Đang ổn định, lãi suất nơm nớp “lo”

Từ cuối quý 3/2022 và đầu quý 4/2022, thị trường lãi suất nóng lên trông thấy. Lãi suất huy động tăng mạnh từ hơn 7%/năm lên mức cao nhất 13,25%/năm. Sau đó, nhờ sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, mặt bằng lãi suất đa số được giảm xuống dưới 9,5%/năm. Chỉ có khoảng 3 đơn vị niêm yết từ 10% trở lên.

Dù đã giúp lãi suất huy động trong hơn nửa tháng trở lại đây nhưng Ngân hàng Nhà nước vẫn tỏ ra quyết liệt “kìm cương”.

Ngày 17/01, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Ngân hàng trong năm 2023.

Một trong chỉ đạo quan trọng của Ngân hàng Nhà nước là “Bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong và ngoài nước để điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ và giải pháp chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối, kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng theo định hướng đề ra.

Điều hành nghiệp vụ thị trường mở phù hợp với diễn biến thị trường, hỗ trợ ổn định thị trường tiền tệ.

Điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ; khuyến khích các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để ổn định mặt bằng lãi suất cho vay. Điều hành tỷ giá linh hoạt nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát,…”.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại thực hiện nghiêm và thường xuyên giám sát, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật, NHNN về: lãi suất, phí cho vay, trong đó kiểm soát chặt chẽ lãi suất tiền gửi để giữ ổn định mặt bằng lãi suất thị trường.

Có thể thấy, ổn định mặt bằng lãi suất là một trong những vấn đề quan trọng mà Ngân hàng Nhà nước hướng tới trong năm 2023. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất lại phục thuộc nhiều vào… Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED). Trong bối cảnh, lãi suất tiền đồng đang khá ổn định, các chuyên gia kinh tế vẫn nơm nớp lo sức nóng sớm trở lại.

Trong báo cáo về ngành ngân hàng mới được Công ty chứng khoán SSI công bố, một trong ba yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ngành này chính là “FED tăng lãi suất cao hơn dự kiến”.

FiinGroup cũng lo ngại về khả năng FED tiếp tục tăng lãi suất. Cùng với FED, môi trường vĩ mô bên trong chưa ủng hộ cho một xu hướng giảm về lãi suất trong ít nhất 6-12 tháng tới.

FED hành động, nguy cơ tăng trở lại đã hiện hữu

Hiện tại, cả thị trường đang nơm nớp lo lãi suất huy động sẽ tăng trở lại. Mà nguyên nhân chủ yếu đến từ FED. Dù đã xác định được xu hướng nhưng í tai nghĩ đến việc FED “hành động” sớm như vậy.

Hôm thứ Tư vừa qua, các nhà hoạch định chính sách của FED đã báo hiệu rằng họ sẽ tiếp tục tăng lãi suất nhiều hơn ngay cả khi lạm phát có dấu hiệu đạt đỉnh và hoạt động kinh tế đang chậm lại.

Chủ tịch FED Cleveland Loretta Mester cho biết trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AP: “Tôi chỉ nghĩ rằng chúng ta cần tiếp tục và chúng ta sẽ thảo luận tại cuộc họp về những việc cần làm”.

Mester đưa ra quan điểm của riêng mình rằng bà hy vọng lãi suất của FED cần phải tăng "cao hơn một chút" so với mức hiện tại và giữ nguyên ở đó một thời gian rồi tiếp tục tăng để làm chậm lạm phát.

Lãi suất cho vay qua đêm chuẩn của FED hiện nằm trong phạm vi mục tiêu từ 4,25% đến 4,50% và các nhà đầu tư kỳ vọng FED sẽ nâng lãi suất đó thêm một phần tư điểm phần trăm vào cuối ngày 31/1.

Giống như Mester, Chủ tịch Fed St. Louis, James Bullard, khi nói chuyện với Wall Street Journal trước đó, cho biết ông cũng thấy lãi suất chính sách nên tăng lên khoảng 5,25% -5,50% và nói thêm rằng các nhà hoạch định chính sách nên đưa lãi suất lên trên 5% "càng nhanh càng tốt".

Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan cũng ủng hộ tốc độ tăng lãi suất chậm hơn trước mắt vì triển vọng không chắc chắn và nhu cầu linh hoạt. Tuy nhiên, bà cũng phát đi tín hiệu rằng Fed có thể cần tăng lãi suất cao hơn dự kiến ​​rộng rãi để giữ các điều kiện tài chính đủ chặt chẽ nhằm giảm lạm phát.

“Tôi tin rằng chúng ta không nên cố định ở mức lãi suất cao nhất,” Logan nói ở Austin, Texas. Bà nói thêm rằng ngay cả khi lạm phát giảm xuống mức 2% một cách thuyết phục và Fed ngừng tăng lãi suất, rủi ro sẽ là "hai mặt" và việc tăng lãi suất tiếp theo có thể sắp xảy ra.

Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters hôm thứ Tư, Chủ tịch FED sắp mãn nhiệm của Thành phố Kansas, Esther George cho biết bà cảm thấy lãi suất sẽ phải tăng cao hơn dự đoán của nhiều đồng nghiệp, nhưng bà cũng sẵn sàng tăng với mức tăng nhỏ hơn.