Chuyên gia chống lão hóa David Sinclair, giáo sư di truyền học tại Viện Blavatnik tại Trường Y Harvard và đồng giám đốc của Trung tâm Paul F. Glenn cho biết, các thí nghiệm cho thấy lão hóa là một quá trình có thể đảo ngược, có khả năng được thúc đẩy “tiến và lùi theo ý muốn”. 

Ông Sinclair, tác giả chính của một bài báo mới giới thiệu công trình mới của mình, cho biết cơ thể chúng ta giữ một "bản sao dự phòng của tuổi trẻ" có thể được kích hoạt để tái tạo các tế bào.

Các thí nghiệm kết hợp, được công bố lần đầu tiên vào thứ Năm trên tạp chí Cell, thách thức niềm tin khoa học rằng lão hóa là kết quả của các đột biến gen làm suy yếu ADN của chúng ta, khiến các mô tế bào bị hư hỏng và có thể dẫn đến suy thoái, bệnh tật và tử vong.

“Chúng tôi tin rằng đó là sự mất mát thông tin, khi tế bào mất khả năng đọc ADN ban đầu nên tế bào quên mất cách thức hoạt động, giống như cách một máy tính cũ có thể bị hỏng phần mềm. Tôi gọi nó là lý thuyết thông tin về lão hóa", ông Sinclair cho hay.

Ông Jae-Hyun Yang, một nhà nghiên cứu di truyền học tại Phòng thí nghiệm Sinclair, đồng tác giả của bài báo, cho biết ông hy vọng những phát hiện này “sẽ thay đổi cách chúng ta nhìn nhận quá trình lão hóa và cách chúng ta tiếp cận việc điều trị các bệnh liên quan đến lão hóa”.

Gen biểu sinh kiểm soát lão hóa

Mặc dù ADN có thể được xem là phần cứng của cơ thể, nhưng bộ gen biểu sinh là phần mềm. Theo Viện nghiên cứu bộ gen người quốc gia, các gen biểu sinh là các protein và hóa chất nằm trên mỗi gen, chờ đợi để ra lệnh cho gen đó “phải làm gì, làm ở đâu và làm điều đó khi nào”.

Quá trình đó có thể được kích hoạt bởi ô nhiễm, độc tố môi trường và các hành vi của con người như hút thuốc, ăn chế độ ăn gây viêm nhiễm hoặc thiếu ngủ kinh niên. Và cũng giống như máy tính, quá trình phát triển tế bào sẽ bị ảnh hưởng khi có nhiều ADN bị hư hại, ông Sinclair nói.

“Các protein kiểm soát các gen sẽ bị phân tâm khi phải sửa chữa ADN", ông giải thích, “Sau đó, chúng không tìm được đường trở lại nơi bắt đầu".

"Phát hiện đáng kinh ngạc là có một bản sao dự phòng của phần mềm bên trong cơ thể chúng ta mà chúng ta có thể sử dụng để thiết lập lại. Chúng tôi đang chỉ ra lý do tại sao phần mềm có thể bị hỏng và cách chúng tôi có thể khởi động lại hệ thống để khôi phục khả năng đọc bộ gen của tế bào một cách chính xác, như thể khi chúng ta còn trẻ", ông giải thích.

Ông Sinclair nói, không quan trọng cơ thể 50 hay 75 tuổi, khỏe mạnh hay bệnh tật. Một khi quá trình đó đã được kích hoạt, “cơ thể sau đó sẽ nhớ cách tái sinh và sẽ trẻ lại, ngay cả khi bạn đã già và mắc bệnh". 

Nhưng ông cũng cho biết rằng nhóm nghiên cứu chưa phát hiện ra phần mềm này là gì nhưng họ chắc chắn sẽ có thể kích hoạt được.

Quá trình "trẻ lại"

Nghiên cứu này bắt đầu khi ông Sinclair còn là một sinh viên mới tốt nghiệp, thuộc nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghệ Massachusetts và đã khám phá ra sự tồn tại của các gen kiểm soát quá trình lão hóa trong men. Ông phỏng đoán rằng gen đó tồn tại trong tất cả các sinh vật, vì vậy phải có cách để làm điều tương tự ở người.

Để kiểm tra lý thuyết này, ông bắt đầu cố gắng tăng tốc độ lão hóa ở chuột mà không gây đột biến hoặc ung thư. Với sự giúp đỡ của các nhà khoa học khác, ông Sinclair và nhóm Harvard của ông đã có thể làm chậm lại quá trình lão hóa các mô trong não, mắt, cơ, da và thận của chuột.

Nhà di truyền học Yuancheng Lu của Phòng thí nghiệm Sinclair đã tạo ra một hỗn hợp gồm ba trong số bốn “yếu tố Yamanaka”, các tế bào da trưởng thành của con người đã được lập trình lại để hoạt động giống như các tế bào gốc phôi hoặc đa năng, có khả năng phát triển thành bất kỳ tế bào nào trong cơ thể.

Hỗn hợp này được tiêm vào các tế bào hạch võng mạc bị tổn thương ở phía sau mắt của những con chuột mù và được kích hoạt bằng cách cho chuột ăn kháng sinh.

“Thuốc kháng sinh chỉ là một công cụ. Nó thực sự có thể là bất kỳ hóa chất nào, chỉ là một cách để đảm bảo ba gen được kích hoạt”, ông Sinclair nói. “Thông thường chúng chỉ xuất hiện ở những phôi thai còn rất trẻ, đang phát triển và sau đó chúng sẽ tắt khi chúng ta già đi".

Những con chuột lấy lại được hầu hết thị lực của chúng. Tiếp theo, nhóm nghiên cứu xử lý các tế bào não, cơ và thận, đồng thời khôi phục chúng về mức độ trẻ hơn, theo nghiên cứu.

Ông cho hay: "Một trong những bước đột phá của chúng tôi là nhận ra rằng nếu bạn sử dụng bộ ba tế bào gốc đa năng đặc biệt này, những con chuột sẽ không quay về lúc mới sinh, điều có thể gây nên nhiều biến chứng. Thay vào đó, các tế bào quay trở lại từ 50% đến 75% so với tuổi ban đầu, và chúng dừng lại ở đó. Chúng tôi vẫn chưa hiểu cách các tế bào làm điều đó".

Quốc Thiên (theo CNN)