Cuối tuần qua, Bộ Lao động Mỹ cho hay, lạm phát tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 1982 vào tháng 11, gây áp lực lên sự phục hồi kinh tế.

Chỉ số giá tiêu dùng, đo lường chi phí của một rổ hàng hóa và dịch vụ, đã tăng 0,8% trong tháng, đây là tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 6 năm 1982.

Nếu loại trừ giá thực phẩm và năng lượng, chỉ số CPI cốt lõi đã tăng 0,5% trong tháng và 4,9% so với một năm trước, đây là mức tăng mạnh nhất kể từ giữa năm 1991.

Giá năng lượng đã tăng 33,3% kể từ tháng 11 năm 2020, bao gồm mức tăng 3,5% vào tháng 11. Riêng xăng dầu tăng 58,1%.

Giá thực phẩm đã tăng 6,1% so với năm ngoái, trong khi giá xe hơi và xe tải đã qua sử dụng - nguyên nhân chính gây ra lạm phát, đã tăng 31,4%, sau mức tăng 2,5% vào tháng trước.

Bộ Lao động Mỹ cho biết mức tăng đối với các thành phần thực phẩm và năng lượng là mức tăng nhanh nhất trong 12 tháng trong ít nhất 13 năm qua.

Chi phí tạm trú, chiếm khoảng 1/3 chỉ số CPI, đã tăng 3,8% trong năm, mức cao nhất kể từ năm 2007 khi cuộc khủng hoảng nhà ở gia tăng.

Các thị trường đã có nhiều phản ứng tích cực với báo cáo kinh tế trên, với các chỉ số chứng khoán trên Phố Wall tăng lên, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ giảm. Một số nhà kinh tế nghĩ rằng báo cáo kinh tế hôm thứ 6 vừa qua có thể chỉ ra mức lạm phát thậm chí còn cao hơn 7%.

Các quan chức Fed cho rằng lạm phát tăng là do các yếu tố liên quan đến đại dịch. Nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ đối với hàng hóa và sự tắc nghẽn của chuỗi cung ứng là những yếu tố chính, mặc dù việc tăng giá diễn ra mạnh mẽ và dai dẳng hơn so với dự đoán của các nhà hoạch định chính sách.

Randy Frederick, giám đốc điều hành bộ phận giao dịch và phái sinh tại Charles Schwab, cho biết: “Không có vấn đề gì cho dù bạn nhìn vào nó như thế nào, ngay cả khi bạn loại bỏ những yếu tố cực đoan do đại dịch gây ra, thì lạm phát vẫn rất cao. Đây vẫn là sự gián đoạn chuỗi cung ứng, lạm phát liên quan đến chất bán dẫn.”

Các quan chức ngân hàng trung ương Mỹ đã chỉ ra rằng tình trạng lạm phát gia tăng sẽ bắt đầu làm chậm những biện pháp trợ giúp mà họ đang cung cấp trong nỗ lực giảm lạm phát. Các nhà đầu tư kỳ vọng rộng rãi Fed sẽ tăng gấp đôi mức mua tài sản của mình lên 30 tỷ USD một tháng, có khả năng bắt đầu từ tháng 1 năm sau. Điều đó có thể cho phép Fed bắt đầu tăng lãi suất ngay vào mùa xuân năm sau.

Áp lực lạm phát đang ảnh hưởng nặng nề đến người lao động trên khắp nước Mỹ.

Bộ Lao động Mỹ còn cho biết trong một thông cáo riêng rằng, mặc dù mức lương của người lao động đã tăng 4,8% trong năm qua, nhưng thu nhập bình quân hàng giờ thực tế có tính đến lạm phát đã giảm 0,4% nữa trong tháng 11 và giảm 1,9% trong khoảng thời gian 12 tháng.

Trong khi phần lớn lạm phát trong thời đại đại dịch đến từ nhu cầu tăng cao đối với các sản phẩm như xe cộ và các hàng hóa lâu dài khác, thì lạm phát dịch vụ cũng đang gia tăng. Không tính năng lượng, chi phí dịch vụ đã tăng 0,4% trong tháng 11 và tăng 3,4% trong 12 tháng, tốc độ hàng năm nhanh nhất vào tháng 4 năm 2007.

Chi phí may mặc cũng cao hơn đáng kể trong tháng, tăng 1,3% trong tháng và 5% trong năm, trước mùa mua sắm nghỉ lễ lớn nhất trong năm.

Tuy nhiên, một số nhà kinh tế cho rằng lạm phát đang ở gần mức đỉnh, đặc biệt là khi giá năng lượng giảm trong những tuần gần đây. Trong khi dầu West Texas Intermediate tăng hơn 52% vào năm 2021, giá đã giảm khoảng 14% so với mức đỉnh gần đây nhất vào tháng 11.

Với tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1969 và tổng sản phẩm quốc nội dự kiến sẽ tăng mạnh vào cuối năm 2021 sau quý thứ ba mờ nhạt, lạm phát vẫn là vấn đề lớn nhất đối với sự phục hồi kinh tế của nước Mỹ

Tổng thống Joe Biden đã phải gánh nhiều chỉ trích chính trị vì mức giá cả tăng vọt: Một cuộc khảo sát gần đây của CNBC cho thấy tỷ lệ chấp thuận của ông chỉ ở mức 41%, phần lớn do 56% người được hỏi không tán thành với thành tích kinh tế của ông, và chỉ có 37% người được hỏi tán thành.

Huy Hoàng (Theo CNBC)