Công nghệ đã thay đổi ngành giải trí....

Virus Corona xuất hiện và tác động đến toàn bộ đời sống ở Mỹ, hàng triệu sinh viên đại học đã chuyển từ ngồi trong giảng đường sang các buổi hội học trực tuyến trên chiếc bàn ăn tại nhà. Liệu học sinh, sinh viên có đang băn khoăn khoản tiền học họ đóng là quá cao cho những gì đang nhận được - học từ xa?

Tạp chí Phố Wall đã hỏi câu hỏi đó vào tháng 4 và một sinh viên đã trả lời thế này: "Bạn sẽ trả 75.000 USD cho hàng ghế đầu trong buổi hòa nhạc của Beyoncé và thay vào đó là hài lòng với một buổi livestream?". Một sinh viên khác thì so sánh giáo dục đại học với gói truyền hình cáp cao cấp, một gói đắt tiền với nhiều lựa chọn hơn nhu cầu phổ thông của mọi người. "Hãy cho tôi gói cơ bản ", anh ấy nói.

Là cha mẹ của một đứa trẻ đang học đại học, Michael D. Smith đồng cảm với những mối quan tâm này. Nhưng là một Giáo sư công nghệ thông tin và tiếp thị tại Đại học Carnegie Mellon, ông cảm thấy thấy điều này thật đáng sợ.

Tại sao đáng sợ? Bởi vì Michael D. Smith nghiên cứu cách các công nghệ mới gây ra sự thay đổi trong các ngành công nghiệp và ông sợ rằng những thay đổi trong  giáo dục đại học sẽ trông giống như những thay đổi đau đớn mà chúng ta đã thấy trong ngành bán lẻ, du lịch, tin tức và giải trí.

Ví dụ về ngành công nghiệp giải trí, trong suốt thế kỷ 20, ngành này vẫn ổn định, bất chấp những đổi mới công nghệ thường xuyên thay đổi cách thức phim ảnh, truyền hình, âm nhạc và sách được tạo ra, phân phối và tiêu thụ. Tuy nhiên, sự ổn định đó đã tạo ra sự tự tin thái quá, giá quá cao và sự phụ thuộc quá mức vào các mô hình kinh doanh phù hợp với một thế giới vật lý.

Rắc rối đã đến vào đầu thế kỷ 21, khi các công ty mới nổi được hỗ trợ bởi các công nghệ kỹ thuật số mới bắt đầu mang lại thách thức. Giới điều hành ngành giải trí theo phản xạ bác bỏ đó là các mối đe dọa.

Netflix "chỉ là một kênh, không phải là một kẻ thay thế". Amazon Studios "không nằm trong suy nghĩ của họ". YouTube ư? Không một nghệ sĩ nào từng sử dụng nền tảng DIY (do it yourself) này để bắt đầu sự nghiệp.

Năm 1997, sau khi một giám đốc âm nhạc nghe các bài hát được nén ở định dạng MP3, anh ta không tin bấtg mọi người sẽ từ bỏ chất lượng âm thanh của đĩa CD vì tính di động của MP3. "Không có ai sẽ nghe thứ vứt đi này", anh ấy nhấn mạnh.

Năm 2013, CEO của Fox đã bày tỏ sự hoài nghi tương tự về tác động của thay đổi công nghệ đối với hoạt động kinh doanh của mình. "Người dân sẽ từ bỏ thức ăn và một mái nhà trên đầu của họ", ông nói với các nhà đầu tư,"trước khi họ từ bỏ TV".

Và nay, kết quả ra sao thì chúng ta đều đã thấy rồi: Từ năm 1999 đến năm 2009, ngành công nghiệp âm nhạc đã mất 50% doanh thu. Từ năm 2014 đến 2019, khoảng 16 triệu hộ gia đình Mỹ đã hủy đăng ký truyền hình cáp.

Động lực tương tự đang diễn ra đối với giáo dục đại học ngày nay.

Sự ổn định đó một lần nữa đã tạo ra sự tự tin thái quá, giá quá cao và sự phụ thuộc quá mức vào các mô hình kinh doanh phù hợp với một thế giới vật chất. Giống như những người điều hành giải trí, nhiều người trong ngành giáo dục đại học loại bỏ các mối đe dọa mà công nghệ kỹ thuật số tạo ra cho cách chúng ta làm việc.

Các nền tảng học tập và chứng chỉ trực tuyến như Khan Academy, Kaggle và edX bị chê là sự thay thế nghèo nàn cho các chương trình học thông thường. Những người làm giáo dục không nhận ra rằng học sinh của họ muốn học theo phương pháp DIY thay vì trả tiền cho họ để có được đặc quyền học tập trong các hội trường.

Họ nghĩ rằng những nhà tuyển dụng sẽ tôn trọng sinh viên hơn nếu ra trường với tấm bằng do họ cấp. Nhưng những người đứng đầu ngành giáo dục sẽ phải bắt đầu suy nghĩ khác đi.

.... sẽ thay đổi cả ngành giáo dục

Công nghệ thông tin biến đổi các ngành công nghiệp bằng cách làm cho nguồn tài nguyên khan hiếm trở nên dồi dào, buộc mọi người phải suy nghĩ lại về giá trị của các sản phẩm đã được thiết lập.

Trong ngành công nghiệp giải trí, các hãng phim lớn, nhà xuất bản và nhãn hiệu âm nhạc duy trì sức mạnh của họ bằng cách kiểm soát thiết bị khan hiếm và không gian phòng thu cần thiết để tạo nội dung, các kênh khan hiếm cần thiết để phân phối nội dung và bằng cách sử dụng luật bản quyền để tạo ra sự khan hiếm nhân tạo trong cách người tiêu dùng đạt được quyền truy cập vào nội dung.

Sau đó, một thế hệ công nghệ kỹ thuật số mới làm cho những tài nguyên đó trở nên dồi dào, khiến người tiêu dùng bắt đầu đặt ra những câu hỏi. Tại sao phải trả tiền mua CD trong khi các bản tải xuống từ iTunes có thể được sao chép với chi phí bằng không? Tại sao phải giữ truyền hình cáp khi rất nhiều phim và chương trình TV có sẵn ở các định dạng kỹ thuật số ít tốn kém và thuận tiện hơn mà chỉ cần Internet?

Một tình huống tương tự trong giáo dục đại học, nơi các chuyên , giảng viên và bằng cấp đại học đã khan hiếm trong nửa thiên niên kỷ qua. Khi các khóa học trực tuyến mở ồ ạt xuất hiện lần đầu tiên, làm cho các lớp miễn phí có sẵn cho bất kỳ ai có quyền truy cập internet, các trường đại học theo phản xạ đã bỏ mối đe dọa này.

Vào thời điểm đó, các khóa học đó là nghiệp dư, chất lượng thấp và thua xa các chương trình cấp bằng của các trường đại học. Nhưng trong 10 năm qua, công nghệ đã được cải thiện rất nhiều. Và trong học kỳ vừa qua, đại dịch Covid-19 đã chuyển đổi việc học từ xa từ một sản phẩm kỳ quặc mà ít "trường học ưu tú thực hiện nghiêm túc" thành "một phần trung tâm của các chương trình cấp bằng" của các trường.

Những lập luận về sự vượt trội vốn có sẽ ít thuyết phục hơn khi các trường đã chuyển tải cùng một lượng kiến thức nhưng lại tính học phí như cũ cho nền tảng giáo dục được cung cấp từ xa.

Giáo sư Michael D. Smith cho rằng không cần phải thuyết phục về giá trị của cuộc sống trong trường và giáo dục trong lớp. Ông nhận ra rằng các nền tảng trực tuyến có thể thay thế hoàn hảo những gì các trường đang cung cấp. Không những vậy, nó có thể hoàn thành các phần chính của nhiệm vụ giáo dục cốt lõi và tiếp cận nhiều sinh viên hơn, ở mọi lứa tuổi và mọi nền kinh tế, với chi phí thấp hơn nhiều.

Những dịch vụ trực tuyến sẽ ngày càng trở nên tốt hơn nhờ lượng người dùng đông đảo trên toàn cầu, từ đó có thể thay thế được mô hình giáo dục đại học đang thịnh hành.

Thật vậy, việc thay thế này đã và đang xảy ra. Các nhà tuyển dụng như Google, Apple, IBM và Ernst & Young đã ngừng yêu cầu bằng đại học truyền thống, ngay cả đối với một số vị trí có tay nghề cao nhất của họ.

Không thể tránh khỏi, khi các nhà tuyển dụng chỉ yêu cầu các chứng chỉ dựa trên kỹ năng mới, nhiều sinh viên có thể đặt câu hỏi về giá trị của bằng cấp bốn năm truyền thống. Ngay cả một số giảng viên đại học giỏi nhất cũng đang đưa tài năng của họ lên các nền tảng trực tuyến mới, và phát triển bản sắc thương hiệu của riêng họ, khác biệt và độc lập với tổ chức nơi họ đang công tác.

Những thay đổi này đang phá vỡ vòng lặp mà chúng ta thường thấy. Sinh viên phải trả tiền để học tại các trường đại học tốt nhất nơi họ có thể nhận được hướng dẫn từ các giảng viên giỏi nhất và lời mời làm việc từ các nhà tuyển dụng tốt nhất.

Các nhà tuyển dụng bị thu hút vào các trường đại học nơi họ có thể tuyển dụng những sinh viên giỏi nhất, với kiến thức cập nhật nhất, được cung cấp bởi các học giả giỏi nhất. Nhưng Giáo sư Michael D. Smith cho biết ông đang chứng kiến công nghệ đồng thời phá vỡ từng phần của vòng lặp đó.

Quá trình chuyển đổi này có thể xuất hiện đầu tiên trong các chương trình cấp bằng kỹ - nơi sinh viên dễ dàng nhận được chứng nhận các kỹ năng trực tuyến của họ, thứ có nhu cầu cao từ các nhà tuyển dụng, và có các khóa học phong phú từ các giáo sư tại các trường đại học hàng đầu.

Cuối cùng, ảnh hưởng của nó sẽ được cảm nhận ở mọi cấp độ trong học viện, và trên hầu hết các chương trình cấp bằng.

"Là những nhà giáo dục, chúng ta phải liên tục đặt câu hỏi rằng chúng ta phục vụ sinh viên tốt như thế nào. Ngành công nghiệp của chúng ta đã ổn định quá lâu. Như chúng ta đã thấy trong các ngành công nghiệp khác, công nghệ sẽ thay đổi cách chúng ta làm việc và điều đó sẽ ảnh hưởng đến quá trình đó.", Giáo sư Michael D. Smith nói.

Mặc dù những thay đổi này đáng sợ đến mức nào, ông cũng đã bị thuyết phục rằng cuối cùng đó là một lực lượng đem lại những thay đổi tốt đẹp cho mọi người.

"Nhiệm vụ cốt lõi của giáo dục đại học là gì? Đó là câu hỏi mà chúng ta cần phải hỏi ngay bây giờ. Theo quan điểm của tôi, câu trả lời rất đơn giản: Là những nhà giáo dục, chúng ta cố gắng tạo cơ hội cho càng nhiều sinh viên khám phá và phát triển tài năng của họ, và sử dụng những tài năng đó để tạo nên sự khác biệt trên thế giới càng tốt".

Điều gì sẽ xảy ra nếu các công nghệ mới có thể cho phép các nhà làm giáo dục hiểu được các nền tảng, mục tiêu và phong cách học tập khác nhau của học sinh và cung cấp tài liệu giáo dục tùy chỉnh theo nhu cầu riêng của họ?

Điều gì sẽ xảy ra nếu các trường đại học có thể cung cấp giáo dục cho học sinh thông qua các nền tảng theo yêu cầu cho phép họ học mọi lúc, mọi nơi và bất cứ điều gì họ muốn, thay vì yêu cầu họ tuân thủ lịch trình của mô hình giáo dục ngày hôm nay?

Điều gì sẽ xảy ra nếu tính kinh tế của quy mô có sẵn từ phân phối kỹ thuật số cho phép các trường hạ giá triệt để các tài nguyên giáo dục, tạo cơ hội cho người học mà trước đây các trường đã loại trừ vì họ không có năng lực tài chính theo họ?

Các trường có thể khám phá ra, như ngành công nghiệp giải trí, có rất nhiều cá nhân tài năng với những đóng góp quý giá cho nhân loại. Giáo sư Michael D. Smith tin rằng các trường sẽ phải thay đổi, nhưng điều đó không có nghĩa là trường sẽ biến mất.

Thật vậy, những thay đổi này có thể cho phép các trường đại học đưa ra các chương trình cấp bằng chuyên nghiệp và rộng khắp hơn trước. Chẳng mấy chốc, các trường đại học sẽ phải trải qua sự suy giảm tương tự như các rạp chiếu sau sự ra đời của phim ảnh và truyền hình. Nhà hát Broadway vẫn tồn tại, nhưng giờ đây chúng được coi là những hình thức giải trí độc quyền và đắt tiền.

Nhưng hãy nhớ rằng, công nghệ mới thay đổi cách thức giải trí được cung cấp không có nghĩa là nó cản trở sứ mệnh cơ bản của ngành. Thay vì phá hủy TV, phim và sách, các công nghệ mới đã tạo ra sự bùng nổ về sáng tạo, mang đến sự tiện lợi, 'cá nhân hóa' và tính tương tác của các thư viện Kindle, khuyến nghị của Netflix và danh sách phát Spotify.

"Cho dù chúng ta có thích hay không, những thay đổi lớn đang đến với giáo dục đại học. Thay vì gạt bỏ chúng hoặc phủ nhận rằng chúng đang diễn ra, hãy ôm lấy chúng và xem chúng có thể đưa chúng ta đến đâu. Nếu chúng ta làm đúng, chúng ta thậm chí có thể mở ra một kỷ nguyên vàng mới của giáo dục".