Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, vừa qua, các bác sĩ khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận một bé gái 2 tháng tuổi, nhập viện trong tình trạng tím tái, ngừng thở, ngừng tim trước khi đến Bệnh viện. Mặc dù đã được các bác sĩ nỗ lực cấp cứu, nhưng cháu bé đã không qua khỏi.

Theo lời kể của gia đình, trẻ là con lần 3, đẻ non 32 tuần, cân nặng lúc sinh 1.1kg, sau sinh đã được tầm soát sức khoẻ tại bệnh viện và không phát hiện dấu hiệu bất thường, tăng cân phù hợp với lứa tuổi.

Trước ngày nhập viện trẻ không có dấu hiệu bất thường. Sáng ngày 21/2 trẻ được mẹ cho bú sữa bình 2 lần vào thời điểm 5h và 6h sáng, nhưng bú ít, trớ sữa, quấy khóc, bụng chướng.

Khoảng 9h trẻ được phát hiện tím tái, kích thích không có phản xạ, được gia đình đưa vào khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương.

BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm – Phó trưởng Khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện  Nhi Trung ương cho biết, trẻ nhập viện trong tình trạng ngừng thở, ngừng tim, được cấp cứu ngừng tuần hoàn ngay.

Đặt nội khí quản thấy đọng ít sữa trong khoang miệng, nhưng không thấy sữa trong đường thở, Xquang phổi cho thấy tổn thương nhu mô phổi bên phải lan toả.

Dịch dạ dày có nhiều sữa chưa được tiêu hoá (dù sau ăn 4 tiếng). Kết quả chụp Xquang bụng chướng hơi, các quai ruột chứa dịch, đây cũng có thể là kết quả sau ngừng tim, nhưng cũng có thể là một tình trạng viêm ruột từ trước đó làm cho em bé dễ bị sặc, dễ trớ hơn trẻ khoẻ mạnh bình thường.

Theo BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm, sặc sữa là một trong những tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi. Đây là hiện tượng sữa trào vào đường thở khiến trẻ khó thở, tím tái có thể gây ngừng thở. Nếu không sơ cứu kịp thời có thể gây ảnh hưởng tính mạng cho trẻ.

Theo các bác sĩ, nguyên nhân của sặc sữa ở trẻ do trẻ bú, ăn không đúng tư thế; cho bú quá no, cho trẻ bú khi đang khóc, đang ho.

Sữa mẹ nhiều khiến trẻ nuốt không kịp, núm vú cao su có lỗ thông quá rộng khiến sữa chảy nhiều. Trẻ sinh non tháng nên phản xạ bú – nuốt kém. Trẻ bị dị tật bẩm sinh vùng hầu họng như sứt môi, hở hàm ếch…

Các dấu hiệu, khi trẻ đang bú (hoặc sau bú) đột ngột ho sặc sụa, tím tái và lịm đi. Có thể thấy sữa trào qua mũi, miệng.

Đối với những trẻ đẻ non, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng, trẻ có dị tật vùng hàm mặt, trẻ có tình trạng giảm cơ lực (nhược cơ) thì phản xạ ho kém hơn.

Dấu hiệu sặc sữa ở những trẻ này diễn ra khá là yên tĩnh, chủ yếu là biểu hiện bằng triệu chứng tím. Giai đoạn đầu sẽ là tím ở quanh môi, quanh góc mũi, có thể thở nhanh, hoặc thở chậm, ngừng thở.

Các bác sĩ cho rằng, xử lý đúng cách trong những phút đầu tiên ngay sau khi bé bị sặc là điều vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nguy hiểm. Khi trẻ bị sặc sữa, các bà mẹ cần hết sức bình tĩnh và sơ cứu trẻ theo các bước sau.

Nếu trẻ còn ho được: Nghiêng đầu trẻ sang một bên, lau sạch sữa ở mũi, miệng trẻ. Khuyến khích để trẻ ho. Tuyệt đối không dùng tay móc họng trẻ.

Nếu trẻ không ho được, nhưng còn tỉnh thì cho trẻ nằm sấp để đầu thấp hơn ngực trên mặt trong cẳng tay tựa vào đùi. Giữ vùng đầu và cằm trẻ ở tư thế thẳng.

 Sử dụng gót bàn tay võ lưng 5 lần giữa 2 vai của trẻ theo hướng từ trên xuống dưới ra trước. Sau khi vỗ lưng, dùng cẳng tay còn lại đặt lên lưng trẻ, bàn tay giữ chặt đầu và cổ.

Sau đó, lật ngửa trẻ một cách cẩn thận (giữ chặt đầu và cổ), giữ trẻ nằm ngửa trên mặt trong cẳng tay tựa vào đùi. Giữ đầu thấp hơn cơ thể.

Ấn ngực 5 lần ở vị trí 1⁄2 dưới xương ức, ngay dưới đường liên vú. Mỗi lần đẩy ngực khoảng 1s, cố gắng tạo áp lực đủ để sữa ra ngoài.

Lặp lại chu kì 5 lần vỗ lưng và 5 lần ấn ngực cho đến trẻ thở lại hoặc khi trẻ không đáp ứng

Nếu trẻ bất tỉnh lập tức gọi hỗ trợ từ người thân, cấp cứu y tế ( gọi điện thoại, bật chế độ loa ngoài và làm theo dướng dẫn). Người cấp cứu có thể ngồi hoặc quì tùy theo điều kiện.

Bước 2, ngay lập tức Ép tim – thổi ngạt cho trẻ : Ép tim: vị trí ½ dưới xương ức, chiều sâu 1/3 đường kính trước sau của lồng ngực. 30 lần ép tim – 2 lần thổi ngạt (Nếu chỉ có 1 mình). 15 lần ép tim – 2 lần thổi ngạt (Nếu có ≥ 2 người cấp cứu)

Thổi ngạt miệng – miệng hoặc thổi ngạt miệng – mũi cho trẻ: Thổi hơi vào trong 1 giây, chú ý quan sát lồng ngực trẻ phồng lên. Lặp lại 2 lần. Nếu lồng ngực không phồng lên, lặp lại động tác ngửa đầu nâng cằm, điều chỉnh tư thế ngửa đầu.

 Miệng – Mũi: Hít 1 hơi bình thường, trùm kín và chặt miệng của người cấp cứu lên miệng và mũi của trẻ.Miệng – Miệng: Hít 1 hơi bình thường, trùm kín và chặt miệng người cấp cứu lên miệng của trẻ. Kẹp chặt cánh mũi với ngón cái và ngón trỏ, bàn tay tì lên trán trẻ

Tiếp tục cấp cứu tại chỗ đến khi trẻ hồng trở lại hoặc có nhân viên y tế hỗ trợ.