Ngày 18/6, tại Nhà Quốc hội, Ban chỉ đạo Đề án hoàn thiện cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện quyền tư pháp và giữa các cơ quan, tổ chức trong hoạt động tư pháp (Ban Chỉ đạo) đã họp Phiên thứ nhất.

Triển khai thực hiện Kế hoạch số 08 của Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Đảng đoàn Quốc hội đã thành lập Ban Chỉ đạo do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định làm Trưởng ban và có sự tham gia của đại diện lãnh đạo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương, Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Chủ tịch Nước, Văn phòng Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nan, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam, Viện Nghiên cứu lập pháp... Ban Chỉ đạo triển khai xây dựng Đề án, chịu trách nhiệm trước Đảng đoàn Quốc hội, làm việc theo nguyên tắc tập trung dân chủ.

Theo đó, Đề án hoàn thiện cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện quyền tư pháp và giữa các cơ quan, tổ chức trong hoạt động tư pháp (Đề án - PV) được xây dựng nhằm góp phần tiếp tục làm rõ những nội dung liên quan đến quyền tư pháp, hoạt động tư pháp, cơ quan tư pháp.

Đề án cũng xác định cơ sở lý luận và thực tiễn về cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát trong việc thực hiện quyền tư pháp, hoạt động tư pháp; đánh giá tính phù hợp, hiệu quả, cũng như những hạn chế, bất cập của cơ chế hiện hành; nghiên cứu, khảo sát cơ chế phân công, phối hợp, kiểm soát thực hiện quyền tư pháp và hoạt động tư pháp ở một số nước trên thế giới, tiếp thu kinh nghiệm phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.

Đề án cũng tập trung xác định rõ quan điểm, đề xuất giải pháp cụ thể để hoàn thiện cơ chế phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền tư pháp và giữa các cơ quan, tổ chức trong hoạt động tư pháp phù hợp với yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và cải cách tư pháp ở nước ta.

Đề án được triển khai nghiên cứu trong giai đoạn từ khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực thi hành đến nay. Theo kế hoạch triển khai, dự thảo Đề án sẽ được hoàn thiện trong tháng 9 tới và được báo cáo Đảng đoàn Quốc hội trong tháng 11 và tiếp tục hoàn thiện để báo cáo Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương trong tháng 12/2021.

Phát biểu tại phiên họp, các đại biểu cơ bản thống nhất với kế hoạch triển khai xây dựng Đề án, một số ý kiến gợi mở, phạm vi nghiên cứu của Đề án không nên giới hạn từ sau khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực thi hành đến nay để có điều kiện làm rõ cơ sở lý luận, quan điểm của Đảng, nhất là sự phát triển nhận thức về cơ chế phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan thực hiện quyền tư pháp và giữa các cơ quan, tổ chức trong hoạt động tư pháp.

Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Ban Chỉ đạo Nguyễn Khắc Định yêu cầu Thường trực Ban Chỉ đạo, Tổ biên tập và các cơ quan hữu quan tập trung làm rõ các vấn đề trọng tâm cần giải quyết ở Đề án này.

"Trên cơ sở đề cương Đề án được thông qua, Thường trực Ban Chỉ đạo, Tổ biên tập chủ động thu thập tài liệu, nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn của các nội dung đặt ra; các cơ quan, đơn vị xây dựng báo cáo nghiên cứu, chuyên đề được giao, các kết quả nghiên cứu sẽ được Tổ biên tập bổ sung vào các phần, chuyên mục của dự thảo Đề án", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. 

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Tổ biên tập cần làm rõ bối cảnh khi xây dựng Đề án, gồm bối cảnh thế giới, những chủ trương, tư tưởng mới tại văn kiện Đại hội XIII của Đảng, đưa ra dự báo xu hướng phát triển của hoạt động tư pháp trên thế giới khi diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Đối với một số vấn đề cụ thể, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng: "Phạm vi nghiên cứu của Đề án vẫn nên thực hiện từ Hiến pháp năm 2013 đến nay, song sẽ mở rộng trong quá trình nghiên cứu, viện dẫn pháp luật. Theo đó, trong quá trình nghiên cứu nếu có vấn đề liên quan đến chủ trương, chính sách, pháp luật giai đoạn trước, nhất là các quy định tiến bộ trong Hiến pháp năm 1946 có thể tham khảo, vận dụng trong điều kiện hiện nay, thì sẽ được thể hiện trong từng phần, mục cụ thể tại Đề án".

Với nội dung của dự thảo Đề cương Đề án, tại phần thứ nhất cần tập trung làm rõ cơ sở lý luận, nêu khái quát các khái niệm, không đi sâu phân tích, sau đó xác định rõ khái niệm được sử dụng để nghiên cứu; Phần thứ hai đề cập thực trạng quy định pháp luật, thực trạng thi hành quyền tư pháp, hoạt động tư pháp; Phần thứ ba đề cập đến phương hướng, nhiệm vụ trong giai đoạn tới, nêu ra những kiến nghị cụ thể và tập trung.

Quốc Trần