Ngày 28/2, tại lễ hội đền Tiên La (xã Đức Giang, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang) đã diễn ra lễ công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ VHTT&DL đưa lễ hội đền Tiên La vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội đền Tiên La còn gọi là Lễ hội đền thờ Đức vua Trần Minh Tông được tổ chức vào ngày mùng 1 tháng Hai âm lịch hàng năm.

Truyền thuyết trong làng Tiên La lưu truyền rằng, Thái Thượng Hoàng Trần Anh Tông nhường ngôi cho Thái tử Trần Minh Tông để tới cửa Phật là chùa Vĩnh Nghiêm (nay thuộc xã Trí Yên, huyện Yên Dũng) - chốn Tổ thiền phái Trúc Lâm tu hành.

Vua Trần Minh Tông khi ấy thường xuyên đến thăm vua cha và đi qua bến đò Lá (thuộc thôn Tiên La ngày nay). Yêu mến mảnh đất này, Đức vua đã sai quân đắp đê chống lụt, cấp ruộng cho người lái đò để người dân không phải trả tiền đò mỗi khi qua lại. Sau khi vua Trần Minh Tông mất, nhân dân đã lập đền thờ bên bến đò xưa và tổ chức lễ hội tưởng nhớ ông.

Do chiến tranh và những yếu tố lịch sử, đến những năm 1990, lễ hội đền Tiên La mới được khôi phục, tổ chức hằng năm. Lễ hội bao gồm những lễ thức cổ truyền như: Giã bánh dày dâng Vua, nghi thức rước nước, dâng hương, dâng lễ vật của các dòng họ.

Phần hội có các trò chơi dân gian đậm bản sắc dân tộc: Bắt vịt trên cạn, cờ người, vật truyền thống, đánh đu, đập niêu đất, kéo co...

Cùng với giá trị tín ngưỡng, đền thờ đức vua Trần Minh Tông được xây dựng từ thế kỷ XIV là công trình kiến trúc độc đáo, còn lưu giữ nhiều tài liệu, hiện vật có giá trị.

Trong đó có thể kể đến: Tượng đức vua được tạo tác từ thời Lê, hệ thống bia đá, sắc phong cổ thời Nguyễn, bình hương đá… Năm 2001, đến thờ được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

Theo cơ quan quản lý văn hóa, Lễ hội đền Tiên La có tính đại diện, thể hiện bản sắc của cộng đồng, địa phương, phản ánh sự đa dạng văn hóa, sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ, có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài. Lễ hội phản ánh nét văn hóa tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp, góp phần gắn kết cộng đồng làng xã, chung niềm tin, cầu cúng thần linh với ước vọng sức khỏe, hạnh phúc và bình an.

T.Toàn