Theo dõi báo trên:
Lễ cúng xin Yang (Giàng, trời, thần linh) ban cho tất cả người dân trong cộng đồng sức khỏe
Cách thành phố Pleiku hơn 120km, làng Mơhra còn lưu giữ nhiều bản sắc văn hoá độc đáo đặc trưng của người Ba Na. Nơi đây thuộc địa giới hành chính xã Kông Lơng Khơng (huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), vào buổi chiều mùa đông già làng Hmunh (70 tuổi) đang chăn bò ở triền núi sau nhà.
Lễ cúng xin Yang của người Tây Nguyên.
Bước đi của ông tập tễnh khổ sở vì đầu gối bên phải trúng đạn quân Mỹ xuyên từ trước ra sau trong một trận chiến năm 1970. Thời chiến, ông dũng mãnh, quả cảm, thời bình là người uy tín, chăm chỉ. Bởi thế mà trong làng Mơhra ai cũng thương và cảm phục ông.
Ông thích được người khác gọi mình là “lính cụ Hồ” Hmunh. Ông luôn làm theo những điều Bác Hồ dạy, chính vì thế mà người dân làng Mơhra giao cho ông chức vụ quan trọng là người đứng ra xin Yang cho làng Mơhra sức khoẻ, mùa màng bội thu.
“Mình không làm điều xấu, không nói dối nên người dân cho mình được làm lễ cúng xin Yang cho sức khoẻ, lúa gạo. Lễ cúng là điểm tựa tinh thần, để người dân yên tâm trong những việc bất thường chưa giải thích được. Mình là người lính cụ Hồ, cháu bác Núp (Anh hùng Núp - PV) nên không mê tín dị đoan, không cúng để chữa bệnh, người dân làng Mơhra hay nơi khác bị đau ốm mình nói phải đến bệnh viện”- già làng Hmunh nói.
Tiếp lời, già làng Hmunh nói lễ cúng xin Yang cho người dân sức khoẻ rất quan trọng đối với người Ba Na. Lễ cúng vào đầu tháng 1 âm lịch, có mặt tất cả mọi người trong làng. Bởi vậy, nếu ngày mai cúng thì buổi chiều phải thông báo để bà con chuẩn bị.
Lễ vật cúng rất đơn giản do tất cả người dân góp tiền mua, gồm 1 con heo cái được nấu thành 3 món, 1 con gà mái, 1 quả trứng gà. Sau đó nấu cơm vào 3 nồi Gọ bảy (nồi đồng) có kích thước khác nhau.
Gọ bảy nhỏ được nấu đầu tiên phải là gạo mới, nồi phải rửa thật sạch, cơm này sẽ cho những người lớn tuổi trong làng ăn, 2 nồi còn lại sẽ nấu cơm cho cả làng ăn. Nếu các cụ già, thầy cúng ăn dư phải chia lại cho con cháu, không được mang về hay vứt bỏ. Thủ tục hoàn tất thì trải một cái chiếu mới mua để thầy cúng làm lễ vào 13h00 chiều.
“Mình làm lễ trong nhà rông. Ngồi xuống mình chắp tay xin Yang cho dân làng khoẻ mạng, làm ăn phát đạt, đi đường gặp điều may mắn, có người tốt bụng giúp đỡ” – già làng Hmunh nói và khuyến cáo khi làm lễ xong mọi người ăn uống phải nói chuyện lịch sự, không được ca hát nhảy múa.
Lễ hội của người Ba Na tại Tây Nguyên.
Lễ cúng kuai (xin mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu)
Sau khi xin sức khoẻ cho dân làng khoảng vài ngày, già làng Hmunh sẽ chọn một ngày trời nắng đẹp để thực hiện lễ kuai – xin mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu.
Lễ cúng có 1 con heo, 1 con gà, rượu. Đặc biệt lễ cúng này không thể thiếu 1 cây le được chặt trong rừng. Tiêu chuẩn cây le phải cứng, cong đều, không được quá già. Già làng Hmunh sẽ tự tay vót cây le, tuy nhiên sẽ giữ lại 3 đốt có nhánh dài. Ngọn cây le được cột 3 chiếc vòng tròn làm bằng tre, tiếp theo cột sợi dây rừng dài chừng 1m, cuối sợi dây này cũng được 3 chiếc vòng bằng tre.
Trước khi tiến hành cúng già làng Hmunh sẽ đốt nhựa cây Gul có mùi rất thơm để “gọi” Yang về. “Loại nhựa này rất khó tìm, phải đi rừng nhiều ngày may mắn mới thấy” – già làng Hmunh kể.
Thủ tục hoàn tất, đầu tiên già làng Hmunh sẽ xoay ngọn cây le chỉ hướng cong về hướng mặt trời mọc. Dưới cây le, già làng Hmunh xin cho trời mưa thuận gió hoà, không có bão, đừng cho nắng nhiều. Già làng Hmunh đặt hai lòng bàn tay khép vào nhau vừa đưa lên hạ xuống vừa xin: “Hôm nay làng tôi có 1 con heo, 1 con gà, 1 ghè rượu cho Yang. Yang hãy giúp dân làng trồng cây lúa xuống có nhiều hạt, khoai sắn củ to. Xin Yang cho mùa màng bội thu. Chúng tôi sẽ sống đoàn kết, hoà thuận, không lừa ai”.
Tiếp đó, già làng Hmunh xoay ngọn cây le về hướng Nam, xin cho dân làng làm ăn may mắn; quay về hướng Bắc xin cái bông làm khố, nhuộm vải đẹp; quay về hướng Tây xin nước để cây không chết khô, người dân làm ăn trong thời tiết mát mẻ.
“Lễ cúng năm mới của người Ba Na là một nét đẹp của văn hóa truyền thống Ba Na. Trên thực tế, nó là dịp để mọi người trong cộng đồng gặp gỡ, trò chuyện, chung vui đồng thời nhìn lại 1 năm đã qua, cam kết cùng nhau (có sự chứng kiến của thần linh - theo quan niệm của đồng bào) để sống tốt, sống có ích trong năm mới. Đó là điều đáng quý, nên gìn giữ”, Nhà nghiên cứu văn hoá Tây Nguyên - Nguyễn Quang Tuệ cho hay.
Thích
(CLO) Trong 6 ngày nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ, lực lượng CSGT toàn quốc đã kiểm tra, phát hiện và xử lý gần 38.000 trường hợp vi phạm giao thông.
(CLO) Ngày 30/1, Đoàn công tác Bộ Quốc phòng do Trung tướng Đỗ Xuân Tụng, Phó chủ nhiệm Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam làm trưởng đoàn tiến hành kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu và tổ chức Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 tại Tiểu đoàn 62 (Trung đoàn 236, Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không - Không quân).
(CLO) Ngày 30/1, Công an tỉnh Tây Ninh cho biết, vừa triệt phá sòng bạc quy mô lớn dưới hình thức đá gà và lắc tài xỉu do Trần Quốc Tiên (ngụ xã Thanh Phước, huyện Gò Dầu) cầm đầu, tạm giữ 72 đối tượng và thu giữ gần 500 triệu đồng, 1 ô tô con, 140 xe máy và 25 con gà cùng nhiều tài liệu liên quan.
(CLO) Ngày 30/1 (tức mùng 2 Tết Nguyên đán), trao đổi với báo chí, một lãnh đạo thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh cho biết trên địa bàn xảy ra vụ án mạng khiến 2 mẹ con tử vong.
(CLO) Ngày 30/1, thông tin từ Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Bắc Ninh đã ra Quyết định khởi tố vụ án, tạm giữ hình sự 6 đối tượng về hành vi trộm cắp tài sản.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn, ngày 31/1 (mùng 3 Tết Nguyên đán 2025), nhiệt độ Bắc Bộ tăng nhẹ, có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù; riêng đồng bằng và ven biển Bắc Bộ đêm và sáng sớm khả năng có mưa phùn. Khu vực Trung Bộ có mưa vài nơi, trưa chiều trời nắng. Khu vực Nam Bộ, ngoài TP.HCM, một số địa phương được cảnh báo ngập úng nhiều nơi do triều cường gồm Vĩnh Long, Cần Thơ, Bạc Liêu,.. Thời điểm ngập là sáng sớm và chiều tối.
(CLO) Chiều 30/1, Cục Cảnh sát giao thông cho biết, Đội Cảnh sát giao thông đường bộ cao tốc số 2 (Phòng 6, Cục Cảnh sát giao thông), vừa lập biên bản xử lý tài xế ôtô đi ngược chiều trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.
(CLO) Chiều 30/1 (tức mùng 2 Tết Nguyên đán Ất Tỵ), Công an TP Hải Phòng thông tin về vụ cháy tại nhà hàng trên phố Trần Hưng Đạo (quận Hồng Bàng).
(CLO) Trong làng túc cầu thế giới, những cầu thủ như Cristiano Ronaldo, David Beckham, Neymar, Wayne Rooney và Lionel Messi là những ngôi sao bóng đá sở hữu máy bay riêng đắt nhất thế giới ở thời điểm hiện tại.
(CLO) Chiều nay (30/1), một ô tô bất ngờ mất lái lao xuống sông ở Nam Định, khiến 7 người tử vong.
(CLO) Mùng 2 Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 (ngày 30/1), Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) TP HCM phải tăng cường hàng chục tuyến để phục vụ nhu cầu đi lại của hành khách.
(CLO) Đánh giá của Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) - Công an TP.Hà Nội, qua hơn một tháng thực hiện Kế hoạch cao điểm bảo đảm trật tự an toàn giao thông Tết dương lịch, Tết Nguyên đán Ất Tỵ và Lễ hội Xuân 2025, tình hình giao thông Thủ đô đã có những chuyển biến tích cực.
(CLO) Trung Quốc có thể đã đạt đỉnh nhu cầu dầu mỏ sớm hơn dự kiến, nhờ sự phát triển mạnh mẽ của năng lượng mặt trời và điện gió, báo hiệu xu hướng chuyển đổi năng lượng toàn cầu.
(CLO) Tesla Shanghai và BMW vừa đệ đơn kiện Ủy ban châu Âu sau khi EU áp thuế lên xe điện Trung Quốc, với mức cao nhất lên tới 35,3%.
(CLO) Trong 5 ngày qua, tổng số phẫu thuật là 14.206 ca, trong đó phẫu thuật cấp cứu do tai nạn là 2.410 ca và tính đến sáng mùng 2 Tết, các cơ sở y tế đã mổ đẻ, đỡ đẻ cho 11.678 trẻ.
(CLO) Mới đây, Viện Nghiên cứu Kinh doanh Hàn Quốc vừa công bố bảng xếp hạng danh tiếng của các diễn viên Hàn Quốc trong tháng 1/2025. Theo đó, Lee Joon Hyuk được bầu chọn là diễn viên được yêu thích nhất đầu năm 2025.
(CLO) Theo quan niệm dân gian, Lễ hoá vàng hay còn gọi là lễ tạ đầu năm mới nhằm tạ ơn thần linh, tổ tiên và tiễn các vị sau mấy ngày Tết. Vậy, chúng ta nên cúng hoá vàng vào ngày nào là hợp lý nhất?
(CLO) Chương trình “Vui Xuân Ất Tỵ: Sắc thái văn hoá Mường, Hoà Bình” mang đến cho công chúng một không gian Tết kết hợp giữa những hoạt động trải nghiệm cùng các chủ thể văn hóa và khám phá di sản qua công nghệ.
(NB&CL) Tranh Tết là một phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền thuở xưa. Như một mạch nguồn âm ỉ chảy, cùng với đời sống người dân ngày một sung túc, giờ đây những bức tranh dân gian ngày Tết đang trở lại mạnh mẽ trong không gian sống của người Việt.
(CLO) Làng cổ tích Kon Kơ Tu nằm nép mình bên bờ sông Đăk Bla hiền hòa và thơ mộng thuộc xã Đăk Rơ Wa, TP Kon Tum (Kon Tum). Tận dụng lợi thế này, người Ba Na ở làng đã mở homestay, tổ chức đánh cồng chiêng, dệt thổ cẩm, dựng nhà sàn…hút du khách đến tham quan.
(NB&CL) Tết đến, Xuân về là dịp để mọi người tạm gác lại công việc, bao bộn bề lo toan trong cuộc sống, để những người con xa quê có cơ hội về đoàn tụ, sum họp, quây quần bên gia đình, người thân của mình và cùng nhau đón chào những điều may mắn của năm mới. Đó cũng chính là truyền thống hết sức ý nghĩa, là nét đẹp văn hóa mãi lưu truyền của dân tộc Việt Nam.
(CLO) Đầu năm 2025, ngoài việc đi chúc Tết thăm hỏi người thân trong gia đình, chúng ta có thể đi đến một số địa điểm du xuân đầu năm mới dưới đây để đón năng lượng mới, luồng sinh khí mới, cầu bình an và thịnh vượng.
(CLO) Các cấp ủy đảng, chính quyền tỉnh Hưng Yên xác định: Văn hoá là mục tiêu, động lực và nguồn lực nội sinh phát triển nhanh và bền vững với tinh thần “Văn hoá còn, thì dân tộc còn”.
(CLO) Ánh lửa lò nung rực rỡ soi sáng những khuôn mặt hằn sâu nếp nhăn của thời gian. Ở đó, hai bàn tay khéo léo đang tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn của đất và lửa...
(NB&CL) Sáo ôi - từ một nhạc cụ mộc mạc, đơn sơ của người Mường đã không ngừng phát triển để bắt kịp nền âm nhạc hiện đại, góp phần làm phong phú, đa dạng thêm cho âm nhạc truyền thống Việt Nam. Trong những không gian truyền thống, tiếng sáo ôi đâu đó vẫn cất lên như tiếng lòng của người dân bản Mường…
