Trên những khoảng đất trống, xung quanh là các tòa nhà đổ nát, một nhóm đàn ông đã bắt đầu dựng hàng loạt lều trắng để đón người dân trở về từ phía nam Gaza. Theo thỏa thuận, việc trở về sẽ diễn ra cùng thời điểm Hamas trả tự do cho nhóm con tin thứ hai để đổi lấy hàng chục tù nhân Palestine đang bị giam giữ tại Israel.

Nhiều người trong số những người trở về sẽ chỉ còn thấy những đống đổ nát thay vì nhà cửa, sau 15 tháng chiến dịch quân sự của Israel khiến hơn 47.000 người Palestine thiệt mạng và phá hủy phần lớn cơ sở hạ tầng của vùng lãnh thổ này.

Vào tháng 10/2023, Israel đã tiến hành một chiến dịch quy mô lớn ở phía bắc Gaza, đặc biệt tại trại tị nạn Jabalia và các thị trấn Beit Hanoun, Beit Lahiya, buộc hàng chục nghìn người phải di tản. Phần lớn các khu vực này đã bị san phẳng.

Wael Jundiya, một người dân đang chuẩn bị lều đón các con từ khu vực Mawasi ở phía nam, chia sẻ nỗi lo lắng: "Đây có phải là cuộc sống mà chúng tôi từng mơ ước? Lều này phải chứa 10 người. Làm sao đủ không gian?".

"Vào thứ Bảy, mọi người sẽ tràn về Thành phố Gaza, nhưng họ sẽ ở đâu? Trại này chỉ chứa được 100-200 người, trong khi có tới 1,5 triệu người đang muốn trở về", ông nói.

Hamas tuyên bố việc hồi hương sẽ diễn ra sau khi đợt trao đổi con tin vào thứ Bảy hoàn tất và quân đội Israel rút khỏi con đường ven biển dẫn tới phía bắc. Những người trở về chỉ được phép đi bộ dọc theo tuyến đường ven biển, sau đó họ có thể tìm kiếm các phương tiện di chuyển nhưng sẽ phải qua các trạm kiểm soát gắt gao. Hamas cũng cảnh báo người dân không được mang theo vũ khí.

Sami Abu Zuhri, một quan chức cấp cao của Hamas, cho biết tổ chức này đang phối hợp với các bên trung gian khu vực và quốc tế để hỗ trợ công tác hồi hương, bao gồm cung cấp lều bạt và các nhu yếu phẩm cần thiết.

"Chúng tôi sẽ tận dụng mọi nguồn lực để giúp đỡ người dân. Các đô thị đã lên kế hoạch dựng trại tạm trú để tiếp đón người trở về", ông Zuhri nói.

Tại trại tị nạn Jabalia, nơi từng là tâm điểm của chiến dịch quân sự của Israel trong 3 tháng qua, một số gia đình đã trở lại sống trong những ngôi nhà bị tàn phá, cố gắng nhóm lửa để sưởi ấm cho con cái.

Mohammed Badr, một người cha có 10 con, than thở về tình trạng thiếu thốn: "Họ nói về lệnh ngừng bắn và viện trợ, nhưng chúng tôi trở về đây đã ba ngày mà không có nước uống, không có chăn ấm. Chúng tôi chỉ có thể đốt lửa suốt đêm để chống rét, nhưng không có củi, chỉ có nhựa cháy gây bệnh".

Vợ ông, bà Umm Nidal, xúc động nói về sự tàn phá khủng khiếp: "Mọi thứ đã biến mất, không thể nhận ra đâu là nhà của mình. Các căn nhà sụp đổ chồng chất lên nhau, và khắp nơi đều có mùi tử thi chưa được chôn cất".

Dù lệnh ngừng bắn mang lại hy vọng, nhưng hàng trăm nghìn người Palestine đang phải đối mặt với một thực tế đau lòng – quê hương của họ giờ đây chỉ còn là những đống đổ nát, và cuộc sống trước mắt vẫn là một hành trình gian nan với vô vàn khó khăn chồng chất.

Cao Phong (theo AJ, CNA)