Lệnh cấm tái xuất khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga từ Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức có hiệu lực. Quy định này nhằm ngăn chặn hoạt động trung chuyển LNG tại các cảng EU để đưa đến các thị trường thứ ba.

Trên bề mặt, đây được xem là một động thái cắt giảm nguồn thu năng lượng của Moscow. Tuy nhiên, tác động thực tế đến Nga vẫn còn là một dấu hỏi.

Lệnh cấm này, được thông qua từ tháng 6/2024, chỉ nhắm vào các lô hàng LNG của Nga quá cảnh qua các cảng EU trước khi đến châu Á và những khu vực khác. Trên thực tế, lượng LNG bị ảnh hưởng khá khiêm tốn, chỉ khoảng 2,7 triệu tấn trong năm ngoái, tương đương chưa đến 10% tổng kim ngạch xuất khẩu LNG của Nga (34,7 triệu tấn).

Theo các chuyên gia khí đốt, phần lớn số LNG này có thể được điều hướng đến chính các khách hàng châu Âu - những bên vẫn âm thầm gia tăng nhập khẩu từ Nga dù liên tục tuyên bố sẽ cắt giảm.

Thực tế, lượng khí đốt tự nhiên mà EU nhập từ Nga đã tăng 18% trong năm 2024, theo dữ liệu từ Ember được Reuters trích dẫn. Riêng trong tháng 2/2025, mức nhập khẩu trung bình đạt 74,3 triệu mét khối mỗi ngày, tăng 11% so với tháng trước. Mặc dù EU đặt mục tiêu loại bỏ khí đốt Nga vào năm 2027, con số này cho thấy sự phụ thuộc vẫn còn rất lớn.

Bài toán thực sự nằm ở vấn đề hậu cần. Do băng tuyết dày đặc từ tháng 11 đến tháng 6, các tàu phá băng chở LNG từ dự án Yamal của Novatek không thể tiếp cận các cảng Bắc Cực.

Thay vào đó, các tàu phải dỡ hàng tại các cảng châu Âu như Zeebrugge (Bỉ) hay Montoir (Pháp) để tái xuất. Theo số liệu từ ICIS, năm 2024 đã có khoảng 47 chuyến hàng như vậy, chủ yếu theo hợp đồng dài hạn với các tập đoàn như Shell, TotalEnergies và Gunvor.

Lệnh cấm mới buộc Moscow phải tìm phương án thay thế, có thể là các cảng ở Murmansk, Kaliningrad hoặc thậm chí tại Địa Trung Hải. Điều này không thể bóp nghẹt hoàn toàn hoạt động xuất khẩu LNG của Nga, nhưng sẽ làm tăng chi phí và gây ra nhiều trở ngại cho Novatek cùng các đối tác - một kiểu "bị trói tay" bởi hàng loạt rào cản hậu cần.

EU có một chiến thắng mang tính biểu tượng, Nga mất đi một kênh trung chuyển thuận lợi, nhưng dòng khí đốt vẫn sẽ tiếp tục chảy.

Dũng Phan (Theo Oil Price)