Hàng loạt các “gã khổng lồ” trong ngành ngân hàng như Credit Suisse, Deutsche Bank, Goldman Sachs và HSBC đã báo cáo các khoản lỗ tại các đơn vị có trụ sở tại Trung Quốc vào năm 2022. Thậm chí, lợi nhuận của Morgan Stanley giảm đáng kể, trích dẫn số liệu do các bên cho vay và Financial Times.

Trong số 7 “ông lớn” ở Phố Wall và châu Âu có các đơn vị ngân hàng đầu tư ở Trung Quốc đại lục, JPMorgan và UBS là những ngân hàng duy nhất ghi nhận biên lợi nhuận tăng. Chi nhánh của HSBC thua lỗ nhưng ít hơn những năm trước.

Các ngân hàng phương Tây đã dành nhiều năm đầu tư vào các hoạt động nhỏ và thường xuyên thua lỗ ở Trung Quốc với hy vọng rằng một chỗ đứng trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cuối cùng sẽ mang lại lợi nhuận. Nhưng khi quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh xấu đi, các số liệu cho thấy những vụ đặt cược đó càng gian nan.

Hiệu suất mờ nhạt đánh dấu sự đảo ngược so với năm 2021, một năm kỷ lục đối với các ngân hàng đầu tư trên toàn cầu, khi 6/7 ngân hàng này kiếm được lợi nhuận từ các hoạt động ở đại lục sau khi Bắc Kinh cho phép họ bắt đầu nắm toàn quyền sở hữu các đơn vị lần đầu tiên sau một thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Những nguyên nhân chính khiến các ngân hàng chịu thua lỗ phải kể đến căng thẳng Mỹ - Trung, hạn chế Covid-19, khủng hoảng bất động sản, giảm giao dịch chứng khoán trong nước, chi phí tái cấu trúc và cạnh tranh khốc liệt để bù lỗ và lãi ít ỏi.

Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng đã nhận được yêu cầu từ các cơ quan quản lý Trung Quốc về việc hạn chế trả lương cho giám đốc điều hành và hoãn thưởng, phù hợp với nỗ lực “thịnh vượng chung” của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Bảy ngân hàng này chỉ chiếm 0,1% trên doanh thu 395 tỷ Nhân dân tệ (56 tỷ đô la) được tạo ra bởi tổng số 140 ngân hàng đầu tư ở Trung Quốc vào năm ngoái. Các đơn vị đại lục không đại diện cho tất cả số tiền mà các ngân hàng kiếm được ở Trung Quốc vì lợi nhuận từ một số ngành kinh doanh, bao gồm tư vấn cho các công ty Trung Quốc về việc niêm yết tại Mỹ hoặc Hồng Kông (Trung Quốc) thường được đặt ở nơi khác.

Chia sẻ với Financial Times, Victor Shih, giáo sư kinh tế chính trị Trung Quốc nhận định: “Nếu loạt ngân hàng lớn của Mỹ có thể xây dựng thương hiệu giữa hàng loạt chủ thể có giá trị tài sản ròng cao ở Trung Quốc, họ có thể phát triển kinh doanh đáng kể trong lĩnh vực quản lý tài sản trị giá 10 nghìn tỷ đôla của quốc gia này”.

Trong tháng này, Giám đốc điều hành của JPMorgan, Jamie Dimon, sẽ đến thăm Trung Quốc lần đầu tiên kể từ năm 2021. Ông dự kiến đến Thượng Hải (Trung Quốc) vào ngày 30/5 để tham dự một loạt hội nghị và sau đó đến Hồng Kông (Trung Quốc) để họp.

Các ngân hàng toàn cầu đã không giành được nhiều hợp đồng kinh doanh trong thị trường phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng đang bùng nổ trên các sàn giao dịch đại lục trong nửa đầu năm ngoái. Danh sách niêm yết ở đó đã tăng vọt ngay cả khi các sàn giao dịch ở New York, London và Hồng Kông phải vật lộn với sự sụt giảm các đợt IPO.

Giám đốc điều hành tại hai trong số các ngân hàng cho biết tổ chức của họ do dự về việc tham gia vì các tiêu chuẩn bảo lãnh phát hành đôi khi thấp hơn so với các thị trường khác.

Trên bảng Star đang phát triển nhanh của Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải, đã huy động được 17,9 tỷ Nhân dân tệ từ 11 đợt IPO trong quý đầu tiên của năm nay, các ngân hàng được yêu cầu đầu tư tiền của chính họ vào các đợt chào bán công khai mà họ tư vấn.

Danh sách niêm yết của các công ty Trung Quốc ở New York, từng là nguồn phí béo bở mà các ngân hàng phương Tây, đã giảm dần sau cuộc đàn áp quy định từ Bắc Kinh và kiểm tra kiểm toán nghiêm ngặt hơn từ các cơ quan quản lý Mỹ.

Các chi nhánh ngân hàng phương Tây tại Trung Quốc rất nhỏ trong bối cảnh hoạt động chung của các ngân hàng toàn cầu. Đơn vị Chứng khoán Trung Quốc của JPMorgan đã kiếm được 38 triệu đôla lợi nhuận, so với tổng lợi nhuận 38 tỷ đôla của ngân hàng vào năm ngoái.

Khoản lỗ ròng của Goldman tại Trung Quốc là 58 triệu đôla xảy ra trong bối cảnh lãi 11,3 tỷ đôla trên toàn cầu.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng nước ngoài đang trong giai đoạn đầu thiết lập hoạt động tại nền kinh tế thứ hai thế giới.

Trong khi Citibank đã nộp đơn xin thành lập một đơn vị chứng khoán vào năm 2021 nhưng chưa nhận được sự chấp thuận. Standard Chartered đã được trao giấy phép thành lập đơn vị chứng khoán được kiểm soát hoàn toàn vào tháng Giêng.

Bất chấp những cơn gió ngược, những người cho vay phương Tây khó có thể rời xa Trung Quốc. “Việc xin giấy phép hoạt động và thuê nhân lực rất tốn kém. Tôi không thấy họ rời mắt khỏi thị trường chút nào”, một nhân viên ngân hàng cho biết.

Điệp Nguyễn (Theo FT)