Mùa nắng nóng thường gặp nhất là bỏng da do nắng. Nguyên nhân là do da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng lúc tia cực tím mạnh nhất trong ngày (từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều); hay làm việc ở những nơi tia cực tím phản xạ lại không gian nhiều như bề mặt nước, kính, cát trắng, bê tông...;

Khi đó bề mặt da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng sẽ có cảm giác phỏng rát nhiều hơn ngứa sau 6-24 giờ tiếp xúc với ánh nắng. Ngoài ra, xuất hiện những hồng ban giới hạn rõ, màu đồng nhất, phù nề, mụn nước, bóng nước. Không giống như bỏng nhiệt, bỏng nắng khi lành thường không để lại sẹo.

Viêm da nhiễm độc do nắng

Ai trực tiếp để ánh nắng chiếu lên da đều có thể bị nhiễm độc ánh nắng. Thương tổn ngoài chỗ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng còn ở những nơi không tiếp xúc với ánh nắng. Các tác nhân gây ra nhiễm độc ánh nắng là các hoá chất sử dụng tại chỗ hoặc toàn thân. Có 2 loại viêm da nhiễm độc do nắng:

Viêm da nhiễm độc do ánh nắng tại chỗ: Bệnh xuất hiện sau 1 vài giờ phơi nắng và thường gặp ở những người phơi nắng lâu trong những ngày trời nắng nóng (nắng có cường độ càng mạnh càng dễ bị và khi bị càng nặng). Biểu hiện đầu tiên là cảm giác phỏng rát, châm chích, đau, đôi khi ngứa; sau đó da nổi đỏ, phù nề, nổi mụn nước và bóng nước. Vị trí phân bố thường ở tay, chân và mặt, khi lành để lại vết sạm da kéo dài nhiều tuần sau đó. Ngoài ra, bệnh còn xảy ra ở người có tiền sử tiếp xúc trực tiếp với một số loại cây, cỏ dại có chứa chất furocoumarins hay dùng một số loại nước hoa (chứa bergaten hay 5-methoxypsoralen) kèm theo tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Viêm da nhiễm độc do ánh nắng hệ thống: Sau khi tiếp xúc với ánh nắng vài giờ, da bị ngứa, châm chích, bỏng rát..., những triệu chứng tiếp sau đó là đỏ da, phù nề, mụn nước, bóng nước... Bệnh thường gặp ở các bệnh nhân đang dùng thuốc (kháng sinh, thuốc chống động kinh, thuốc tim mạch, kháng viêm, thuốc lợi tiểu...) và thường biến mất sau khi ngưng thuốc.

Các lưu ý khi bị tổn thương da do nắng

Nhiều người thường chủ quan tự chữa ở nhà mà không cần đến sự tư vấn của các bác sĩ. Thông thường, người bệnh thấy da bị ngứa, nổi sẩn, mụn nước đã sử dụng lá cây như: lá khế, lá cây lược vàng, đậu xanh giã nhuyễn... để đắp, chà xát cho mát da, thậm chí nhiều người đã uống các nước lá cây với mong muốn để khỏi.

Điều này có thể khiến viêm da nặng thêm, dẫn đến viêm da mạn tính. Trên thực tế, rất nhiều người dùng kem tự chế, kem không rõ nguồn gốc để đắp lên mặt, uống cho đẹp da dẫn đến tình trạng suy gan, suy thận và dị ứng khá nặng có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

Tổn thương da do nắng nếu không xử lý đúng cách dễ thành mạn tính, lâu dần có thể dẫn đến tiền ung thư và ung thư da. Tiền ung thư thường xuất hiện ở vùng da cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như vùng mặt, da đầu, mặt duỗi cẳng tay, mu tay. Lúc đầu, bệnh biểu hiện như là một dát màu hồng, rám hoặc đôi khi không có thay đổi nào về màu sắc, bề mặt thô, khô, có ít vảy da. Dấu hiệu cảnh báo thường gặp nhất của ung thư da là một chỗ biến đổi bất thường của da, ví dụ như một vết loét đau, chảy máu, đóng mài trên bề mặt, lành rồi sau đó lại loét trở lại ngay vị trí này.

Các cách phòng tránh

Hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong khoảng thời gian từ 10 - 16 giờ, nếu buộc phải ra ngoài trong thời gian này nên sử dụng trang bị bảo hộ như kính râm, quần áo chống nắng, ô, đội mũ nón... Ngoài ra, nên sử dụng thêm các loại kem chống nắng an toàn.

Bôi kem chống nắng ít nhất 15-30 phút trước khi ra ngoài. Phải bôi lại kem chống nắng sau 2 giờ và bôi cả khi trời có mây. Sử dụng chất chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) từ 15 trở lên.

DL