Tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9/2022, ngày 23/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát chi tiết và đề cương các báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030”.

Đánh giá cao công tác chuẩn bị kế hoạch giám sát việc triển khai thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trước đây, Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững như một điểm sáng, về đích trước gần 5 năm. Tuy nhiên, hiện nay, các phong trào thi đua không còn rầm rộ, sôi nổi như thời gian trước.

“Việc giám sát lần này cần trả lời câu hỏi có đúng là chậm trễ hay không? Nếu có, ngoài nguyên nhân tác động khách quan do đại dịch COVID-19, nguyên nhân chủ quan là gì, từ đó có giải pháp đẩy mạnh việc này”, Chủ tịch Quốc hội nêu; đồng thời, yêu cầu làm rõ vấn đề “có hay không việc trục lợi, lợi dụng chính sách”.

Nhấn mạnh tính bền vững trong xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo, Chủ tịch Quốc hội nêu, vấn đề huy động và sử dụng các nguồn lực trong thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia không chỉ là ngân sách nhà nước mà còn là nguồn lực huy động từ xã hội rất lớn, nhất là nguồn vốn tín dụng. Do đó, việc giám sát cần đánh giá sâu hơn nữa về quá trình quản lý, huy động và sử dụng các nguồn lực này; đồng thời, rà soát lại các tiêu chuẩn, tiêu chí xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, nâng cao trong thực tiễn…

Kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương nhất trí với dự thảo Kế hoạch giám sát chi tiết 3 chương trình mục tiêu quốc gia; đồng thời yêu cầu Đoàn giám sát tiếp thu đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội và ý kiến tham gia của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khẩn trương hoàn chỉnh để hoàn thiện kế hoạch, báo cáo, phục vụ triển khai hoạt động giám sát của Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cần đánh giá rõ nguyên nhân chậm triển khai cả 3 chương trình mục tiêu quốc gia; nhận định các rủi ro, nguy cơ khi triển khai để xác định giải pháp phù hợp; có hay không việc trục lợi chính sách; đánh giá tổng hợp việc huy động, sử dụng, đầu tư, giải ngân các nguồn lực, nhất là nguồn lực xã hội xem đã đảm bảo yêu cầu đề ra và công sức của người dân hay chưa, có hay không việc lạm dụng sức dân trong thực hiện...

Xung quanh việc nợ đọng của các chương trình, nhất là Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, qua giám sát cần làm rõ tình hình giải quyết và các kiến nghị chính sách cụ thể, rõ ràng; nêu rõ kinh nghiệm giải quyết nợ đọng ngay từ khâu điều phối các nguồn lực của chương trình hiện nay…