Ngày 13/1, tin từ Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, đơn vị sẽ phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I tổ chức Triển lãm “Kinh thành Huế - Dấu xưa còn lại” vào ngày 17/1 tại Quảng trường Ngọ Môn, Đại Nội, TP Huế.

Triển lãm gồm 2 phần: “Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế trong dòng lịch sử” và “Kinh thành Huế - dấu tích một triều đại”.

Triển lãm sẽ lần đầu tiên công bố gần 100 châu bản lưu hình dấu và bút tích ngự phê cùng nhiều tư liệu, hình ảnh về câu chuyện xây dựng Kinh thành Huế. Đặc biệt, những tài liệu, tư liệu và hình ảnh này được triển lãm trên chính khu vực Kỳ Đài, Thượng thành, Kinh thành Huế để du khách đến với Huế có thêm thông tin giá trị về một nét xưa thành cũ trên đất cố đô.

Theo Ban Tổ chức, từ nửa đầu thế kỉ XVII, Thuận Hóa - Phú Xuân đã được các chúa Nguyễn chọn làm thủ phủ. Đầu thế kỉ XVIII, đất này trở thành đô thành của Đàng Trong. Dưới triều Tây Sơn, đất Phú Xuân này được vua Quang Trung chọn làm kinh đô. Sau khi vua Nguyễn Ánh thống nhất đất nước, Phú Xuân lại trở thành kinh đô của triều Nguyễn.

Sau khi lên ngôi, vua Gia Long muốn “mở rộng đô thành để làm nơi bốn phương chầu hội”. Năm 1803, vua sai giám thành là Nguyễn Văn Yến ra “bốn mặt ngoài đô thành cũ Phú Xuân đo cắm để mở rộng thêm”.

Sau đó, Kinh thành mở ra các xã Phú Xuân, Vạn Xuân, Diễn Phái, An Vân, An Hòa, An Mỹ, An Bảo, Thế Lại và vua Gia Long thân định cách thức xây thành. Năm 1805, vua bắt đầu cho xây đắp Kinh thành. Việc xây đắp Kinh thành kéo dài đến năm Minh Mệnh thứ 13 (1832) mới hoàn thành. Trong lịch sử Việt Nam thời cận đại, Kinh thành Huế có lẽ là công trình đồ sộ nhất và quy mô nhất.

Sau khi hoàn thành, Kinh thành Huế nằm bên bờ Bắc sông Hương, gồm 3 vòng thành là Kinh thành, Hoàng thành và Tử Cấm thành, các công trình này đều quay mặt về hướng Nam.

Kinh thành Huế được xây dựng theo kiến trúc Vauban với 24 pháo đài quanh thành bố trí cách đều nhau. Phía bên ngoài thành có một hệ thống hào, sông bao quanh vừa có chức năng bảo vệ Kinh thành vừa có chức năng giao thông đường thủy. Phía bên trong có sông Ngự Hà là đường thủy duy nhất vắt ngang Kinh thành. Cùng với đó là hệ thống cửa của Kinh thành với 10 cửa chính thông ra ngoài thành, 1 cửa thông tới Trấn Bình đài và 2 cửa thủy quan ở phía Đông và Tây trên dòng Ngự Hà.

Kinh thành Huế là nơi đã ghi dấu một thuở vàng son của vương triều Nguyễn cũng như chứng kiến những hưng vong, thành bại của triều đại quân chủ cuối cùng này. Sau bao thăng trầm của lịch sử và sự biến thiên của thời gian, Kinh thành Huế đã chịu nhiều tàn phá, có nơi đã trở thành phế tích, thậm chí có nơi chỉ còn là dấu tích.

Hiện nay, Kinh thành Huế là một trong các di tích thuộc Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Những dấu xưa thành cũ đó và cả những công trình còn hiện hữu của Kinh thành Huế vẫn in dấu trong từng trang Châu bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới.

Khánh Ngọc