Nhìn lại để thấy, mùa Hội báo năm nay đã quy tụ những tác phẩm đặc sắc, đã gắn kết các cơ quan báo chí, mở ra những trải nghiệm mới mẻ, hiện đại và lan tỏa thông điệp “Đoàn kết - Chuyên nghiệp - Văn hóa - Sáng tạo” trong giới báo chí cả nước.

1. Nhìn lại một kỳ Hội Báo toàn quốc 2023 để thấy rằng, Hội Báo đã phần nào vẽ nên được bức tranh về những thành tựu to lớn của đất nước trong tiến trình đổi mới, nêu bật những đóng góp vào sự phát triển mạnh mẽ của Báo chí Cách mạng Việt Nam, đồng thời quảng bá các sản phẩm báo chí gắn với hoạt động lao động, sáng tạo của các nhà báo - hội viên Hội Nhà báo Việt Nam trong cả nước.

Trong những ngày rộn ràng ấy, hàng chục ngàn lượt công chúng báo chí đến xem và thưởng thức những ấn phẩm báo chí đặc sắc; khán giả, bạn đọc, bạn nghe đài đã tham gia nhiều hội thảo, tọa đàm nghiệp vụ báo chí, giao lưu với các phóng viên, nhà báo được mến mộ, thưởng thức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật sôi động, hấp dẫn. Tinh thần tương tác, giao lưu trong các sự kiện tại Hội Báo đã kết nối những người làm báo với nhau, kết nối cơ quan báo chí với công chúng của mình, tăng thêm sự gần gũi giữa nhà báo với bạn đọc, công chúng báo chí.

Với quy mô lớn nhất từ trước tới nay, Hội Báo toàn quốc năm 2023 đã thu hút 87 gian trưng bày các ấn phẩm báo Xuân và các ấn phẩm báo chí tiêu biểu năm 2022 và quý I năm 2023, với sự góp mặt của 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, 60 cơ quan báo chí Trung ương và địa phương, các cơ sở đào tạo báo chí lớn nhất, cùng nhiều gian trưng bày chuyên đề tiêu biểu. Không gian Hội Báo rực rỡ với các gian trưng bày đầy màu sắc, sôi động với các hoạt động văn hóa văn nghệ, trò chơi, sự liên kết và tương tác.

Đáng chú ý, Hội Báo toàn quốc năm 2023 mang đến cho công chúng và các nhà báo - hội viên nhiều sự kiện nghiệp vụ có chất lượng cao như: Tọa đàm Hội ngộ Giải A Báo chí Quốc gia; Hội thảo A.I và quản trị sáng tạo nội dung trong tòa soạn; Talkshow Người làm báo trong kỷ nguyên số; Lễ phát động Giải thưởng báo chí tuyên truyền về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năm 2023; Tọa đàm Thanh niên sáng tạo, chủ động trong công cuộc chuyển đổi số hiện nay; Chung kết Cuộc thi Tiếng hát Người làm báo mở rộng năm 2023; Giải bóng đá Cúp Báo Nhà báo & Công luận lần thứ II - Chào mừng Hội Báo toàn quốc 2023; Triển lãm Những nẻo đường Xuân; Trưng bày Xuân xưa trên báo Tết… cùng các chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu, đặc sắc của Nhà hát Tuổi trẻ.

Rất nhiều trong số các hoạt động ý nghĩa trên đã được truyền hình trực tiếp trên sóng của Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, được tiếp sóng trên hàng chục đài phát thanh - truyền hình các tỉnh, thành phố, và được đưa tin, viết bài lan tỏa bởi hàng trăm cơ quan báo chí của các ban, bộ, ngành, đoàn thể.

Phát biểu tại Lễ bế mạc, nhà báo Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Trưởng Ban Tổ chức Hội Báo toàn quốc 2023 khẳng định: “Trong thời đại bùng nổ dữ liệu và chia sẻ toàn cầu trên mạng Internet hiện nay, báo chí cách mạng Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, trở ngại lớn, đặc biệt là về kinh tế báo chí, về chuyển đổi số và phương thức làm báo hiện đại. Chúng ta càng cần hơn sự đoàn kết, chung tay giữa các cơ quan báo chí, cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý nhà nước, để cùng nhau vượt qua khó khăn, hướng tới một nền Báo chí Cách mạng Việt Nam chuyên nghiệp hơn, sáng tạo hơn, và phát triển bền vững trên nền tảng văn hóa nội sinh của đất nước. Đó cũng chính là thông điệp gửi gắm của chủ đề Hội Báo toàn quốc năm nay: Báo chí Cách mạng Việt Nam “Đoàn kết - Chuyên nghiệp - Văn hóa - Sáng tạo””. Và quả thực, kỳ vọng của Ban tổ chức cũng đã phần nào lan tỏa, hiện thực hóa ở diện mạo, nội dung và nhiều hoạt động của Hội báo toàn quốc 2023.

2. Có rất nhiều những ấn tượng trong sự kiện này nhưng từ khóa “Chuyển đổi số” vẫn là điểm nổi bật tại Hội Báo toàn quốc 2023. Hàng loạt các gian trưng bày sử dụng nhiều công nghệ mới, đa phương tiện đã thu hút đông đảo khách tham quan tới giao lưu và tương tác.

Với sự đầu tư công phu và tinh tế, thông điệp được treo trang trọng tại gian trưng bày của Liên Chi hội Nhà báo TTXVN là “Nguồn tin chính thống đa phương tiện” và điều ấy cũng thể hiện trên tất cả những ấn phẩm trưng bày, thể hiện rõ nét trong cách thiết kế, hình ảnh tại đây.

Bà Nguyễn Hồng Hạnh - Phó Chủ tịch thường trực Liên Chi hội nhà báo TTXVN chia sẻ rằng, TTXVN tham gia Hội Báo toàn quốc 2023 với tâm thế mang sự mới mẻ của người làm báo thông tấn trong một năm qua, giá trị nền tảng của TTXVN là đơn vị thông tin chiến lược tin cậy của Đảng và Nhà nước. Điểm mới của gian trưng bày năm nay là đồ họa về sự phát triển của các sản phẩm thông tin thông tấn. Gian trưng bày được tọa lạc ở khu vực bắt mắt, lúc nào cũng đông nghịt công chúng đến tham quan và sôi động những hoạt động bên lề thú vị. Ngoài những hiện vật quý, những video đặc sắc, ấn phẩm nổi bật thì gian còn thu hút và có sự tương tác với công chúng, nhất là công chúng trẻ.

Theo đó, TTXVN dựng một trường quay ảo với tiêu đề “Cùng làm MC với Truyền hình thông tấn”, bất cứ công chúng nào đều có thể tương tác, trải nghiệm làm MC lên hình quay và phát trực tiếp tại gian trên 2 màn hình lớn. Cũng nổi bật không kém và ở khu vực gian trưng bày trung tâm là gian của báo Tiền Phong vừa đa dạng sắc xuân vừa đặc sắc với khát vọng chuyển đổi số.

Theo đó, những sản phẩm kỹ thuật hình ảnh kết nối internet trên màn hình, kết nối như một trường quay thật với mong muốn độc giả, những người tham quan có thể trải nghiệm kỹ năng làm báo, tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất một chương trình…

Đặc biệt dấu ấn của sự sáng tạo, đổi mới và tinh thần chuyển đổi số còn được thể hiện rõ nét qua các Hội thảo, tọa đàm như: Hội thảo A.I và quản trị sáng tạo nội dung trong tòa soạn; Tọa đàm Thanh niên sáng tạo, chủ động trong công cuộc chuyển đổi số hiện nay…

Ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhận định: “Chuyển đổi số là con đường khó khăn vô cùng. Chúng ta có thể tạo ra hàng trăm sản phẩm mới phát triển ứng dụng mới nhưng những sản phẩm đó chẳng giúp ích gì nếu chúng ta không có tư duy mới, nếu không giải quyết những vấn đền văn hoá cốt lõi, sự phối hợp, cách tương tác với độc giả và cả cách tương tác với nhau trong toà soạn thì chuyển đổi số không có tác dụng gì hết”.

Một trong những ấn tượng của Hội Báo chính là những định hướng và sự quan tâm của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà. Những vấn đề ông đặt ra không chỉ là câu chuyện của riêng ngày Hội Báo mà điều ấy còn như sự gửi gắm, kỳ vọng dành cho những người làm báo chúng ta.

Trong Lễ bế mạc, khi đánh giá về vai trò của Báo chí Cách mạng Việt Nam và Hội Báo toàn quốc 2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, chỉ còn hơn 2 năm nữa, nền Báo chí Cách mạng Việt Nam sẽ chạm dấu mốc 100 năm. Trong bối toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng; sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ; thách thức toàn cầu, chuyển động nhanh của thế giới; thực tiễn đổi mới, phát triển năng động của đất nước, Báo chí Cách mạng Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phải tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa khát vọng Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng.

Đặc biệt, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, các nền tảng trực tuyến, mạng xã hội đã tạo ra sức ép cạnh tranh rất lớn đối với các cơ quan báo chí. Thậm chí chỉ một người dùng mạng xã hội, một trang thông tin cá nhân cũng có thể nhanh chóng đăng tải tin tức, sự việc thu hút sự quan tâm của dư luận.

“Vì vậy, các cơ quan báo chí không thể đứng ngoài xu thế chuyển đổi số, hướng tới phương thức sản xuất, cung cấp thông tin đa phương tiện, đa nền tảng, đa thiết bị, đa dạng hóa thị trường và đa dạng hóa nguồn thu. Trong đó, quan trọng nhất là phải thay đổi tư duy và cách làm, trên cơ sở kết hợp giữa nội dung tốt và công nghệ hiện đại để làm chủ nền tảng số, nền tảng truyền thông xã hội.

Các cơ quan báo chí phải tập hợp thành một lực lượng thống nhất, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, đóng vai trò dòng chảy chính về thông tin, định hướng dư luận trên không gian mạng. Mỗi sản phẩm báo chí phải bảo đảm yếu tố thẩm mỹ, giáo dục, đề cao tính nhân văn, trở thành hình mẫu trong giao tiếp, ứng xử văn hóa trong cộng đồng, nhất là trên không gian mạng và môi trường số” - ông Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Có thể nói, định hướng của Phó Thủ tướng cũng chính là những nhiệm vụ thời gian tới mà Báo chí Cách mạng Việt Nam cần hướng đến. Đặc biệt với riêng Hội Nhà báo Việt Nam cần tiên phong trong bồi dưỡng và xây dựng bản lĩnh chính trị cho các nhà báo, hội viên, đồng thời tạo lập không gian văn hóa trong hoạt động báo chí, từ đó giúp “chấn chỉnh” những “lệch chuẩn” về đạo đức nghề nghiệp, nhân lên những giá trị nhân văn trong hoạt động báo chí…

Hội cần có thêm nhiều hoạt động, nhiều đóng góp vào công cuộc hiện đại hóa báo chí, trước mắt là công cuộc chuyển đổi số, làm thế nào để chuyển đổi số báo chí thực sự “thấm” và tác động tích cực tới từng cơ quan báo chí, từng người làm báo. Và những điều ấy quả thực vừa như khép lại Hội Báo toàn quốc 2023 nhưng cũng mở ra rất nhiều công việc, nhiệm vụ cho người làm báo trong công việc và nghề nghiệp thời gian tới.

Hà Vân