi suất cho vay mua nhà đồng loạt tăng đáng kể và đạt mức cao 13%/năm.

Sau đó, tới gần cuối năm 2022, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo hệ thống ngân hàng phải điều chỉnh giảm. Hiệp hội Ngân hàng đề nghị một mặt bằng chung là 9,5%/năm và nhận được sự đồng thuận cao từ hệ thống.

Dù vậy, cho tới đầu tháng 1/2023, lãi suất cho vay mua nhà không giảm theo đà giảm của lãi suất huy động. Mức cao nhất vẫn là 13%/năm thuộc về Ngân hàng Hong Leong Bank.

Cùng với Hong Leong Bank, có khá nhiều ngân hàng áp dụng lãi suất cho vay mua vào trên 10% như Vietcombank (12%/năm), Shinhanbank (10,9%/năm), UOB (10,7%/năm), Techcombank (10,59%/năm), Woori Bank (10%/năm), VPBank (10%/năm).

Có thể thấy, trong danh sách các đơn vị có lãi suất cho vay mua nhà cao nhất đa số đều là ngân hàng lớn và ngân hàng ngoại. Với các ngân hàng ngoại, đây là điều khá lạ vì trước đây, một vài tổ chức tài chính nước ngoài kể trên như Shinhanbank thường xuyên nằm trong Top các ngân hàng có lãi suất cho vay mua nhà thấp nhất.

Có lẽ động thái này đến từ chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước. Ngày 22/12/2022, Ngân hàng Nhà nước ban hành Công văn 9064/NHNN-TD về công tác tín dụng, lãi suất. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện một số nội dung.

Trong đó, nổi bật nhất vẫn là Ngân hàng Nhà nước yêu cầu ngân hàng thương mại tập trung cấp tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, cho vay đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân,...

Đồng thời với đó là kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng với hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như đầu tư, chứng khoán, bất động sản. Có thể thấy, dòng tiền vào chứng khoán, bất động sản tiếp tục bị siết.

“Cái bẫy” của lãi suất thả nổi

Nhìn qua thì sẽ thấy mức chênh lệch lãi suất cho vay mua nhà của các ngân hàng đang có sự chênh lệch vô cùng lớn. Trong khi Hong Leong Bank “neo” ở mức cao 13%/năm thì có nhiều đơn vị cung cấp gói ưu đãi chỉ trên dưới 5%/năm.

Danh sách các ngân hàng có lãi suất cho vay mua nhà thấp có thể kể đến như MSB (4,99%/năm), PVCombank (5%/năm), TPBank (5,9%/năm), Standard Charterd (6,19%/năm),…

Tuy nhiên, lãi suất 5%/năm chưa chắc đã tốt hơn lãi suất 13%/năm. Nguyên nhân là do đa số các ngân hàng áp dụng chính sách lãi suất cao thì đi kèm với điều kiện “cố định”. Nghĩa là sau khi vay vốn, khách hàng sẽ duy trì mức này suốt hành trình trả nợ của mình.

Trong khi đó, với con số khoảng 5%, đây chỉ là mức ưu đãi trong vài tháng đầu. Sau đó, ngân hàng sẽ áp dụng lãi suất thả nổi.

Trong điều kiện kinh tế bình thường, lãi suất thả nổi có nhiều ưu điểm. Ưu điểm lớn nhất chính là số tiền lãi khách hàng phải nộp hàng tháng thấp hơn so với lãi suất cố định. Tuy nhiên, khi lạm phát tăng, mặt bằng lãi suất huy động bị đẩy lên cao thì lãi suất thả nổi thực sự là rủi ro lớn.

Hồi tháng 9/2022, sau khi lãi suất đồng USD liên tục được đưa lên tầm cao mới, người vay mua nhà theo lãi suất thả nổi đã gặp phải cú sốc lớn khi số tiền cần thanh toán tăng mạnh.

Trong một bài viết, CNBC nhấn mạnh khi lãi suất thế chấp kỳ hạn 30 năm đạt 6,7% (tăng từ 3,3%), người mua nhà đang phải đối mặt với “cú sốc thanh toán”.

Cũng theo CNBC, lãi suất thả nổi có thể có ý nghĩa đối với những người mua dự kiến ​​​​chuyển đi trước khi hết thời hạn lãi suất ban đầu. Tuy nhiên, vì cuộc sống xảy ra và không thể dự đoán được các điều kiện kinh tế trong tương lai, CNCB khuyên người vay nên cân nhắc khả năng họ sẽ không thể di chuyển hoặc bán.